W ogromnej liczbie publikacji poświęconych dziejom medycyny polskiej obejmującej prace zarówno plastikowe ogólne jak i analityczne, dzieło Jana Wnęka zajmuje miejsce podkreślające się nie tylko swą pojemnością,głównie śmiałością koncepcji, głębią ujęcia i rozległością horyzontu badawczego.
Dodać także wypada niezwykłą podstawę źródłową obejmującą dotychczasową literaturę przedmiotu oraz liczne kategorie materiałów m.in. Archiwaliów, prasy, których do tej pory nie użytkowano w tak kompleksowy sposób.
Dzieło poświęcone jest uniwersalnemu i ponadczasowemu problemowi medycyny w ogóle, a w szczególności medycyny polskiej. Prezentuje, jak w pewnej epoce, niewoli narodowej, braku państwowości i odradzania się jej w okresie międzywojennym, funkcjonowała nauka medyczna polska i światowa.
Jak ta ostatnia przenikała do polskiej, jak wpływała na jej rozwój. Zjawisko dyfuzji prądów naukowych i wiedzy, uniwersalnych i narodowych jest czymś powszechnym i stałym. Jednak niemal w każdym przypadku proces ten był i jest wspierany przez państwo, w trakcie gdy w naszej sytuacji dokonywał się bez własnego państwa, oddolnie i spontanicznie, a potem, kiedy nastąpiło odrodzenie Polski była ona za słaba i biednaodpowiednio do potrzeb wspierać ten ruch.
Dzieło w sposób kompleksowy ukazuje wszystkie płaszczyzny związków medycyny polskiej z powszechną. Widzimy zatem, cudzoziemskich profesorów na katedrach medycznych w uniwersytetach Wilna, Krakowa, Warszawy i Lwowa, modernizujących organizację i nauczanie.
Obserwujemy systematyczne i dopełniające studia Polaków w obcych uczelniach, najpierw europejskich potem także amerykańskich. Z kolei otwiera się przed nami rozległa panorama krótkich, spontanicznych wyjazdów lekarzy do najróżniejszych klinik, szpitali, ośrodków medycznych dla zaznajomienia się z nowymi metodami i technikami doskonalenia zawodowego.
Przyglądamy się stanowczo szerokiej akcji popularyzacji światowych nowości medycznych przez polskich lekarzy w czasopismach fachowych. Są wśród nich nie tylko medycy dużych miast i ośrodków uniwersyteckich,często także ludzie z bardzo niepokaźnych prowincjonalnych miejscowości.
Po raz pierwszy w takiej skali ukazano tłumaczenia obcych dzieł medycznych na język polski. Ta forma kontaktu z nauką światową pozwalała nawet tym, którzy z wielu powodów np. Finansowych, językowych, personalnych nie mogli udać się za granicę, uzupełniać i unowocześniać swą wiedzę i praktykę zawodową.
W dziele omówione zostało zagadnienie wyjątkowo trudne do badania nie tylko w zakresie nauk medycznych, to jest występowaniu obcych prądów, idei, wiedzy na kartach polskich dzieł lekarskich i w dydaktyce uczelnianej.
Wszystkie omawiane zagadnienia zostały przedstawione w układzie działowym specjalizacji medycznych, co daje jasność i przejrzystość obrazu. Jest sprawą oczywistą, iż mimo dużych wymiarów dzieła jest ono jedynie zarysem problematyki.
Jest jakby praktycznym drogowskazem, w jakim kierunku winny iść dalsze badania, przeważnie zbiorowe. Sądzę, iż środowisko medyczne zdobędzie się na taką inicjatywę, która na skutek czego może zrekonstruować ten spory ruch modernizacyjny, nieporównany chyba w innych naukach, poza może technologiczno-przemysłowymi.
Praca taka pozwoliłaby także właściwie ocenić dorobek polskiej medycyny i jej miejsce w nauce światowej. Książka wciągająca czytelnika swą treścią może stanowić wyśmienitą lekturę nie tylko dla studentów medycyny, środowisk lekarskich, lecz także dla szerokich kręgów czytelniczych, jako propedeutyka do kultury i tożsamości narodowej.
Prof. Julian Dybiec Tytuł Światowa medycyna w polskiej nauce i dydaktyce.. Autor Jan Wnęk Wydawnictwo ASPRA EAN 9788382090697 ISBN 9788382090697 Kategoria Literatura, Medycyna ilość stron 1344 Rok wydania 2020 Oprawa twarda
Opinie i recenzje użytkowników
Dodaj opinie lub recenzję dla Światowa medycyna w polskiej nauce i dydaktyce lekarskiej 1795-1939. Twój komentarz zostanie wyświetlony po moderacji.