Chorwacja. dzieje, kultura, idee - maciej czerwiński (Międzynarodowe Centrum Kultury)

Pierwsza od uzyskania niepodległości przez Chorwację synteza historii i kultury tego kraju napisana z myślą o polskich czytelnikach. Opowieść o dziejach Chorwatów od wędrówki nad Adriatyk po spełnienie marzenia o własnym państwie o swoich na swym.
Dzisiejsza Chorwacja odpowiada krainom historycznym, które przez wieki były częścią najróżniejszych organizmów politycznych. W jednych regionach zegary wybijały renesans i barok, w innych czas długo płynął zgodnie z rytmem średniowiecza. W jednych językiem urzędowym był niemiecki, w innych węgierski, a jeszcze gdzie indziej włoski i turecki. Lecz we wszystkich posługiwano się jednocześnie językiem chorwackim w którymś z jego wariantów. Chorwacka kultura jest więc nadzwyczaj zróżnicowana; wyrasta z trzech kręgów cywilizacyjnych: śródziemnomorskiego, środkowoeuropejskiego i bałkańskiego. Jakże inaczej wyglądało życie w bogatych miastach Dalmacji nadmorskiej, w środku antycznych murów miejskich, od egzystencji mieszkańców północnej Chorwacji, gdzie panowała typowa dla Europy Środkowej kultura szlachecka. Ujednolicenie różnych tradycji w jedną kulturę ogólnonarodową w XIX wieku nie usunęło w cień różnorodności. Jest ona trwale wpisana w pejzaż kulturowy i w zbiorową wyobraźnię.