Urbanistyka a la francaise tysiąc lat doświadczeń i europejskich innowacji dopełnienie obrazu tom 1 (Universitas)

Praca, skonstruowana jako publikacja trzytomowa, stanowi próbę uchwycenia najmocniej specyficznych i oryginalnych aspektów urbanistyki francuskiej, upoważniających do wykorzystania określenia la franaise, które przez swój postępowy charakter odegrały ważną rolę w wypracowaniu zasad kształtowania przestrzeni miejskiej w Europie. Zasygnalizowany w tytule zakres chronologiczny 1000 lat zmienia, popularną w literaturze przedmiotu, opinię wiążącą francuską szkołę planowania miast typowo z okresem absolutyzmu i działaniami barona Haussmanna przy XIX-wiecznej przebudowie Paryża i doktryną paryskiej cole des Beaux-Arts. Zawarte w podtytule określenie dopełnienie obrazu ma uwypuklić fakt, że praca nie prezentuje całokształtu ewolucji urbanistyki francuskiej, a jedynie uzupełnienia jej charakterystykę poprzez pewne nieznane lub niedocenione w dotychczasowej literaturze zjawiska, których identyfikacja stała się osiągalna dzięki badaniom własnym autorów.
Celem postawionej w pierwszym tomie tezy jest udowodnienie, iż organizacja przestrzeni miejskiej we Francji reprezentuje od wczesnego przeciętniewiecza pewien zespół standardowych cech, których tylko część była dotychczas rozpoznana. Autor wykazuje jeszcze, iż wbrew powszechnie utartym poglądom, planowe zagospodarowanie miast we Francji nie inicjuje się od XIII-wiecznych realizacji opartych o układ ortogonalny. Okazuje się bowiem, iż były one poprzedzone, powstałymi w epoce roku tysiącznego, realizacjami zbudowanymi na rzucie koła, zidentyfikowanymi poprzez autora na terenie Langwedocji. To nieznane dotychczas zjawisko, które stanowiło, poprzez wykorzystanie czytelnego modelu, pierwszą udaną próbę planowej organizacji przestrzeni o charakterze miejskim w średniowiecznej Europie, autor określił mianem cyrkulad. Ich odkrycie i rolę w rozwoju urbanistyki europejskiej wysoko ocenił profesor Georges Duby, wybitny autorytet w dziedzinie badań nad historią kultury francuskiego średniowiecza, a nowy termin znalazł trwałe miejsce na dodatek w języku potocznym. Na terenie nad wyraz cywilizacyjnie rozwiniętej południowej Francji powstały również inne, dotychczas nierozpoznane, modele przestrzenne. Trójkąt, obok okręgu, stał się najszczególniej oryginalną cechą organizacji przestrzeni na badanym terenie. Te formy trzeba jednak uzupełnić figurami trapezoidalnymi, a dodatkowo zbudowanymi na obrysie kwadratu, prostokąta i kwadratu. Analizy typologiczne oparte na przykładach planowo założonych układów przestrzennych w większości nieistniejących w dotychczasowym obiegu naukowym począwszy od cyrkulad, pozwoliły na korektę powszechnie przyjętej opinii mówiącej, że kształtowanie się organizmów miejskich i wiejskich we Francji miało wyłącznie spontaniczny charakter aż do pojawienia się założeń rodzaju bastides.

Tytuł Urbanistyka la franaise Autor Krzysztof Kazimierz Pawłowski Wydawnictwo Universitas EAN 9788324226788 ISBN 9788324226788 Kategoria Literatura, Historia liczba stron 394 Format 16,5x24 cm Rok wydania 2016 Oprawa zintegrowana