Czerwono-biało-czerwona łódź. lokalne wymiary polityki pamięci historycznej w prl (IPN)

,,Kto kontroluje przeszłość, kontroluje przyszłość. Kto kontroluje teraźniejszość, kontroluje przeszłość" - napisał swojego czasu George Orwell. Im silniejsza, im bardziej opresyjna jest władza, tym łatwiej wprowadzać tę zasadę w życie.

Co nie znaczy zarazem, że od tego rodzaju pokus wolne są rządy demokratyczne. Choćby jednak skrajnie autorytarne reżymy wiedzą, iż implementowana odgórnie wizja przeszłości - szczególnie niedalekiej - nie może wisieć w próżni.

Uprawiana przez nie polityka pamięci historycznej musi zatem - choćby częściowo - korespondować z autentycznymi odczuciami tych, do których jest adresowana.W czasach PRL optymalnie sformatowany przekaz na temat II wojny światowej miał kluczowe znaczenie w procesie uwiarygodniania nowego systemu rządów.

równocześnie wydarzenia z lat 1939-1945 były silnie obecne w pamięci biograficznej obywateli powojennej Polski i w naturalny sposób współtworzyły fundamenty rodzimej,,wspólnoty wyobrażonej".Czerwono-biało-czerwona Łódź to zarówno opowieść o budowaniu wizerunku miasta,,walki i pracy", jak i analiza napięć między ustalanymi odgórnie wzorami interpretowania przeszłości a oddolnymi wyobrażeniami na jej temat.

Waga poczynionych w pracy ustaleń wynika ponadto z ich chwilami zaskakującej aktualności. Okazuje się bowiem, iż mijają dekady, a pewne schematy narracyjne dotyczące okupacyjnych losów Łodzi - a w szerszym planie Polski - pozostają niezmienne.

Warto zatem krytycznie spojrzeć na okoliczności ich powstania. Ku przestrodze.