Alternatywy w edukacji - Bogusław Śliwerski, Andrzej Rozmus

Wydawca: Oficyna Wydawnicza "Impuls", Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie Przedmowa Edukację alternatywną można postrzegać jako swoistą reakcję obronną rodziców, uczniów, nauczycieli, a także badaczy na masowy charakter edukacji, obecną w niej przemoc strukturalną, symboliczną, przejawy ukrytego programu.

Pojęcie edukacji alternatywnej weszło na dobre do języka współczesnej polskiej pedagogiki – nie tylko za sprawą praktyk edukacyjnych odmiennych od masowego kształcenia, lecz także publikacji: monografii, prac zbiorowych i artykułów.

Pierwsze z nich pojawiły się na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX wieku, gdy opadła ideologiczna kurtyna izolująca nas od zachodniej myśli pedagogicznej. Dopiero wtedy osiągalne było upowszechnienie na przykład: montessoriańskiej, freinetowskiej, waldorfskiej, antypedagogicznej czy gestaltowskiej myśli i praktyki, a także tekstów Ivana Illicha, Johna Holta, Hubertusa von Schoenebecka i wielu innych autorów.

Podkreślić trzeba szczególną rolę Bogusława Śliwerskiego, który jest nie tylko współredaktorem niniejszej książki, ale od wielu lat także promotorem i propagatorem ruchu odnowy edukacji, aktywnym organizatorem cyklu międzynarodowych konferencji poświęconych edukacji alternatywnej, autorem monografii i redaktorem naukowym pierwszych publikacji zbiorowych na ten temat.

Pozwolę sobie w tym miejscu na osobistą refleksję, zakładając, iż nie jestem w niej odosobniony. Prawdopodobnie mnóstwo osób spomiędzy czytelników, podobnie jak mnie, wtłoczono w system masowego, klasycznego kształcenia, do którego – mimo prób oporu – trzeba się było dopasowywać.

Co więcej, należało być gotowym także do kontaktów z różnorodnymi nauczycielami, których cechy optymalnie scharakteryzował przed laty Janusz Korczak w jednym ze swych tekstów: Wyćwiczono nienaturalnie całą armię ludzi, których zadaniem było zaśmiecać głowy, zaciemniać umysł pogodny – i nazwano ich – przywódcami dzieci – pedagogami.

Jedni, zahukania poczciwi, patrzyli pobłażliwie, jak pod ich okiem uczono się lekceważyć obowiązek i wyłgiwać tchórzliwie przed odpowiedzialnością. Drudzy, źli i nieżyczliwi, tyranami byli i uczyli nienawidzieć naukę i sumienność w pracy.

Trzeci, fanatycy i dziwacy, tworzyli sztuczny kult dla jakiegoś ułamka świątyni wiedzy, spajali młode umysły haszyszem własnego obłędu. Nieliczni wreszcie wykolejeńcy przemycali nikłe, konające w zaduchu promyki życia, póki ich nie wyśledzono i nie wyszczuto z murów szkolnych.

– I owych pierwszych pedagogów wspominasz dzisiaj, dojrzały mężu, trochę z rozrzewnieniem, a trochę z litością: przynajmniej nie nękali. Tyranów wspominasz z głuchym żalem i trwogą – zły sen ci ich przypomina.

O trzecich myślisz z wyrzutem: dlaczego przywiązali mnie do martwego słońca, które nie grzeje i drogi nie rozświetla? A z uczuciem wdzięczności kornej zwracasz się do tych nielicznych lub tego jednego tylko, który z tobą dusił się w kazamatach szkolnych i marzył.

nawet ten najkorzystniejszy, a jedyny, nie mógł ci dać więcej prócz – marzenia. Dlatego doceniam okoliczności spotkań z pedagogami, którzy różne teorie edukacji alternatywnej i jej praktyczne wykorzystania wprowadzali we Wrocławiu – jednym z najnowocześniejszych ośrodków alternatywnego kształcenia.

W tym mieście nadal funkcjonuje Wrocławska Szkoła Przyszłości z jej liderem Ryszardem Łukaszewiczem i założona poprzez Daniela Manelskiego, a następnie kierowana poprzez wielu innych pedagogów Autorska Szkoła Samorozwoju ASSA.

Tu działają Autorskie Licea Artystyczne, których pomysłodawcą i realizatorem jest wywodzący się z ASSA Mariusz Budzyński. Takie szkoły i liczne ośrodki alternatywnej myśli i praktyki pedagogicznej w całym kraju stanowią przeciwwagę dla edukacyjnej unifikacji i centralnie sterowanego pseudonowatorstwa, kreujejąc nauczycielom szansę na poskromienie pedagogicznego ego, ukształtowanego poprzez masową, konwencjonalną edukację.

W drugiej dekadzie XXI wieku, gdy mamy tak mnóstwo publikacji w przeróżny sposób traktujących o alternatywności w edukacji, pojawia się oto kolejna książka, na którą składają się rozdziały napisane poprzez jej redaktorów naukowych – Bogusława Śliwerskiego i Andrzeja Rozmusa – i innych zaproszonych do współpracy polskich pedagogów: Beatę Przyborowską, Krzysztofa J.

Szmidta, Zbyszka Melosika, Wiesławę Limont, Edytę Gruszczyk-Kolczyńską, Katarzynę Krasoń oraz Ewę Wysocką i Jolantę Pułkę. Tytuł Alternatywy w edukacji Autorzy Bogusław Śliwerski, Andrzej Rozmus Wydawnictwo Impuls EAN 9788380954403 ISBN 9788380954403 Kategoria Akademicka\Akademicka-mistrzowska liczba stron 320 Rok wydania 2018 Oprawa Miękka Wydanie 1