Prawo zagospodarowania przestrzeni - zbigniew leoński, marek szewczyk, maciej kruś (pdf) (Wolters Kluwer Polska SA)

Tytuł Prawo zagospodarowania przestrzeni Autorzy Zbigniew Leoński, Marek Szewczyk, Maciej Kruś Język polski Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska SA ISBN 978-83-8160-627-1 linia ZAGADNIENIA PRAWNE Rok wydania 2019 liczba stron 780 Format pdf Spis treści Wykaz skrótów | str. 27

Wstęp | str. 33

Wstęp do wydania II | str. 35

Część pierwsza

Rozdział pierwszy
Geneza planowania przestrzennego | str. 39

Rozdział drugi
Rozwój regulacji prawnych w Polsce | str. 47
1. Po pierwszej wojnie światowej | str. 47
2. Po drugiej wojnie światowej | str. 49
3. Regulacje prawne z przełomu lat 50. I 60 | str. 51
4. Zmiany zapoczątkowane w 1990 r | str. 54
5. Zmiany zapoczątkowane od 2011 r | str. 60

Część druga

Rozdział pierwszy
Miejsce środowiskowej oceny przedsięwzięcia w systemie prawa | str. 65
1. Regulacje prawne dotyczące oceny środowiskowej przedsięwzięcia | str. 65
2. Prewencyjna kontrola prywatnych przedsięwzięć budowlanych | str. 68
3. Pojęcie zezwolenia na realizację przedsięwzięcia | str. 70
4. Integracja środowiskowej oceny przedsięwzięcia w systemie prewencyjnej kontroli inwestycji | str. 71
5. Pierwszeństwo wykorzystywania dyrektywy o ocenie środowiskowej | str. 74

Rozdział drugi
Normatywna podstawa oceny środowiskowej przedsięwzięcia | str. 85
1. Źródła wolności i praw | str. 85
2. Pojęcie i źródła zasad prawa | str. 90
3. Zasada wolności budowlanej w aspekcie wpływu przedsięwzięcia na środowisko naturalne | str. 93
4. Zasada ochrony środowiska | str. 100
5. Zasady formalne dotyczące konfrontacji zasady wolności budowlanej i zasady ochrony środowiska | str. 109

Rozdział trzeci
Procedura środowiskowej oceny przedsięwzięcia | str. 121
1. Zakres formalny | str. 121
1.1. Poszerzenie zakresu podmiotowego | str. 121
1.2. Wyniki oceny | str. 126
2. Zakres materialny | str. 130
2.1. Uwzględnienie wyników oceny | str. 130
2.2. Granice rozstrzygnięcia | str. 144

Rozdział czwarty
Rola procedury i charakter rozstrzygnięcia | str. 163
1. Rola procedury w ocenie środowiskowej przedsięwzięcia | str. 163
2. Rola procedury w sprawach decyzji o warunkach zabudowy i pozwolenia na budowę | str. 174
3. Relacja procedur oceny środowiskowej przedsięwzięcia i warunków zabudowy i pozwolenia na budowę | str. 181
4. Charakter decyzji o warunkach zabudowy i decyzji w sprawie pozwolenia na budowę | str. 185
5. Charakter decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach | str. 189

Część trzecia

Rozdział pierwszy
Podstawowe założenia ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym | str. 199
1. Wprowadzenie | str. 199
2. Zasada uwzględniania w zagospodarowaniu przestrzennym wartości określonych ustawowo | str. 200
3. Zasada trzyszczeblowego wewnętrznie spójnego systemu aktów planowania przestrzennego | str. 203
4. Zasada władztwa planistycznego przysługującego gminie | str. 208
5. Zasada fachowości i odpowiedzialności osób przygotowujących projekty aktów planowania przestrzennego | str. 214
6. Zasada ograniczonego prawa zagospodarowania terenu, do którego ma się tytuł prawny | str. 215
7. Zasada ochrony własnego interesu prawnego przy zagospodarowaniu terenów należących do innych podmiotów | str. 220

