Polskie Państwo Podziemne i Żydzi w czasie II wojny światowej - Zimmerman Joshua D

Pierwsze pełne studium jednego z ważniejszych i bardziej kontrowersyjnych tematów w stosunkach polsko-żydowskich w XX wieku – relacji polskiego podziemia w czasie II wojny światowej z Żydami. Autor szuka odpowiedzi na niemało niełatwych, czasem bolesnych pytań: Jakie było oficjalne stanowisko władz Polskiego Państwa Podziemnego wobec Żydów w Warszawie i w innych rejonach Polski? Czy temat Żydów pojawiał się w prasie podziemnej i w jaki sposób go demonstrujeno? Jaką rolę odegrało Polskie Państwo Podziemne w rozpowszechnieniu w wolnym świecie wieści o Zagładzie? Czy kiedy w 1942 roku zaczęły się deportacje z gett do obozów zagłady, zapasy broni i amunicji pozostały udostępnione Żydom pragnącym stawić opór? Wreszcie, jaka była postawa podziemia wobec uciekinierów z gett i obozów, którzy zamierzali dołączyć do polskiego ruchu oporu albo tworzyli własne oddziały partyzanckie? Korzystając z dokumentów skatalogowanych w archiwach w Polsce, szerokiej Brytanii, Izraelu i Stanach Zjednoczonych, świadectw i wspomnień oraz z osobistych rozmów z byłymi członkami Armii Krajowej i ocalałymi z Zagłady, równocześnie w Szwajcarii, Izraelu, Polsce, obszernej Brytanii, jak i w Stanach, autor w sposób wyważony demonstruje mozaikę postaw i reakcji na katastrofę, która dotknęła europejskich Żydów.

prezentuje całą złożoność sytuacji – od ratowania Żydów z narażeniem życia, przez służbę żydowskich żołnierzy w armii podziemnej, po przejawy antysemityzmu: prześladowania, denuncjacje czy choćby morderstwa.

Opisuje militarne, cywilne i polityczne frakcje Polskiego Państwa Podziemnego, także sylwetki przywódców podziemia. Rozróżnia postawy władz, dowódców i zwykłych żołnierzy, wyjaśnia zmiany zachodzące na kolejnych etapach wojny, a także na specyfikę regionalną.

Wychodzi poza jednoznaczne oceny i nie boi się zwrócić uwagi na to, iż historia nie jest czarno-biała. Książka po raz pierwszy ukazała się w 2015 roku w języku angielskim nakładem Cambridge University Press.

Intencją autora było to, by przedstawić rzetelny obraz relacji Żydów z polskim podziemiem w okupowanym kraju, oparty na solidnym i zróżnicowanym materiale źródłowym.