Cenzura w Polsce 1944-1960. Organizacja, kadry, metody pracy (Aspra)

W prezentowanej książce przedstawiono system funkcjonowania aparatu cenzury w Polsce w latach 1944–1960, w szczególności takie aspekty organizacji cenzury, jak metodyka pracy cenzorów, sposoby rekrutacji, stopień zaangażowania ideologicznego i partyjnego, harmonogram pracy, schemat szkoleń ideologicznych oraz pozaurzędowa aktywność. Przedstawiono jeszcze okoliczności towarzyszące powstaniu Centralnego Biura Kontroli Prasy, w tym rolę tzw. Doradców radzieckich, którzy w grudniu 1944 roku przybyli do Lublina i przejęli w pełni kontrolę nad procesem tworzenia systemu cenzury. W książce opisano zakres, a także formy współpracy aparatu cenzury z Urzędem Bezpieczeństwa/Służbą Bezpieczeństwa, której skutkiem były represje wobec różnorodnych grup społecznych, zawodowych i religijnych (m.in. Procesy sądowe, a także długoletnie więzienia). Na podstawie sprawozdań cenzorów z Wydziału Teatrów GUKPPiW odtworzono mechanizm kontroli spektakli teatralnych i zespołów rozrywkowych, a także określono kryteria, wedle których je oceniano. Opisano też działalność Komisji Oceny Wycofanych Wydawnictw (w jej pracach brali udział cenzorzy), która „skazała na przemiał miliony zdezaktualizowanych politycznie książek, tysiące płyt gramofonowych, czasopism oraz partytur. Odtworzono ponadto metody i kierunki kolportażu prasy, a także książek do PRL i skalę dostarczanych do kraju druków, wykorzystując obszerne raporty cenzorów z Samodzielnego Wydziału Obcojęzycznego GUKPPiW, którzy decydowali, czy publikacje trafią do adresata, czy także na przemiał. Ze Wstępu Praca dr Kamili Kamińskiej-Chełminiak posiada sporo oryginalnych ustaleń opartych o wykorzystanie atrakcyjnej bazy źródłowej. Za wyjątkowo niebanalne należy uznać te, które dotyczą cenzurowania widowisk w okresie stalinowskim, współpracy cenzorów z MBP i MSW, ich wpływu na niszczenie księgozbiorów i partytur. Jako pionierską i zakończoną powodzeniem uznaję próbę pokazania strategii i praktyk społecznych związanych z przenikaniem do Polski wydawnictw zza „żelaznej kurtyny, w tym publikacji Instytutu Literackiego w Masions-Lafitte. Koncepcja pracy, konsekwentnie przeprowadzona, zmierzała do pokazania różnorodnych wcieleń cenzorów i ról, jakie spełniali w powojennej Polsce. […] Uważam, iż jest to monografia o znaczącym zasięgu przedmiotowym i efekcie poznawczym. Autorka wykazała się znacznymi kompetencjami i znajomością przedmiotu badań. Z recenzji wydawniczej prof. Dr. Hab. Dariusza Jarosza

• Autorzy: Kamińska-Chełminiak Kamila
• Ciężar: 0,618
• ISBN: 9788375459340
• Języki: polski
• Kod wydawcy: 29692
• pojemność: 424
• Oprawa: Miękka
• PKWiU: 58.11
• Podtytuł: Organizacja Kadry Metody pracy
• Rok wydania: 2019
• rodzaj publikacji: KS
• Wydawca: Aspra