Rozdział drugi
Akty planowania przestrzennego i inne akty formujące zagospodarowanie przestrzeni | str. 223
1. Zarys systemu aktów planowania przestrzennego | str. 223
1.1. Akty ogólnego planowania przestrzennego | str. 223
1.1.1. Akty ogólnego planowania przestrzennego stanowione na szczeblu lokalnym | str. 224
1.1.2. Na szczeblu powiatów | str. 224
1.1.3. Akty ogólnego planowania przestrzennego stanowione na szczeblu regionalnym | str. 225
1.1.4. Akt ogólnego planowania przestrzennego szczebla centralnego | str. 227
1.2. Akty planowania specjalistycznego | str. 229
2. Ogólna charakterystyka aktów planowania przestrzennego | str. 232
2.1. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego | str. 232
2.2. Rodzaje planów miejscowych | str. 238
2.3. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy | str. 239
2.4. Plan zagospodarowania przestrzennego województwa | str. 241
2.5. Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju | str. 243
2.6. Charakter prawny specjalistycznych aktów planowania przestrzennego | str. 244
3. Inne akty określające zasady zagospodarowania przestrzeni, a także warunki zabudowy | str. 246
3.1. Charakterystyka ogólna | str. 246
3.2. Akty prawa miejscowego określające zasady zagospodarowania przestrzeni i warunki zabudowy | str. 246
3.2.1. Uchwała w sprawie lokalnych standardów urbanistycznych | str. 246
3.2.2. Uchwała w sprawie zasad sytuowania reklam, obiektów znikomej architektury i ogrodzeń | str. 247
3.3. Akty określające zasady zagospodarowania przestrzeni i warunki zabudowy niebędące aktami prawa miejscowego | str. 248
3.3.1. Ogólna charakterystyka | str. 248
3.3.2. Przykłady | str. 248

Rozdział trzeci
Treść i forma studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, a także miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego | str. 251
1. Charakter prawny studium, a także planu miejscowego | str. 251
1.1. Studium | str. 251
1.2. Plan miejscowy | str. 255
2. Treść i forma studium | str. 256
2.1. Wartości uwzględniane w treści studium | str. 256
2.2. Konsekwencje nieuwzględnienia wartości podlegających uwzględnieniu w studium | str. 259
2.3. Elementy treści studium | str. 260
2.3.1. Części ustawowego minimum treści studium | str. 260
2.3.2. Treści fakultatywne studium | str. 262
2.4. Forma studium | str. 263
3. Treść i forma planu miejscowego | str. 264
3.1. Granice ustawowego upoważnienia do stanowienia planu miejscowego | str. 264
3.2. Charakterystyka katalogu spraw dostosowywanych w planie miejscowym | str. 269
3.3. Uzupełniające treści zamieszczane w miejscowych planach rewitalizacji | str. 277
3.4. Pozostałe komponenty treści planów miejscowych | str. 278
3.5. Tak zwane regulaminy reklamowe | str. 279
4. Ogólna charakterystyka treści zawartych w planie miejscowym | str. 280
5. Charakter prawny planu miejscowego | str. 280
6. Forma planu miejscowego | str. 283
7. Zależności między studium a planem miejscowym | str. 285
7.1. Zależność treściowa | str. 285
7.2. Zależność czasowa | str. 286
7.3. Więź przestrzenna | str. 287

