Zarys dziejów huty żelaza w ząbkowicach 1763-1794 (Aspra)

Autorzy recenzowanej pracy podjęli się nad wyraz ambitnego i ważnego zadania, przedstawienia dziejów niedużo znanej huty żelaza funkcjonującej w drugiej połowie XVIII w. Na terenie Księstwa Siewierskiego.

wszakże na tle innych kuźnic pokaźny piec w Ząbkowicach (około 3% produkcji krajowej) nie był hutą o najwyższym potencjale produkcyjnym i ustępował najistotniej sprawnym zakładom, to na pewno był on kluczową inwestycją przemysłowa i największym obiektem hutniczym w dziejach Księstwa Siewierskiego i to w okresie gdy w Europie wprowadzano świeże technologie hutnicze oraz użytkowano w nich także świeże minimalistycznce [...] Praca jest szczególnie cennym opracowaniem pogłębiającym naszą wiedzę z dziejów techniki na ziemiach polskich, lecz także szczególnie ważnym wkładem w poznanie przemysłowej przeszłości Zagłębia Dąbrowskiego.

zagwarantuje to zainteresowanie publikacją nie tylko ze strony fachowców, ale także i entuzjastów dziejów regionu. Z recenzji prof. Dr. Hab. Dariusza Nawrota Leżące na pograniczu Korony i Śląska pruskiego Księstwo Siewierskie stanowiło dominium biskupstwa krakowskiego.

W drugiej połowie XVIII w. Obszar, stosunkowo bogaty w kopaliny, był zapleczem gospodarczym biskupstwa, skąd dowożono do Krakowa około 30% produktów przemysłowych, w tym żelazo pozyskiwane z funkcjonujących hut (znacznych pieców z zapleczem).

Same Księstwo jako obiekt polityczno-administracyjny i gospodarczy od lat stanowiło przedmiot zainteresowania historyków. Autorzy ocenianej pracy wybrali jako podstawę swojego studium huty żelaza w drugiej połowie XVIII w., problem poznawczo widoczny, pozostający jednak na poboczu rozważań poprzedników [...] Odtworzenie dziejów jednego obiektu przemysłowego, o pokaźnym znaczeniu dla biskupstwa krakowskiego (czy szerzej dla tej części kraju), jest wartością poznawczą samą w sobie.

Zupełną nowością jest użycie, przy bogatym spożytkowaniu źródeł archiwalnych, drukowanej literatury naukowej z tego okresu, co jest u nas ewenementem. Autorzy poszli jednak pokaźnie dalej: wskazali na zrozumienie ówczesnych władz kraju, roli uczonych w modernizacji zakładów przemysłowych po przejęciu dóbr biskupów krakowskich na rzecz Skarbu.

Z recenzji prof. Dr. Hab.