Zagraniczne inwestycje bezpośrednie a wzrost gospodarczy w polsce oraz wybranych krajach europy środkowej i wschodniej (CeDeWu)

Kraje EŚW-10, w tym Polska zadają sobie liczne pytania związane z obecnością kapitału zagranicznego w ich gospodarkach. Wśród głównych są takie: Jak przyciągnąć ZIB$2241 Czy ważniejszy jest wolumen czy struktura napływu ZIB$2242 Czy może alokacja sektorowa ZIB w gospodarce$2243 Kiedy ZIB stymulują wzrost gospodarczy a kiedy mogą być hamulcem rozwoju$2244 Co zrobić, żeby ZIB stymulowały wzrost gospodarczy$2245 W książce podjęto próbę zidentyfikowania widocznych czynników napływu ZIB do krajów EŚW-10 i weryfikację ich wpływu na wzrost gospodarczy w latach 1994-2015.

Analizę teoretyczną oparto na trzech kierunkach teorii handlu międzynarodowego, wzrostu gospodarczego, a także ZIB, wyróżniając współzależności zachodzące pomiędzy nimi. Tak kompleksowa analiza pozwoliła z jednej strony na identyfikację czynników decydujących o lokalizacji ZIB jak z drugiej strony na określenie i ich wpływu na gospodarki goszczące.

Oprócz standardowych czynników lokalizacji, zwrócono uwagę na ich dotychczasową ewolucję, a także poziomy oceny klimatu inwestycyjnego. Podjęto kwestie optymalizacji podatkowej, oceny ekonomicznej ZIB, a także różnic w specyfice projektów greenfield i brownfield z sektorów niefinansowych i finansowych.

Kompleksowa analiza empiryczna napływu ZIB dotyczyła wolumenu, struktury, rozmieszczenia geograficznego i realizacji projektów greenfied w ujęciu sektorowym gospodarek. Analiza ekonometryczna dotyczyła trzech obszarów: czynników lokalizacji ZIB, oddziaływania ZIB na wzrost gospodarczy i współzależności pomiędzy czynnikami produkcji a PKB w badanych krajach.

Wyniki badań pozwoliły na opracowanie mechanizmu współzależności między wyraźnymi czynnikami napływu ZIB i wzrostem gospodarczym w krajach EŚW-10. Sformułowano rekomendacje ogólne dla polityki inwestycyjnej wobec ZIB dla krajów EŚW-10, jak szczegółowe dla Polski.

W książce przedstawiono: - analizę teorii handlu międzynarodowego, wzrostu gospodarczego i ZIB, - przegląd czynników lokalizacyjnych ZIB w krajach EŚW-10, - analizę empiryczną napływu ZIB do krajów EŚW-10 w latach 1994-2015 w zakresie: wolumenu, struktury, rozmieszczenia geograficznego i realizacji projektów greenfied w ujęciu sektorowym gospodarek, - analizę ekonometryczną dotyczącą trzech obszarów: modeli czynników lokalizacji ZIB, oddziaływania ZIB na wzrost gospodarczy oraz współzależności między czynnikami produkcji a PKB, - mechanizm współzależności między istotnymi czynnikami napływu ZIB i wzrostem gospodarczym w krajach EŚW-10, - rekomendacje ogólne dla polityki inwestycyjnej wobec ZIB dla krajów EŚW-10, jak szczegółowe dla Polski.,,Recenzowana książka jest dziełem oryginalnym i pionierskim.

Autorka dokonała w niej rozległej analizy teoretycznej i empirycznej zagranicznych inwestycji bezpośrednich (ZIB) i ich wpływu na wzrost i rozwój gospodarczy. Zweryfikowała sformułowane w badaniach hipotezy stosując zaawansowane modele ekonometryczne.

Na uwagę zasługują dokładnie, zgodnie ze sztuką i zasadami ekonometrii skonstruowane i estymowane, a także testowane modele ekonometryczne. Niedużo jest prac w literaturze polskiej, dotyczących problematyki podjętej w recenzowanej pracy, w których autorzy w tak rozległym zakresie stosują nowoczesne modele ekonometryczne.

Książka stanowi pokaźny wkład w dyskusję naukową nad znaczeniem ZIB we wzroście i rozwoju gospodarczym". Z recenzji Prof. Zw. Dr. Hab. Sławomira Bukowskiego,,wszakże problematyka wpływu ZIB na wzrost gospodarczy państw od wielu już dekad jest przedmiotem licznych analiz w literaturze światowej, także polskiej, lecz ze względu na swoją złożoność, zmienność wewnętrznych i zewnętrznych determinant, a na ogół brak możliwości przyjęcia założenia (kierując się zasadą naukowej rzetelności i uczciwości) jedynie o korzystnych lub wprost przeciwnie - niekorzystnych efektach obecności ZIB dla gospodarek państw goszczących wymaga każdorazowo podjęcia kompleksowych i żmudnych badań...