Rozdział czwarty
Tryb sporządzania studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego | str. 289
1. Wprowadzenie | str. 289
2. Tryb uchwalania studium | str. 289
2.1. Uwagi wstępne | str. 289
2.2. Fazy i etapy procedury sporządzania studium | str. 290
2.2.1. Faza pierwsza: inicjacja sporządzenia studium | str. 290
2.2.2. Faza druga: sporządzanie pierwotnej wersji projektu studium | str. 292
2.2.3. Faza trzecia: opiniowanie i uzgadnianie projektu studium | str. 294
2.2.4. Faza czwarta: wyłożenie projektu studium do publicznego wglądu | str. 299
2.2.5. Faza piąta: uchwalenie i legalizacja studium | str. 302
3. Tryb uchwalania planu miejscowego – fazy i etapy procedury planistycznej | str. 304
3.1. Faza pierwsza: inicjacja sporządzenia planu miejscowego | str. 304
3.1.1. Inicjatywa uchwałodawcza | str. 305
3.1.2. Czynności poprzedzające podjęcie uchwały powodującej | str. 305
3.1.3. Przygotowanie projektu uchwały powodującej i jej treść | str. 306
3.1.4. Przedłożenie radzie gminy do uchwalenia projektu uchwały powodującej | str. 308
3.1.5. Podjęcie uchwały wywołującej | str. 308
3.1.6. Decyzja o formie, miejscu i terminie przyjmowania wniosków do planu miejscowego | str. 311
3.1.7. Ogłoszenie o podjęciu uchwały powodującej | str. 311
3.1.8. Pisemne zawiadomienie organów uzgadniających i opiniujących | str. 311
3.2. Faza druga: sporządzanie wstępnej wersji projektu planu miejscowego | str. 311
3.2.1. Przyjmowanie wniosków do planu miejscowego | str. 312
3.2.2. Wyłonienie wykonawcy projektu albo głównego projektanta
planu miejscowego | str. 312
3.2.3. Sporządzenie projektu planu miejscowego | str. 312
3.2.4. Sporządzenie prognozy skutków finansowych uchwalenia planu miejscowego | str. 312
3.2.5. Wystąpienie o opinię do gminnej komisji urbanistyczno-architektonicznej | str. 313
3.3. Faza trzecia: opiniowanie i uzgadnianie projektu planu miejscowego | str. 313
3.3.1. Organy opiniujące | str. 314
3.3.2. Forma opinii | str. 315
3.3.3. Organy uzgadniające | str. 315
3.3.4. Forma uzgadniania | str. 316
3.3.5. Organy wyrażające zgodę na tzw. Odrolnienie i wylesienie | str. 317
3.3.6. Tryb wyrażania zgody na tzw. Odrolnienie i wylesienie | str. 319
3.3.7. Forma zgody na tzw. Odrolnienie i wylesienie | str. 319
3.3.8. Korekta projektu planu miejscowego | str. 320
3.4. Faza czwarta: konfrontacja projektu planu miejscowego z interesami jednostkowymi | str. 321
3.4.1. Ogłoszenie informacji o wyłożeniu projektu planu miejscowego do publicznego wglądu | str. 321
3.4.2. Wyłożenie projektu planu miejscowego do publicznego wglądu | str. 322
3.4.3. Zorganizowanie publicznej dyskusji nad projektem planu miejscowego wyłożonym do publicznego wglądu | str. 322
3.4.4. Przyjmowanie uwag wnoszonych do projektu planu miejscowego | str. 322
3.4.5. Rozpatrywanie uwag przez organ wykonawczy | str. 325
3.4.6. Dokonanie ewentualnej korekty projektu planu miejscowego | str. 325
3.4.7. Ponowienie uzgodnień | str. 326
3.4.8. Sporządzenie listy nieuwzględnionych uwag | str. 326
3.4.9. Przedstawienie radzie gminy projektu planu miejscowego | str. 326
3.5. Faza piąta: uchwalenie planu miejscowego | str. 327
3.5.1. Analiza projektu planu miejscowego, a także uwag nieuwzględnionych przez organ wykonawczy | str. 327
3.5.2. Ocena zachowania więzi treściowej projektu planu miejscowego ze studium | str. 327
3.5.3. Rozpatrzenie i rozstrzygnięcie w sprawie nieuwzględnionych uwag | str. 330
3.5.4. Rozstrzygnięcie w sprawie realizacji zadań infrastrukturalnych | str. 330
3.5.5. Rozstrzygnięcie w sprawie sposobu sfinansowania realizacji zadań infrastrukturalnych | str. 331
3.5.6. Ewentualna decyzja o korekcie projektu planu miejscowego i o ponowieniu procedury planistycznej | str. 331
3.5.7. Uchwalenie planu miejscowego | str. 332
3.6. Faza szósta: legalizacja i promulgacja uchwały w sprawie planu miejscowego | str. 332
3.6.1. Legalizacja uchwały w sprawie planu miejscowego | str. 332
3.6.2. Promulgacja uchwały w sprawie planu miejscowego | str. 333
3.6.3. Dopełniające ogłoszenie planu miejscowego na stronie internetowej gminy | str. 334

