Eutyfron. Obrona Sokatesa. Kriton (Vis-a-vis / Etiuda)

"Platońska Obrona Sokratesa" (w konwencjonalnym przekładzie wraz z posłowiem, objaśnieniami i ilustracjami Władysława Witwickiego) należy do dialogów wczesnych, a jest to - w odróżnieniu od pozostałych - w zasadzie monolog Sokratesa demonstrujący treść jego trzech mów wygłoszonych podczas cyklu.

Wniesiony poprzez 3 osoby akt oskarżenia zarzucał, iż Zbrodnię popełnia Sokrates, bogów, których państwo uznaje, nie uznając, inne zaś świeże duchy wprowadzając; zbrodnię też popełnia, psując młodzież. Sokrates kompletnie odrzuca te zarzuty, tłumacząc najpierw przyczyny dla których spotyka się z niechęcią współobywateli ateńskich, następnie zarzuty o deprawację młodzieży i oskarżenia o bezbożność.

Twierdzi,nawet gdyby sąd go uwolnił pod warunkiem zaprzestania dalszego filozofowania, nie zrezygnuje ze swojej działalności. Mówi: Ja was obywatele, kocham całym sercem, lecz posłucham boga raczej, niżeli was i póki mi tchu starczy, póki sił, nie przestanę filozofować i was pobudzać i pokazywać drogę każdemu, kogo tylko spotkam.

(...) Tak rozkazuje bóg, poprawnie sobie to pamiętacie, a mnie się zdaje, że wy w ogóle nie macie w państwie nic cenniejszego, aniżeli ta moja służba boża. Bo przecież ja nic innego nie robię, tylko chodzę i nakłaniam młodych spomiędzy was i starych, by się o ciało, ani o pieniądze nie troszczył jeden z drugim z zasady, ani tak nad wyraz, jak o duszę, aby była jak najlepsza; i mówię im, iż nie z pieniędzy dzielność rośnie, lecz z dzielności pieniądze i wszelkie inne dobra ludzkie i prywatne, i publiczne.

W "Obronie Sokratesa" nie rozstrzyga Platon (427 p.n.e.-347 p.n.e.) - uczeń Sokratesa, którego śmierć uważał za niewyobrażalną zbrodnię ateńskiej republiki - żadnych fundamentalnych spraw z dziedziny ontologii czy epistemologii, pozostaje jednak ona jednym z najważniejszych jego dialogów, dialogiem stricte etycznym.

Sokrates zostaje skazany na śmierć, nie kaja się jednak, nie zmienia swojego zachowania/poglądów, choć dzięki czemu mógłby uniknąć śmierci. Ważniejsza bowiem pozostaje prawda i sprawiedliwość i konieczność zachowania godności w każdej sytuacji.

Poprzedzający Obronę Eutyfron i następujący po niej dialog Kriton nie tylko dopełniają,,sprawę Sokratesa", obrazują pseudo-moralność, ukazują pseudo-pobożność Ateńczyków, oskarżają system prawny, ale zwłaszcza w Kritonie pokazują Sokratesa jako człowieka z krwi i kości.

Powyższy opis pochodzi od wydawcy.