Próby

Michel de Montaigne (1533-92) - francuski myśliciel, filozof, humanista, pisarz, polityk (był przez dwie kadencje burmistrzem Bordeaux), autor Prób (francuski tytuł: Essais - wyd. 1580). Pisał to swoje dzieło życia w zasadzie dla przyjemności.

Trudno w tym wypadku mówić o jakimś filozoficznym systemie. Zresztą absolutnie nie o ogólną teorię Montaigneowi chodziło ale raczej o sztukę życia, o konkret i o z życia wzięty racjonalizm, połączony ze zdroworozsądkowym sceptycyzmem.

Zajmował się faktami dotyczącymi życia człowieka, przy czym życie było dla niego najwyższym korzystnem - to nawiązanie do epikureizmu. Jak pisze W. Tatrkiewicz Właściwością poglądów Montaigne'a było: że oparte były na obserwacji i zdrowym rozsądku, nie na spekulacji pojęciowej, tradycji filozoficznej i metodach uczonych.

Że zajmował się wyłącznie sprawami doczesnymi i ludzkimi (to był jego humanizm). Iż zadania filozofii rozumiał nie teoretycznie, ale praktycznie: chciał aby była sztuką życia. Iż założeniem jego było: przyjemnie żyć to jest jedyne dobro (to był jego epikureizm).

Że nie należy zagłębiać się w niepewne i niewydajne wielki teoretyczne (to był jego sceptycyzm). Że przyroda jest wzorem dla człowieka i jego sztuki życia (to był jego naturalizm). Że ostateczną miarą prawdy jest rozum (to był jego racjonalizm).

Że różnorodne prawdy i prawa są tylko rzeczą zwyczaju (to był jego relatywizm). Ta niezmierna pochwała życia, ta radość którą Próby emanują spowodowały, iż już za życia autora miały kilka wydań, lecz też i to iż w nieco późniejszych czasach kontrreformacji trafiły na Indeks Ksiąg Zakazanych.

Powyższy opis pochodzi od wydawcy.