Dzieje rodu zubrow (Historia Iagellonica)

W ostatnim cwiercwieczu ukazalo sie niezwykle duzo wydawnictw wspomnieniowych, opisujacych doswiadczenia Polakow przesiedlonych po II wojnie swiatowej na Ziemie Zachodnie z dawnych wschodnich kresow Rzeczypospolitej. Coraz czesciej pojawiaja sie takze publikacje majace charakter rodowych genealogii - pisane zarowno przez przedstawicieli tych rodow, jak i zawodowych historykow. Z rzadka jednak mamy do czynienia z publikacjami laczacymi oba te rodzaje pisarstwa. Ksiazke Romana Zubera bez watpienia mozna uznac za udane polaczenie pisarstwa wspomnieniowego i monografii rodu (...).Na szczegolna uwage zasluguje fragment poswiecony opisowi zycia w Ladzkiem Szlacheckim w okresie dwudziestolecia miedzywojennego i II wojny swiatowej. Ta czesc utrzymana jest w konwencji wspomnien. Autor prezentuje tu z pewnoscia wyidealizowany, ale zarazem niebanalny obraz zycia rodzinnego, znamionujacego sie atmosfera milosci i ciepla. W ten beztroski swiat dziecinstwa z obszerna brutalnoscia wdziera sie niełatwa historia polityczna: czasy okupacji radzieckiej, niemieckiej i znow radzieckiej, czystki etniczne i wreszcie przesiedlenia na Ziemie Zachodnie. Trudno nie oprzec sie wrazeniu, ze te dramatyczne wydarzenia dzieja sie jakby obok glownego watku opowiesci, czyli opisu losow blizszej i dalszej rodziny. Uwazny czytelnik odnajdzie tam jednak mnóstwo - choc moze nie wypowiedzianych wprost - ogolniejszych spostrzezen, cechujacych sytuacje Polakow na Kresach Wschodnich.(fragment Przedmowy)