Rozdział piąty
Skutki prawne uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego | str. 335
1. Wprowadzenie | str. 335
2. Skutki w zakresie realizowania prawa własności i innych praw do nieruchomości | str. 336
2.1. Treść i wykonywanie prawa własności | str. 336
2.2. Skutki ustalania przeznaczenia i zasad zagospodarowania terenu | str. 338
2.2.1. Ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości | str. 339
2.2.2. Podważenie trwałości posiadania prawa do nieruchomości | str. 341
2.2.3. Ograniczenia w zakresie rozporządzania nieruchomością | str. 341
2.3. Zakres związania właściciela terenu ustaleniami planu miejscowego | str. 342
2.4. Wpływ ustaleń planu miejscowego na realizowanie innych praw majątkowych posiadających za przedmiot nieruchomości | str. 342
3. Skutki uchwalenia planu miejscowego w zakresie praw niemajątkowych | str. 343
3.1. Przesłanka braku możliwości uzyskania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu | str. 343
3.2. Przesłanka wygaśnięcia decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu | str. 344
3.3. Zniweczenie przesłanki wygaszającej | str. 347
4. Wpływ planu miejscowego na wartość gruntów | str. 348
4.1. Konsekwencje zmniejszenia wartości gruntu spowodowanego uchwaleniem planu miejscowego lub jego zmianą | str. 349
4.1.1. Uprawnienia właściciela i użytkownika wieczystego | str. 349
4.1.2. Alternatywne uprawnienie właściciela albo użytkownika wieczystego nieruchomości | str. 350
4.2. Gmina adresatem roszczeń | str. 351
4.3. Konsekwencje powiększenia wartości gruntu spowodowanego uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą | str. 352
4.3.1. Wzrost wartości nieruchomości ustalony przy zastosowaniu przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami | str. 353
4.3.2. Zbycie prawa własności albo prawa używania wieczystego w ustawowo określonym czasie | str. 354
4.3.3. Zbycie w ustawowo określonym czasie | str. 355
4.3.4. Wysokość ustalonej w planie miejscowym stawki procentowej opłaty planistycznej | str. 355
4.3.5. Przeprowadzenie progresywnania w sprawie ustalenia opłaty planistycznej przed upływem ustawowo określonego terminu | str. 356
4.3.6. Zwolnienie z opłaty planistycznej | str. 356
4.3.7. Problem wygaśnięcia obowiązku uiszczenia opłaty planistycznej | str. 357
4.4. Forma i tryb ustalania opłaty planistycznej | str. 357
4.4.1. Decyzja o ustaleniu wysokości jednorazowej opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości | str. 358
4.4.2. Tryb wydawania decyzji o ustaleniu opłaty planistycznej | str. 359
4.5. Problem naliczania opłat planistycznych bez planu miejscowego | str. 360

