Leksykon rzymskiego prawa karnego. podstawowe pojęcia (Burczak Krzysztof, Dębiński Antoni, Jońca Maciej)

Najważniejsze pojęcia rzymskiego prawa karnego. Od przeciętniewiecza po schyłek XVIII wieku prawo rzymskie służyło jako jeden z podstawowych surowców wykorzystywanych poprzez dogmatyków prawa karnego. W pierwszej kolejności nauka zawdzięcza Rzymianom stworzenie aparatury pojęciowej, a także uściślenie terminologii.

Antyczny materiał umożliwił także wykreowanie definicji przestępstwa, wyizolowanie jego form stadialnych oraz stworzenie podwalin fundamentalnych zasad procesowych. Pozwolił w dodatku rozwinąć imponującą naukę na temat winy i jej wpływu na odpowiedzialność karną.

Prawem rzymskim nadal posiłkowano się jeszcze w epoce Oświecenia, kiedy władcy aspirujący do miana innowacyjnych postawili ostatni krok w trwającym od wieków procesie włączania przepisów prawno-karnych w obręb prawa publicznego.

Prawu rzymskiemu nigdy nie udało się odejść od swego kazuistycznego charakteru, przeto większość przepisów karnych sformułowali Rzymianie nie w sposób ogólny i abstrakcyjny, ale w postaci narracji odwołującej się do jakiejś konkretnej sytuacji z życia.

Niemniej, to właśnie na podstawie tych regulacji udało się ich następcom wykształcić mnóstwo cennych rozwiązań o charakterze systemowym. W leksykonie skategoryzowano najważniejsze pojęcia związane z polityką penalną aplikowaną w antycznym Rzymie.

Do konkretnych terminów łacińskich odniesiono zjawiska, sposoby myślenia oraz praktyki starożytnych związane z rozumieniem i karaniem przestępstw. Ich poznanie pozwala lepiej zrozumieć historię instytucji współczesnych i w sposób odważniejszy datować ich genezę.