Mitologia grecka i rzymska (Wydawnictwo Naukowe PWN)

nowe, zaktualizowane i uzupełnione wydanie uhonorowanej prestiżową Nagrodą Klio Mitologii greckiej i rzymskiej prof. Katarzyny Marciniak. Autorka przybliża postaci i wydarzenia z mitologii, bez których nie sposób zrozumieć współczesnej kultury.

Poznamy rozmaite oblicza Meduzy, dowiemy się, czy bóg wina Bachus chorował na żółtaczkę, dotrzymamy towarzystwa Arnoldowi Schwarzeneggerowi, gdy jako Herkules będzie przemierzał ulice Nowego Jorku. Książka pokazuje treści na zasadzie leksykonu, co usprawnia poruszanie się w gąszczu mitologicznych postaci i wydarzeń.

zawiera liczne ilustracje i ciekawostki oraz dane o funkcjonowaniu motywów związanych z daną postacią w literaturze, filmie, sztukach plastycznych czy muzycznych, co uatrakcyjnia lekturę, a także poszerza wiedzę.

Autorka zagłębia się w niuanse, których nie sposób znaleźć w tradycyjnych opracowaniach mitologii. Zabiera czytelnika w fascynującą podróż po kulturowych nawiązaniach do mitologii. Katarzyna Marciniak pokazuje recepcję kultury – równocześnie elitarnej, jak i modnej – pamiętając o tym, że mitologia jest obecna niemal w każdej dziedzinie życia.

Autorka rozumie, iż odniesienia do mitologii odgrywają znaczną rolę społeczną. Traktuje antyk nie jako zamierzchłą przeszłość, ale jako komponent naszej współczesności, który podlega ciągłym przemianom, odzwierciedlającym transformacje obyczajowe, polityczne i kulturowe.

Bada pomiędzy innymi recepcję bajek Ezopa w najróżniejszych regionach świata, odniesienia mitologiczne w kolekcji przygód Harry’ego Pottera i nawiązania do historii starożytnej w grach komputerowych w kontekście kształtowania tożsamości młodych ludzi.

Kolejne rozdziały książki dotyczą poszczególnych bogów i bohaterów, poczynając od Achillesa i Afrodyty, a na Prometeuszu, Tezeuszu i Zeusie kończąc. Autorka pokazuje plejadę mitologicznych sław, ale nie zapomina także o innych bohaterach antycznych wierzeń.

Na przykład w rozdziale poświęconym Erosowi przeczytamy o jego mniej znanym bracie, Anterosie – bogu ze skrzydłami motyla, symbolizującym miłość odwzajemnioną. Przeczytamy nie tylko o dwunastu pracach Heraklesa, lecz też o lubianym kiedyś serialu z Kevinem Sorbo w roli głównej.

O Medei dowiemy się, iż była barbarzyńską czarodziejką, ale też inspiracją dla XIX-wiecznej sztuki Catulle’a Mendesa (1898) z najsłynniejszą aktorką tamtych czasów, Sarą Bernhardt, w roli głównej. Narcyza poznamy zarówno w wersji „oryginalnej", jak i w licznych wizualizacjach tej postaci powstających w ciągu stuleci, aż po obraz Salvadora Dalego i przedstawienia teatralne z końca XX wieku.

Odyseusz pojawia się w roli zagubionego podróżnika, lecz także… samuraja, gdy autorka pisze o projekcie artystycznym Andrzeja Pellera z 2004 roku. Ilość tych kulturowych, a nieraz także popkulturowych nawiązań imponuje.