Rewizja psychoanalizy (Vis-a-vis / Etiuda)

Czas, postep nauki, pojawienie sie nowych teorii, rozwoj, udoskonalenia czy - jak chce Fromm - rewizja tradycyjnej freudowskiej psychoanalizy stala sie niezbedna i nieuchronna. Wyroznic tu mozemy kierunek zwiazany z A. Adlerem (psychologia indywidualna), C.G. Jungiem (psychologia analityczna), a także zwiazany gl. Z E. Frommem trend psychoanalizy humanistycznej, ktorej stanowcze zadanie widzi autor jako zajmowanie sie procesami, ktore moglyby doprowadzic raczej do przypasowania sie spoleczenstwa do potrzeb czlowieka niz do dopasowania sie czlowieka do spoleczenstwa. Pokazuje takze roznice i pokrewienstwa swojego podejscia, a psychoanaliza egzystencjalna R.D. Lainga, a takze koncepcja wolnosci seksualnej W. Reicha oraz ostro polemizuje ze oryginalna interpretacja freudyzmu dokonana przez H. Marcusego.Pamietac tez trzeba o spolecznych, socjologicznych zainteresowaniach Fromma, jego teoria psychoanalityczna zawsze ma rozmiar nie tylko jednostkowy, ale tez spoleczny. Dlatego w Rewizji psychoanalizy jednym z stanowczych zagadnien jest opis wplywu nieswiadomosci spolecznej na ksztalt, strukture spoleczenstwa (gdy tymczasem Freud zajmowal sie glownie nieswiadomoscia w ujeciu indywidualnym). I jak pisze w Poslowiu prof. R. Saciuk E. Fromm zastepuje mechanistyczno-materialistyczne ramy filozofii Freuda perspektywa humanistyczna.