Kościół ubogich - Papież Franciszek... Joanna Domańska

Ortodoksja jest z jednej strony pewnym stanem poznania, w jakim się znajdujemy… z drugiej zaś strony prezentuje ona pewien stan egzystencjalny pozostający w związku ze stanem poznawczym... Istnieje jeszcze jednak metapoziomowe ujęcie ortodoksji jako postawy wobec własnego stanu poznawczego.

Innymi słowy, jedną rzeczą jest wierzyć, iż Syn jest konsubstancjalny z Ojcem, a inną rzeczą być wdzięcznym za tę wiarę bądź być z niej dumnym. Jeśli można mówić o „ergonomicznym" charakterze ortodoksji, to ocena własnej wiary poprzez człowieka i jej ujęcie w horyzoncie wartości mają na dodatek znaczenie dla stanu jego ortodoksyjności.

Postawy pychy czy faryzejskiego samozadowolenia nie są właściwe w sytuacji łaski wiary. Oferuję odróżniać ortodoksyjność pierwszego rzędu (pozostawanie wiernym nauczaniu Kościoła) i ortodoksyjność drugiego rzędu (pozostawanie wiernym uczniem Jezusa Chrystusa zależne od tego, w jaki sposób przyjęta pozostała ortodoksyjność pierwszego rzędu).

(…) Można pozostawać ortodoksyjnym, a jednak wpaść w pułapkę pychy. Ortodoksja pierwszego rzędu zostaje wówczas oderwana od ortodoksji drugiego rzędu.