Cyrus młodszy i hellenowie. irańsko-greckie (Napoleon V)

Cyrus, zwany powszechnie Młodszym, był irańskim księciem z rodu Achemenidów, synem sporego Króla Dariusza II (424/423-404 r. Przed Chr.) i jego żony Parysatis. Przyszedł na świat w roku 424/423 przed Chr., niedługo po objęciu przez jego ojca władzy w imperium Achemenidów.

Zmarł w roku 401 przed Chr., w bratobójczej bitwie stoczonej pod Kunaksą, nieopodal Babilonu, gdzie jego wojska starły się z wojskami obfitego Króla Artakserksesa II (404-359 r. Przed Chr.), jego starszego brata, a zarazem następcy Dariusza II na achemenidzkim tronie.

Bezpośrednim następstwem bitwy pod Kunaksą był tzw. Odwrót Dziesięciu Tysięcy, czyli znany marsz greckich najemników Cyrusa, którzy wyszli cało z bitwy, wiodący z Babilonii do północnych wybrzeży Azji Mniejszej.

w głównej mierze ukazuje się Cyrusa Młodszego w kontekście tych dwóch głośnych wydarzeń - bitwy pod Kunaksą i odwrotu Dziesięciu Tysięcy. Niniejsza książka ukazuje dzieje Cyrusa poprzedzające te dwa wydarzenia, koncentrując się z reguły na latach 408-404 przed Chr.

Był to czas jego pierwszego pobytu i aktywności w Azji Mniejszej, gdzie sprawował władzę jako karanos regionu. Głównym celem jego ówczesnej aktywności w tej części imperium Achemenidów było rozbicie tzw.

Ateńskiego Związku Morskiego, od dekad zagrażającego zachodnim granicom imperium. Dokonał tego przy współpracy ze Spartą, walczącą wówczas z Atenami w ramach tzw. Wojny jońskiej (413-404 r. Przed Chr.), ostatniej fazy tzw.

wielkiej wojny peloponeskiej (431-404 r. Przed Chr.). Obecność Cyrusa w Azji Mniejszej i zaangażowanie się w wojnę jońską skutkowało jego licznymi kontaktami z Grekami. Analiza tych kontaktów pozwoliła na ukazanie także innej strony irańsko-greckich relacji niżeli nieraz podkreślany wzajemny konflikt.

Michał Podrazik (ur. 1986 r.), wychowanek Uniwersytetu Rzeszowskiego, stypendysta programu Erasmus, pracownik Zakładu Historii Starożytnej i Orientalistyki Instytutu Historii Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Autor prac naukowych poświęconych imperium Achemenidów oraz Grecji epoki archaicznej i konwencjonalnej, m.in. Cyrus the Younger, Greek Envoys, and the so-called Treaty of Boiotios (409-408 BC), Anabasis. Studia Classica et Orientalia 6 (2015), s.

78-93, The skeptouchoi of Cyrus the Younger, Anabasis. Studia Classica et Orientalia 8 (2017), s. 16-37. Współredaktor naukowy pracy zbiorowej Interakcje polityczno-kulturowe i religijne w dziejach starożytnych (Rzeszów 2015), asystent redakcyjny Anabasis.

Studia Classica et Orientalia 8 (2017). Zajmuje się badaniem historii i kultury Iranu epoki Achemenidów (550-330 r. Przed Chr.), w tym relacji pomiędzy achemenidzkim Iranem a światem greckim.