Polityka regulacji zatrudnienia w polsce - karol muszyński (Muszyński Karol)

Tytuł Polityka regulacji zatrudnienia w Polsce. Kryzys ekonomiczny a destandaryzacja stosunków pracy Autor Karol Muszyński Język polski Wydawnictwo Scholar ISBN 978-83-65390-76-9 Rok wydania 2019 Warszawa Wydanie 1 ilość stron 346 Format pdf Spis treści Spis treści
Wykaz skrótów 11
Wprowadzenie 13
Podziękowania 25
Rozdział 1. Nowy instytucjonalizm a regulacje zatrudnienia 27
1.1. Nowy instytucjonalizm jako podejście badawcze 27
1.1.1. Nowy i stary instytucjonalizm 27
1.1.2. Instytucje jako zasady i punkty równowagi 28
1.1.3. Instytucje i ich funkcje „ekonomiczne" i „społeczne" 30
1.1.4. Instytucje nieformalne 31
1.1.5. Możliwość instytucjonalizacji zachowań sprzecznych z prawem i ich
stabilność 33
1.2. Zmiana instytucjonalna w perspektywie nowego instytucjonalizmu 36
1.2.1. Problem zależności od ścieżki a zmiana instytucjonalna 36
1.2.2. Stopniowość zmian instytucjonalnych 38
1.2.3. Przesunięcie (displacement/revision) 39
1.2.4. Warstwowanie (layering) 39
1.2.5. Wieloznaczność instytucji 40
1.2.6. Konwersja (conversion) 42
1.2.7. Dryf (drift ) 43
1.2.8. Zagadnienie komplementarności instytucjonalnej 45
1.2.9. Polityczne aspekty zmian instytucjonalnych. Dobór sposobu zmiany
instytucjonalnej 47
1.2.10. Zmiany instytucjonalne a kryzys ekonomiczny 49
1.3. Standardowa umowa o pracę jako instytucja społeczna 52
1.3.1. Typowa umowa o pracę z perspektywy nowego instytucjonalizmu 52
1.3.2. „Kryzys" umowy o pracę 55
1.3.3. Problem rozciągliwości zatrudnienia 56
Rozdział 2. Polska gospodarka z perspektywy różnorodności kapitalizmu 59
2.1. Wprowadzenie. Paradygmat różnorodności kapitalizmu Halla i Soskice’a 59
2.1.1. Liberalne gospodarki rynkowe (LGR) 60
2.1.2. Koordynowane gospodarki rynkowe (KGR) 62
2.1.3. Rozwiązania prawne i możliwości prowadzenia polityk publicznych 64
2.2. Specyfi ka Europy Środkowo-Wschodniej 66
2.2.1. Modele tranzytologiczne kapitalizmu w odniesieniu do Europy
Środkowo-Wschodniej 66
2.2.2. Wkład teoretyczny modeli różnorakości 68
2.2.3. Rola wieloznaczności funkcjonowania instytucji albo zachowań
sprzecznych z prawem w literaturze 71
2.3. Polska jako zależna gospodarka rynkowa 75
2.3.1. Rola kapitału zagranicznego 77
2.3.2. Regulacje zatrudnienia i zbiorowe stosunki pracy 78
2.3.3. Niskie koszty pracy jako przewaga komparatywna Polski 81
2.3.4. Innowacje i progresywność 84
2.3.5. System edukacyjny i szkolnictwo zawodowe 85
2.3.6. Wydatki socjalne i państwo opiekuńcze 86
2.3.7. Sukces kapitalizmu zależnego 87
2.3.8. Podmiotowość państwa 88
Rozdział 3. Kryzys i polityki publiczne po kryzysie 90
3.1. Wprowadzenie. Globalny kryzys ekonomiczny a sytuacja w Polsce 90
3.1.1. Kryzys ekonomiczny jako kryzys zaufania 94
3.1.2. Działania pokryzysowe w Polsce 95
3.2. Działania antykryzysowe w polu monetarno-fi skalnym 96
3.3. Polityka oszczędności 97
3.3.1. Podstawowe informacje o polityce oszczędności 97
3.3.2. Polityka podatkowo-dochodowa przed wybuchem kryzysu 99
3.3.3. Rosnący dług publiczny jako kontekst polityki oszczędności 100
3.3.4. Zmiany w politykach rynku pracy 103
3.3.5. Pasywne polityki rynku pracy podczas kryzysu 106
3.3.6. Aktywne polityki rynku pracy w trakcie kryzysu 108
3.3.7. Paradygmat „taniego państwa" 112
3.4. Wstępne informacje o zmianach w regulacjach zatrudnienia 112
