Rzut oka na północne stoki karpat (Libra Pl)

Sztandarowe dzieło geograficzno-etnograficzne Wincentego Pola (1807-1872), powstałe w połowie XIX wieku, wznowione dziś w opracowaniu redakcyjnym Stanisława Krycińskiego, nadal tchnie egzotyką dawno minionych czasów.

Opisany w nim - pod względem topograficznym, hydrograficznym, a wreszcie kulturowym - teren rozciąga się na północ od głównego grzbietu Karpat od Bramy Morawskiej, poprzez Tatry, Bieszczady i Huculszczyznę, po Bukowinę.

Drobiazgowe rozważania naukowca, jednego z pierwszych badaczy Karpat, urozmaicają malownicze opisy pobudzające wyobraźnię, skreślone ręką literata i poety. Wzbogacone o efektowne grafiki z epoki zapewne uraduje każdego miłośnika polskich gór i pogórzy.

Wincenty Pol urodził się w Lublinie 20 kwietnia 1807 r. Dzieciństwo i młodość spędził we Lwowie. Także tam odbył studia filozoficzne. W 1830 r. Objął posadę na Uniwersytecie Wileńskim. Za udział w powstaniu listopadowym na Litwie został odznaczony Orderem Virtuti Militari.

Ujście swoim talentom literackim dał wydając w 1835 r. W Paryżu swój pierwszy tom poezji zatytułowany "Pieśni Janusza". Po nim nastąpiły liczne kolejne szanowane dzieła literackie, a wśród nich m.in.: "Pieśń o ziemi naszej" czy "Mohort".

lubiany jako literat, bywa dziś często zapomniany jako wyśmienity krajoznawca, geograf i etnograf, odbywający liczne podróże po Karpatach Wschodnich, Wołyniu, Polesiu, Pokuciu, Podolu i Tatrach, Pieninach, Śląsku, Polsce centralnej i Pomorzu.

Wśród wielu prac naukowych, oprócz oddawanego właśnie do dłoni Czytelników: "Rzutu oka na północne stoki Karpat", wymienić należy także "Obrazy z życia i natury",, "Historyczny obszar Polski" czy "Geografię Ziemi Świętej".Warto pamiętać, że Pol założył w 1849 r.

na Uniwersytecie Jagiellońskim pierwszą w Polsce i drugą w Europie (po Berlinie) katedrę geografii, na której sam wykładał. Zmarł 2 grudnia 1872 r., już jako członek Polskiej Akademii Umiejętności. Jego ciało spoczywa w Krypcie Zasłużonych pod kościołem oo.

Paulinów na Skałce.