Świadomość międzykulturowa Od militaryzacji antropologii do antropologizacji wojska (wydawnictwo uniwersytetu warszawskiego)

Autorka wieloaspektowo scharakteryzowała kształtowanie się świadomości międzykulturowej, a także formy i metody jej urzeczywistniania w ramach wielonarodowych kontyngentów wojskowych. Kluczowe jest odniesienie się do ocen wpływu uwzględnienia czynnika kulturowego na produktywność operacji prowadzonych przez międzynarodowe siły wojskowe.

Autorka skupiła uwagę na perspektywie antropologicznej i wojskowej. Używając metafory, można powiedzieć, iż w latach 90. XX wieku doszło do otwarcia puszki Pandory z kulturą. Konsekwencje tej zmiany będą prawdopodobnie odczuwalne poprzez całą pierwszą połowę XXI wieku.

W odniesieniu do wielonarodowych operacji wojskowych sławne, wręcz banalne już teraz zdanie-hasło, użytkowane na określenie przewagi partyzantki talibskiej: "Wy macie zegarki, my mamy czas" pokazuje z całą siłą zniżające się znaczenie przewagi technicznej (zegarek) nad kwestiami niematerialnymi (czas).

W takiej sytuacji znaczącą rolę odgrywa właśnie czynnik kulturowy, przesądzający o konieczności "dozbrojenia" żołnierzy w świadomość kulturową i międzykulturową. Narzędzie to nie powinno być jednak celem samym w sobie (swoistą kulturową poprawnością, równie jałową jak polityczna poprawność), ale środkiem do celu, jakim jest przywrócenie bezpieczeństwa i możliwości rozwoju z poszanowaniem lokalnych norm kulturowych w państwach naznaczonych wieloletnią przemocą, biedą i brakiem perspektyw dla ludności cywilnej.