Dr Aneta Kosztowniak w swojej pracy zmierzyła się z takim trudnym wyzwaniem, co więcej wpisała się tym samym w nurt ekonomii danych, której istota polega na likwidacji luki informacyjnej - swoistej asymetrii danych o gospodarce, występującej choćby w dojrzałych i ustabilizowanych demokracjach...

poprzez swoje wyniki badań... Dostarczyła... Rzetelnych informacji o procesach... Wpływu ZIB na przyspieszenie tempa wzrostu gospodarczego... W analizowanych krajach EŚW10 w latach 1994-2015". Z recenzji Prof.

zw. Dr. Hab. Przemysława Deszczyńskiego Spis treści: Rozdział 1 Charakterystyka zagranicznych inwestycji bezpośrednich i przyczyny ich ekspansji 19 1.1. Pojęcie zagranicznych inwestycji bezpośrednich (ZIB) 19 1.2.

Formy ZIB i ich uwarunkowania 25 1.3. Sposoby wejścia na rynki zagraniczne i formy organizacyjne prowadzenia działalności gospodarczej przez inwestora 30 1.3.1. Różnice między greenfield a brownfield i typy inwestorów 34 1.4.

Teorie ZIB uwzględniające przewagi i motywy inwestorów zagranicznych 39 1.4.1. Teoria przewagi własnościowej przedsiębiorstwa 39 1.4.2. Teoria cyklu życia produktów, gałęzi i sektorów 42 1.4.3. Teoria reakcji oligopolistycznej 45 1.4.4.

Teoria lokalizacji 47 1.4.5. Teoria względnych przesunięć kosztów siły roboczej i kapitału K. Kojimy 48 1.4.6. Teoria dynamicznych przewag komparatywnych (paradygmat rozwoju) i model czarnej skrzynki T.

Ozawy 51 1.4.7. Teoria internalizacji 57 1.4.8. Eklektyczna teoria produkcji międzynarodowej J.H. Dunniga i jej reinterpretacje 59 1.4.9. Teoria kształtowania się pozycji inwestycyjnej na rynkach zagranicznych J.H.

Dunninga 71 1.4.10. Ewolucyjny model umiędzynarodowienia przedsiębiorstw J.H. Dunninga i M.L. Lundama 76 1.5. Nowa geografia ekonomiczna (NGE) 78 1.6. Strategie integracji koncernów transnarodowych a typy ZIB 86 1.7.

Podsumowanie 90 Rozdział 2 Handel międzynarodowy, ZIB a wzrost i rozwój gospodarczy w ujęciu teoretyczno-empirycznym 99 2.1. Wybrane teorie handlu międzynarodowego a ZIB 99 2.1.1. Przedklasyczne, klasyczne i neoklasyczne teorie handlu międzynarodowego 99 2.1.2.

Międzynarodowa zamiana czynników wytwórczych a wzrost gospodarczy 104 2.1.3. Nowy nurt nowej teorii handlu 113 2.1.4. Handel międzynarodowy i ZIB - wybory sposobu wejścia na rynki zagraniczne w ujęciu badań na poziomie firm w krajach Unii Europejskiej.

121 2.2. Wybrane modele neoklasyczne, a także endogenicznego wzrostu gospodarczego i ZIB 126 2.2.1. Neoklasyczne modele wzrostu gospodarczego 130 2.1.1.1. Model wzrostu gospodarczego R. Solowa 130 2.2.1.2.

Model złotej reguły akumulacji E.S. Phelpsa 137 2.2.1.3. Model wzrostu gospodarczego G. Mankiwa, D. Romera, a także D. Weila 138 2.2.2. Modele endogenicznego wzrostu gospodarczego 140 2.2.2.1. Model funkcji produkcji stopy wzrostu technice P.M.

Romera 140 2.2.2.2. Model stosownej ścieżki wzrostu R.E. Lucasa 144 2.3. Efekty wpływu ZIB na rozwój gospodarczy w krajach goszczących 146 2.3.1. Wpływ ZIB na akumulację kapitału i aktywność inwestycyjną 146 2.3.2.

ZIB a budżet państwa 150 2.3.3. Wpływ ZIB na bilans płatniczy 152 2.3.4. Wpływ ZIB na zatrudnienie i rynek pracy 155 2.3.5. ZIB a transfer i dyfuzja technice 161 2.4. Podsumowanie 167 Rozdział 3 Czynniki lokalizacji ZIB w ujęciu teoretyczno-empirycznym 173 3.1.

Ewolucja koncepcji czynników napływu ZIB 173 3.2. Czynniki lokalizacyjne ZIB występujące po stronie inwestora zagranicznego 181 3.2.1. Czynniki zasobowo-kosztowe 181 3.2.2. Czynniki rynkowe 185 3.2.3. Czynniki efektywnościowe 187 3.2.4.

Czynniki poszukiwania aktywów strategicznych lub zdolności 191 3.3. Czynniki lokalizacyjne wynikające z klimatu inwestycyjnego 193 3.3.1. Uwarunkowania makroekonomiczne 197 3.3.1.1. Uwarunkowania ekonomiczno-społeczne 197 3.3.1.2.

