Korespondencja poselstwa rzeczypospolitej polskiej w bernie. tom 2. 1942 (Instytut pileckiego)

Celem niniejszej edycji źródłowej, obejmującej depesze Poselstwa Rzeczypospolitej Polskiej w Bernie z 1942 roku, jest ukazanie zaangażowania i przeróżnej pomocy niesionej przez tę placówkę w czasie II wojny światowej. Na jej czele od 31 maja 1940 do lipca 1945 roku stał Aleksander Ładoś. Na podstawie ponad 950 depesz zgromadzonych w tomie można zapoznać się z wieloma wątkami działalności polskiej placówki, między innymi z charakterem i rytmem pracy polskiej dyplomacji w Szwajcarii i z kwestiami ekonomicznymi, logistycznymi czy humanitarnymi polegającymi na niesieniu różnorodnej pomocy ludności, w tym europejskim Żydom. Prezentowany materiał przedstawia na dodatek rolę polskiego rządu na uchodźstwie i jego agend, niejednokrotnie do dziś nieznane działania polskiego wywiadu wojskowego i cywilnego, a także wielu organizacji humanitarnych żydowskich i nieżydowskich czy indywidualnych osób.
Tom ten jest drugim z czterech, w których zostaną skatalogowane wszystkie tego typu materiały z lat 1940–1945. Dzięki ich publikacji i opatrzeniu komentarzem naukowym te niezwykle ważne źródła staną sięprzystępne dla wszystkich badaczy i pasjonatów dziejów polskiej dyplomacji okresu II wojny światowej.
Pomysł wydania tych dokumentów uważam za konieczny. Są one w ogromnej większości nieznane i niepublikowane [...]. Wnoszą nowy materiał źródłowy do badań nad polską dyplomacją okresu wojny, uszczegóławiają sporo wydarzeń i faktów, stanowią wspaniałe uzupełnienie wielu publikowanych już dokumentów i opracowań.
dr hab. Małgorzata Gmurczyk-Wrońska, prof. IH PAN