Leszno w latach 1832-1914 W drodze ku nowoczesności - Urbaniak Miron - książka

Leszno w latach 1832-1914. W drodze ku innowacyjności to studium przeciętnej wielkości miasta prowincji poznańskiej w okresie zaboru pruskiego. Książka ukazuje złożony cykl przemian ludnościowych i samorządowych, także gwałtowny postęp technologiczny w XIX-wiecznym mieście, prowadzący do odczuwalnej poprawy warunków socjalno-bytowych mieszkańców.Leszno to ośrodek o wyraźnie zarysowanej funkcji administracyjnej, którego podstawy dobrobytu uzupełniał dodatkowo garnizon wojskowy i rozbudowane zaplecze edukacyjne. Rosnąca ilość ludności sprzyjała procesowi inwestycyjnemu jednocześnie w sferze budownictwa mieszkaniowego, jak i ergonomiczności publicznej, rozwijał się węzeł kolejowy i standardowy dla miast Wielkopolski przemysł rolno-spożywczy. To sprawiało,cykl przeobrażeń krajobrazu kulturowego progresywnał bardzo wyraźnie, przybierając gwałtownie na sile na przełomie XIX i XX wieku. Jednym z efektów tego zjawiska była konfrontacja z rodzącą się prowincjonalną służbą ochrony zabytków, innym opracowanie generalnego planu zabudowy miasta przez ówczesną sławę wśród niemieckich urbanistów Hermana Josepha Stübbena. W proces tych zmian włączały się też aktywnie pruskie władze municypalne, które publiczny grosz inwestowały mi.in. W oświetlenie gazowe, elektrownię, innowacyjny system wodociągowy, w końcu również w centralną kanalizację. Jej budowa w przededniu I wojny światowej stanowiła ukoronowanie komunalnej działalności inwestycyjnej, wyrwała Leszno ostatecznie z XIX i wprowadziła w XX stulecie.