3.4.1. Globalne kierunki zmian w regulacjach zatrudnienia podczas kryzysu 113
3.5. Liberalizacja – intencjonalna polityka regulacji zatrudnienia 118
3.5.1. Polityczne aspekty uchwalenia „ustawy antykryzysowej" z 2009 r. 118
3.5.2. Ocena sprawności rozwiązań antykryzysowych związanych
z subsydiowaniem wynagrodzeń i dofinansowywaniem szkoleń
z ustawy z 2009 r. 122
3.5.3. Ocena efektywności rozwiązań antykryzysowych związanych
z uelastycznieniem czasu pracy z ustawy z 2009 r. 125
3.5.4. Zmiany w ustawie o pracownikach tymczasowych 128
3.5.5. Reformy z 2013 r. 129
3.6. Dryf – nieintencjonalna polityka regulacji zatrudnienia 134
3.6.1. Wprowadzenie 134
3.6.2. Dryf w regulacjach zatrudnienia – ciągłość historyczna 135
3.6.3. Pokryzysowy dryf – umowy terminowe i cywilnoprawne 137
3.6.4. Umowy cywilnoprawne w agencjach pracy tymczasowej 144
3.6.5. Pokryzysowy dryf – naruszenia prawa pracy 145
3.6.6. Wieloznaczność funkcjonowania regulacji zatrudnienia – teoria 147
3.6.7. Sfera relacji instytucji z rozwiązywanym problemem – sztywność
regulacji zatrudnienia 148
3.6.8. Sfera relacji instytucji z rozwiązywanym problemem – obciążenia
podatkowe i klin podatkowy 150
3.6.9. Sfera relacji instytucji z rozwiązywanym problemem – wynagrodzenie
niewielkie 155
3.6.10. Sfera relacji instytucji z rozwiązywanym problemem – chęć uzyskania
wyższego wynagrodzenia 155
3.6.11. Sfera relacji instytucji z rozwiązywanym problemem – struktura
gospodarki 159
3.6.12. Brak normatywnego zaplecza – wybór pracownika 163
3.6.13. Brak normatywnego zaplecza – niski prestiż prawa i niska moralność
podatkowa 164
3.6.14. Słabe mechanizmy egzekwowania sankcji za naruszanie instytucji –
niska siła przetargowa 166
3.6.15. Słabe mechanizmy egzekwowania sankcji za naruszanie instytucji –
siła instytucji nadzoru i kontroli 168
3.6.16. Przyczyny dryfu – podsumowanie 170
3.7. Dryf w zbiorowych stosunkach pracy 170
3.8. Polityczne przyczyny liberalizacji i dryfu 172
3.8.1. Przyczyny liberalizacji i dryfu z perspektywy grup interesu i siły
państwa 173
3.8.2. Koncepcje polityczne partii rządzącej jako przyczyna liberalizacji 175
3.8.3. Unikanie winy jako przyczyna dryfu 178
3.8.4. Polityka dryfu sensu stricto 179
3.9. Dlaczego w Polsce nie doszło do zawarcia paktu społecznego? 180
3.9.1. Nowy paradygmat rządzenia i refleksyjność społeczna. Triada rząd–
parlament–partnerzy społeczni 182
3.9.2. Związki zawodowe a system polityczny w latach 1989–1997 182
3.9.3. Wytwarzanie nowego paradygmatu – lata 1997–2001 184
3.9.4. Konsolidacja nowego paradygmatu – po 2001 r. 187
3.9.5. Paradygmat skonsolidowany – „zarządzanie rozwojem". Na
przykładzie raportu „Polska 2030. Wyzwania rozwojowe" 188
3.9.6. Rola związków zawodowych w nowym paradygmacie 189
3.9.7. Problemy związane z funkcjonowaniem nowego paradygmatu 191
Rozdział 4. Komplementarność zmian instytucjonalnych 193
4.1. Wprowadzenie. Uwarunkowania konwersji umów niestandardowych 193
4.1.1. Funkcja umów niestandardowych – pomosty czy pułapki 195
4.1.2. Wieloznaczność regulacji jako uwarunkowanie konwersji 198
4.1.3. Wieloznaczność regulacji umów na czas określony 198
4.1.4. Wieloznaczność regulacji umów cywilnoprawnych 200
4.1.5. Strukturalne podstawy i konsekwencje wieloznaczności – prawo pracy
a inne systemy społeczne 206
4.1.6. Wieloznaczność regulacji – umowy cywilnoprawne w pracy
tymczasowej 208