Stabilizacja polityczna i ekonomiczna 199 3.3.1.3. Ryzyko inwestycyjne a ZIB 201 3.3.2. Instytucje, przepisy prawne i system zachęt i udogodnień dla ZIB 205 3.3.3. Uwarunkowania infrastrukturalne 207 3.4.

poziomy oceny klimatu inwestycyjnego 209 3.4.1. Poziom ugrupowania integracyjnego 209 3.4.2. Poziom grupy krajów EŚW - czynniki wspólne i jednostkowe 211 3.4.3. Poziom krajowy 217 3.4.4. Poziom regionalny 219 3.4.5.

Poziom lokalny 221 3.5. Komponenty optymalizacji podatkowej inwestorów zagranicznych na rynkach goszczących 224 3.5.1. Uwarunkowania i decyzje optymalizacji podatkowej 224 3.5.2. Podmioty specjalnego przeznaczenia i formy międzynarodowego przepływu kapitału 227 3.6.

komponenty ekonomicznej oceny ZIB przez inwestorów 232 3.6.1. Dochodowość podmiotów z udziałem zagranicznych inwestorów bezpośrednich i skumulowana pełna stopa zwrotu z inwestycji 232 3.6.2. Zatrzymany zysk i reinwestycje w podmiotach bezpośredniego inwestowania 235 3.7.

Zmiany czynników lokalizacyjnych w gospodarce światowej a ZIB 237 3.7.1. Różnice w tendencjach rozwojowych projektów greenfield i brownfield 237 3.7.2. Przyczyny ekspansji ZIB w sektorach finansowych wobec sektorów niefinansowych 242 3.8.

Podsumowanie 246 Rozdział 4 ZIB i ich rola w gospodarce krajów EŚW-10 251 4.1. Ważniejsze uwagi metodologiczne dotyczące statystyk ZIB 251 4.2. Napływ strumieni i struktura ZIB 254 4.2.1. Skala napływu strumieni ZIB i ich dynamika 254 4.2.2.

Struktura napływu strumieni ZIB 264 4.2.2.1. Struktura inwestycji bezpośrednich w podziale na instrumenty finansowe w krajach EŚW-10 264 4.2.2.2. Struktura napływu strumieni ZIB w Polsce, w podziale na instrumenty finansowe, sekcje i warianty działalności 269 4.3.

Zasoby ZIB 274 4.3.1. Skala zasobów ZIB w krajach EŚW-10 274 4.3.2. Stan zasobów ZIB w Polsce i ich struktura w podziale na instrumenty finansowe 278 4.3.3. Podział geograficzny zasobów ZIB w Polsce według kraju pochodzenia inwestora 280 4.3.4.

Rozmieszczenie zasobów ZIB w Polsce w podziale na województwa 281 4.4. Rola ZIB w wybranych obszarach aktywności krajów EŚW-10 284 4.4.1. ZIB a wymiana handlowa towarów i usług 284 4.4.2. ZIB a nakłady brutto na środki trwałe 286 4.4.3.

Strumienie i zasoby napływu ZIB a PKB 288 4.4.4. Projekty greenfield w ujęciu ilościowym, wartościowym i sektorowym gospodarki 299 4.5. Podsumowanie 305 Rozdział 5 Modele czynników napływu ZIB, a także wzrostu gospodarczego w krajach EŚW-10 309 5.1.

Modele czynników napływu ZIB (KMRL) 310 5.1.1. Charakterystyka modelu i zmiennych objaśniających 311 5.1.2. Wyniki badania empirycznego dla Polski i pozostałych krajów EŚW-10 315 5.2. Modele wzrostu gospodarczego (KMRL) 325 5.2.1.

Modele wzrostu gospodarczego dla krajów EŚW-10 329 5.2.1.1. Charakterystyka modelu i zmiennych objaśniających 329 5.2.1.2. Wyniki badania empirycznego dla Polski i pozostałych krajów EŚW-10 332 5.2.1.3.

Mechanizm współzależności między czynnikami napływu ZIB i wzrostu gospodarczego w krajach EŚW-10 343 5.2.2. Model wzrostu gospodarczego (VECM) dla Polski 344 5.2.2.1. Przegląd badań empirycznych modelowania zależności wzrostu gospodarczego i ZIB 344 5.2.2.2.

Charakterystyka modelu wzrostu gospodarczego dla Polski i jego weryfikacja 350 5.2.2.3. Funkcje odpowiedzi na impuls zmiennych modelu wzrostu dla Polski 354 5.2.2.4. Dekompozycja wariancji błędu prognoz modelu wzrostu dla Polski 362 5.3.

Rola podmiotów z udziałem kapitału zagranicznego w gospodarce polskiej i jej efekty 368 5.3.1. Liczba i partycypacja podmiotów z udziałem kapitału zagranicznego w sekcjach gospodarki 368 5.3.2. Efekty ekonomiczne działalności podmiotów z udziałem kapitału zagranicznego 374 5.3.2.1.

Wysokość i struktura nakładów inwestycyjnych 374 5.3.2.2. Wymiana handlowa i jej udział w produktach wysokiej techniki 377 5.3.2.3. Ilość pracujących w podmiotach z udziałem kapitału zagranicznego 381 5.4.