Odlot jaskółek (Arcana)

Omawiana książka powinna stać się wydarzeniem kulturalnym, gdyż wprowadza do polskiej kultury literackiej i do naszego języka twórczość nadzwyczajnego poety dotąd zupełnie nieznanego. Ta luka była nad wyraz dotkliwa, ponieważ dotyczyła literatury naszych sąsiadów Czechów. Przemilczany, a nawet prześladowany, w czasach komunizmu Bohuslav Reynek doczekał się po 1989 roku artystycznej sprawiedliwości, a jak pisze Wojciech Wencel - jego,,twórczość weszła w ostatnich dziesięcioleciach do kanonu europejskiej kultury". Niestety, do polskiej kultury wyśmienita poezja religijna czeskiego twórcy wchodziła z oporami - nie ma on hasła w podstawowych informatorach o powszechnym piśmiennictwie, takich jak zbiorowa Encyklopedia literatury światowej z roku 2005 (Kraków, Wyd. Zielona Sowa), a w słowniku encyklopedycznym Pisarze świata. Wydanie świeże z 1999 (Warszawa, WN PWN) jest o nim hasło mikroskopijne i raczej mylące. Recenzowany tom wierszy i prozy poetyckiej znakomicie przełożył wytrawny tłumacz czeskiej poezji Andrzej Babuchowski, który wcześniej przyswoił polszczyźnie m.in. Czołowego czeskiego liryka religijnego Jana Zahradnićka. Babuchowski jest dodatkowo autorem erudycyjnego posłowia Ewolucja twórczości Bohuslava Reynka w oczach współczesnej krytyki. Wstęp napisał czołowy polski poeta Wojciech Wencel, łącząc intuicje artysty i interpretacyjne umiejętności krytyka z osobistymi refleksjami wysnutymi z doświadczeń podróży do rodzinnych stron Reynka i ze potkań z jego synami w Petrkovie. Bohuslav Reynek - czołowy katolicki poeta Czech urodził się w 1892 roku a zadebiutował tomem wierszy w 1921; uprawiał poezję ponad pół wieku, aż do śmierci w 1971. Początkowo pisał wiersze inspirowane dziełami francuskich pisarzy odrodzenia chrześcijańskiego na początku XX wiek takich jak Leon Bloy, Paul Claudela, Francis Jammes; po pierwszej wojnie światowej silne związki intertekstualne łączyły go z Georgiem Traklem intensywnie poprzez niego tłumaczonym. Oczywiste były inspiracje biblijne oraz płynące z filozofii i liturgii katolickiej, prowadził także artystyczny dialog z takimi klasykami religijnego nurtu czeskiej literatury, jak Otokar B$9ezina i Jakub Deml. Bohuslav Reynek oprócz twórczości lirycznej zajmował się przekładami głownie z literatury francuskiej - jego żoną była francuska poetka Suzanne Renaud a w latach 1926-1936 mieszkał w Grenoble. Dodatkowo uprawiał malarstwo i grafikę coraz wyżej uznaną (liczne wystawy i albumy). Po przejęciu władzy poprzez komunistów w Czechosłowacji po 1948 roku nie był wydawany i nie można było o nim pozytywnie pisać. Reynek nie kolaborował z marksistowskim totalitaryzmem, za co został społecznie zdegradowany - on i jego rodzina żyli w ubóstwie wykonując fizyczne prace w ich rodzinnym znacjonalizowanym majtku rolnym. Świeże utwory ukazały się na emigracji a dobór z całej twórczości w drugim obiegu (pozacenzuralnym). Publikacja świetnie przełożonego i opracowanego tomu poezji Bohuslava Reynka będzie (powinna być!) wydarzeniem w polskim życiu literackim i ważnym aktem współpracy polsko-czeskiej.