Biblioteka Narodowa 1919-2019. Księga jubileuszowa serii - Praca zbiorowa

W 2019 roku mija sto lat od powstania Biblioteki Narodowej – najstarszej, najcenniejszej i najistotniej znanej kolekcji wydawniczej w Polsce. Jej koncepcję stworzyli profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdy nasza państwowość dopiero się ważyła.

Początkowo seria ukazywała się w Krakowskiej Spółce Wydawniczej, a od 1933 roku aż do dziś wydaje ją Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Jest to jeden z najstarszych tego typu cykli wydawniczych nie tylko w naszym kraju, lecz i na świecie (znana francuska kolekcja Plejada powstała w roku 1931).

Prace nad Biblioteką Narodową nigdy nie zostały przerwane, choćby podczas drugiej wojny światowej. Kolejni redaktorzy BN przekazywali sobie to dziedzictwo z rąk do rąk i dbali,cykl zachował swoje zasady, rangę, a także poziom literacki i naukowy.

Do końca roku jubileuszowego kolekcja będzie liczyć 608 tomów najcelniejszych utworów literatury polskiej i światowej we wzorowych, fachowych i dostępnych zarazem, opracowaniach, które wyszły spod piór najlepszych polskich literaturoznawców.

Stulecie to właściwy moment, żeby spojrzeć na cały dorobek serii, zastanowić się nad jej historią, miejscem w kulturze i nad fenomenem jej żywotności i popularności. W Księdze Czytelnicy znajdą m.in.

szczegółową historię Biblioteki Narodowej, wypowiedzi okolicznościowe osobistości polskiej kultury oraz kompletny katalog serii. Powiem wyjątkowo osobiście, iż jestem dumna, iż mamy w naszej kulturze coś tak nieprzeciętnego i doniosłego jak Biblioteka Narodowa.

I gdyby z jakichś powodów wysyłano mnie na bezludną wyspę, poprosiłabym sprytnie o wszystkie jej publikacje. Miałabym dość lektury do końca życia. Olga Tokarczuk, pisarka, laureatka Literackiej Nagrody Nobla W Niemczech weimarskich Erich Kästner przedrzeźniał niegdyś Goethego: „Kennst du das Land, wo die Kanonen blühn?”.

Inne niżeli my kanony miał na myśli, życzmy jednak stuletniej Jubilatce najcelniejszych armat w obronie wciąż tej samej wspólnoty. Adam Pomorski, tłumacz, prezes polskiego PEN Clubu Tomy Biblioteki Narodowej pozwalają na orientację w ewolucji naszej dyscypliny od pokolenia Tadeusza Boya-Żeleńskiego, Tadeusza Sinki, Stanisława Pigonia po dzisiejszych badaczy młodszego pokolenia.

Michał Głowiński, literaturoznawca, pisarz