Akcja Wisła. Kres krwawych walk z OUN-UPA (Replika)

Ostatni akt krwawych zmagań polsko-ukraińskich.

Fakty, opinie, polemiki, kontrowersje.

W 1943 r. Rozpoczęły się czystki etniczne na Wołyniu. Niniejsza książka dowodzi, że stojąca za nimi Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów, podobnie jak tamtejsi komuniści, na dodatek po wojnie dążyła do opanowania części wschodnich ziem Polski, stanowiąc realne zagrożenie dla integralności kraju.

w rezultacie, na przełomie lat 1946–47, sytuacja w południowo-wschodniej Polsce daleka była od stabilizacji. Wsie ukraińskie w dalszym ciągu stanowiły zaplecze UPA. Najgorzej było w Bieszczadach i na Pogórzu Przemyskim, gdzie działaniom OUN-UPA sprzyjał górzysty, silnie zalesiony teren, słabo rozwinięte sieci dróg oraz nieznaczna liczba ośrodków miejskich i garnizonów wojskowych.

Doraźne działania Wojska Polskiego i Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego nie przyniosły oczekiwanych efektów. Zdecydowano więc o połączeniu zmasowanej operacji przeciwko oddziałom UPA z przesiedleniem ludności ukraińskiej na Ziemie Zachodnie i Północne. W tym celu powołano Grupę Operacyjną „Wisła".

Wokół jej działań, jak i całej operacji, narosło dużo pytań i kontrowersji. Wciąż toczy się sporo polemik. Historycy ukraińscy dążą do wyizolowania jej z całego procesu dziejowego lat czterdziestych i stosunków polsko-ukraińskich. Nazywają „zbrodnią komunistyczną", „czystką etniczną", a choćby ludobójstwem.

Tymczasem koncepcja akcji „Wisła" powstała na bazie prawa przedwojennego i nie miała nic wspólnego z komunizmem. Nie jest prawdą, że Polska złamała prawo międzynarodowe, podobnie jak to, że w jej trakcie Wojsko Polskie zabiło kilka tysięcy osób. Mitologizacji uległ ponadto obóz filtracyjny w Jaworznie, gdzie osadzano Ukraińców i Łemków podejrzanych o przynależność do OUN-UPA.

Koprowski pisze o tych i o wielu innych ważnych, a niejednokrotnie pomijanych i kontrowersyjnych aspektach operacji „Wisła". Szeroko ujęte konteksty wzbogaca omówieniem praktycznie zapomnianej akcji „H-T", a także biogramami największych ukraińskich zbrodniarzy.

Tekst uzupełnia bogaty pakiet zdjęć archiwalnych, pochodzących m.in. Z Muzeum Historycznego w Sanoku i prywatnych zbiorów prof. Władysława Filara.

Marek A. Koprowski

Pisarz, dziennikarz, historyk zajmujący się motywem wschodnią i losami Polaków na Wschodzie. Plonem jego wypraw i poszukiwań jest dużo książek, z czego kilkanaście ukazało się nakładem Wydawnictwa Replika. Za serię Wołyń. Epopeja polskich losów 1939–2013 otrzymał Nagrodę im. Oskara Haleckiego w kategorii „najlepsza książka popularnonaukowa poświęcona historii Polski w XX wieku". Jest także laureatem nagrody „Polcul – Jerzy Bonicki Fundation" za działalność na rzecz utrzymania kultury polskiej na Wschodzie.

Tytuł Akcja „Wisła". Kres krwawych walk z OUN-UPA Autor Marek A. Koprowski Wydawnictwo Replika EAN 9788367867313 ISBN 9788367867313 Kategoria Historia\Historia Powszechna liczba stron 608 Rok wydania 2023 Oprawa Twarda Wydanie 1