4.1.7. Konwersja – pomiędzy poziomem mikro a makro 209
4.2. Polityka presji na wynagrodzenie minimalne 210
4.2.1. Polityka presji na wynagrodzenie niewiele znaczące jako polityka publiczna 210
4.2.2. Wynagrodzenie niepokaźne i destandaryzacja zatrudnienia –
komplementarność umów cywilnoprawnych 213
4.2.3. Samonapędzająca się dynamika kształtowania wynagrodzenia
drobnego 214
4.3. Paradygmat „taniego państwa" 215
4.3.1. Paradygmat „taniego państwa" jako polityka publiczna 215
4.3.2. Komponenty paradygmatu 218
4.3.3. Realizacja paradygmatu „taniego państwa" 220
4.3.4. Wieloznaczność regulacji zamówień publicznych 224
4.3.5. Budżety zadaniowe jako czynnik sprzyjający używaniu „kryterium
najniższej ceny" 226
4.3.6. Atmosfera przeciwdziałania korupcji jako czynnik sprzyjający
stosowaniu „kryterium najniższej ceny" 227
4.3.7. Napływ środków jako czynnik sprzyjający używaniu „kryterium
najniższej ceny" 228
4.3.8. Konwersja w zamówieniach publicznych 229
4.3.9. Skutki realizacji „taniego państwa" dla funkcjonowania regulacji
zatrudnienia 232
4.3.10. Skutki realizacji idei „taniego państwa" – państwo jako czynnik
sprzyjający deformalizacji 234
4.3.11. „Tanie państwo" a unikanie winy 236
4.4. Przewagi komparatywne gospodarki 238
4.4.1. Koszty pracy jako czynnik broniący przed kryzysem 238
4.4.2. Niskie koszty pracy i użytkowanie niestandardowych form
zatrudnienia 238
4.4.3. Konwersja i dryf jako czynniki promujące konkurencyjność opartą na
niskich kosztach pracy 239
4.4.4. Wzrost wynagrodzenia minimalnego a przewaga komparatywna 241
4.4.5. Polityki rynku pracy a przewaga komparatywna 242
4.4.6. Kapitał zagraniczny w kontekście destandaryzacji zatrudnienia 243
4.4.7. Zagadnienie szkolnictwa zawodowego a przewaga komparatywna 244
4.4.8. Zbiorowe stosunki pracy a przewaga komparatywna 245
4.5. Kultura organizacyjna polskich przedsiębiorstw 247
4.5.1. Tożsamość polskiej kultury organizacyjnej 247
4.5.2. Komplementarność wieloznaczności funkcjonowania instytucji wobec
kultury organizacyjnej 250
4.6. Zbiorowe stosunki pracy – dryf i konwersja? 251
Rozdział 5. Konsekwencje destandaryzacji 253
5.1. Wprowadzenie do zagadnienia konsekwencji destandaryzacji 253
5.2. Trajektoria liberalizacji w Polsce 253
5.2.1. Trajektoria liberalizacji w państwach rozwiniętych 253
5.2.2. Destandaryzacja jako trajektoria liberalizacji w Polsce 256
5.3. Niezamierzone przypasowanie 259
5.3.1. Co wiemy dotąd. Niezamierzone dobranie na bazie konwersji 260
5.3.2. Niezamierzone dostosowanie na bazie współoddziaływania konwersji
i dryfu 262
5.3.3. Niezamierzone dobranie w Polsce 265
5.4. Dalsze polityczne implikacje 268
Rozdział 6. Reformy po 2014 r. 270
6.1. Wprowadzenie. Koniec kryzysu? 270
6.2. Realne strategie polityczne wobec destandaryzacji rynku pracy 271
6.3. Reformy rządu PO–PSL z 2014 i 2015 r. 272
6.3.1. Początek „normalizacji" umów cywilnoprawnych 273
6.3.2. Ograniczenie zawierania umów na czas określony 275
6.3.3. Reanimacja dialogu społecznego 276
6.4. Rządy Zjednoczonej Prawicy – zapowiedź i klęska głębokich reform 276
6.4.1. Polityka społeczna 277
6.4.2. Rewitalizacja dialogu społecznego? 278
6.4.3. Dokończenie „normalizacji" umów cywilnoprawnych 279
6.4.4. Pozostałe kosmetyczne zmiany propracownicze 281
6.4.5. Nieudane próby głębszych reform 282
Zakończenie 285
Bibliografia 293
Indeks nazwisk 333
Spis tabel 343
Spis wykresów 344