Rozdział szósty
Ustalanie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu | str. 365
1. Wprowadzenie | str. 365
2. Istota decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu | str. 366
2.1. Przedmiot rozstrzygnięcia zawartego w decyzjach o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu | str. 366
2.2. Rzeczowy czy osobisty charakter decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu | str. 370
2.2.1. Charakter decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego | str. 371
2.2.2. Charakter decyzji o warunkach zabudowy | str. 371
2.3. Uznaniowy czy związany charakter decyzji o warunkach zabudowy oraz decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego i zakres władzy dyskrecjonalnej | str. 374
3. Skutki wywoływane decyzjami o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu | str. 376
3.1. Kształtowanie sposobu realizowania prawa własności potężnie określonych nieruchomości | str. 376
3.2. Wpływ na niektóre uprawnienia publicznoprawne | str. 379
3.3. Możliwość wywoływania skutków określonych w art. 36 u.p.z.p | str. 379
4. Zamierzenie inwestycyjne jako przesłanka faktyczna decyzji o ustaleniu warunków zabudowy i zagospodarowania terenu | str. 380
4.1. Wpływ zamierzenia inwestycyjnego na treść rozstrzygnięcia dotyczącego lokalizacji inwestycji | str. 380
4.2. Relacja czasowa pomiędzy powzięciem zamierzenia inwestycyjnego, wydaniem decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu oraz realizacją zamierzenia | str. 381
5. Decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu a plan miejscowy | str. 382
5.1. Ewolucja relacji decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu do planu miejscowego | str. 382
5.2. Surogacja planów miejscowych decyzjami o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, a także jej granice | str. 383
6. Decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu a pozwolenie na budowę | str. 385
6.1. Zakazy uchylane obiema decyzjami | str. 386
6.2. Uchylenie zakazu korzystania z wolności dokonywania zmiany zagospodarowania terenu | str. 390
6.3. Uchylenie zakazu korzystania z wolności budowlanej | str. 390
7. Inwestycje wymagające uzyskania obu decyzji | str. 391
7.1. W przypadku inwestycji celu publicznego | str. 391
7.2. W sytuacji inwestycji prywatnych | str. 391
7.3. Uprzywilejowanie inwestycji celu publicznego w zakresie wymogu uzyskania rozstrzygnięcia lokalizacyjnego | str. 392
8. Wzajemne oddziaływanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, a także pozwolenia na budowę | str. 393
8.1. Znaczenie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu dla możliwości ubiegania się o pozwolenie na budowę | str. 393
8.2. Znaczenie wydania pozwolenia na budowę dla decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu | str. 394
8.3. Inne skutki wydania pozwolenia na budowę dla decyzji o warunkach zabudowy | str. 394
9. Materialnoprawne przesłanki udzielenia decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu | str. 395
9.1. Wprowadzenie | str. 395
9.2. Materialnoprawne przesłanki udzielenia decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego | str. 396
9.2.1. Zgodność z przepisami odrębnymi | str. 396
9.2.2. Problem zgodności zamierzenia inwestycyjnego z wartościami stanowiącymi podstawy ustalania zasad zagospodarowania i zabudowy terenów | str. 396
9.2.3. Uzgodnienie lokalizacji inwestycji celu publicznego | str. 398
9.3. Materialnoprawne przesłanki wydania decyzji o warunkach zabudowy | str. 399
9.3.1. Wprowadzenie | str. 399
9.3.2. Zasada prawidłowego sąsiedztwa i jej części składowe | str. 400
9.3.3. Wymóg dostępu do drogi publicznej | str. 408
9.3.4. Wymóg uzbrojenia terenu | str. 409
9.3.5. Wymóg „odrolnienia” i „wylesienia” | str. 410
9.3.6. Wymóg zgodności z przepisami odrębnymi | str. 411
9.3.7. Wymóg zgodności z wartościami wymienionymi w art. 1 u.p.z.p | str. 411
9.3.8. Wymóg uzgodnienia decyzji o warunkach zabudowy | str. 411
9.3.9. Inwestycje uprzywilejowane | str. 412
10. Tryb postępowania w sprawie ustalenia warunków zabudowy i zagospodarowania terenu | str. 414
10.1. Wniosek zainteresowanego inwestora | str. 414
10.1.1. Kryteria dotyczące treści wniosku o ustalenie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu | str. 414
10.1.2. Załączniki do wniosku | str. 415
10.2. Analizy: ich przedmiot | str. 416
10.3. Uzgadnianie i opiniowanie | str. 416
10.3.1. Przedmiot uzgodnień | str. 416
10.3.2. Tryb uzgodnień | str. 417
10.4. Strony progresywnania w sprawie o ustalenie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu | str. 418
10.4.1. Inwestor | str. 418
10.4.2. Osoby trzecie | str. 418
10.4.3. Współwłaściciel nieruchomości objętej wnioskiem o ustalenie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu | str. 419
10.4.4. Inni zainteresowani | str. 419
10.4.5. Szczególna sytuacja Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej | str. 419
11. Treść decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu | str. 420
11.1. Rodzaj inwestycji | str. 420
11.2. Warunki i szczegółowe zasady zagospodarowania terenu, a także jego zabudowy wynikające z przepisów odrębnych | str. 420
11.3. Określenie warunków obsługi w zakresie infrastruktury technologicznej i komunikacji | str. 421
11.4. Określenie wymagań dotyczących interesów osób trzecich | str. 421
11.5. Określenie linii rozgraniczających teren inwestycji | str. 422
11.6. Dodatkowe części decyzji o warunkach zabudowy | str. 423
11.7. Uzupełniające elementy decyzji dotyczących inwestycji liniowych | str. 423
12. Ograniczenia mocy obowiązującej udzielonej decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu | str. 423
12.1. Uchwalenie planu miejscowego po wydaniu decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu | str. 423
12.2. Uzyskanie pozwolenia na budowę poprzez innego inwestora | str. 424
13. Obowiązek ewidencjonowania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu | str. 424

Część czwarta

Rozdział pierwszy
Istota prawa budowlanego | str. 429
1. Wolność budowlana jako wolność człowieka | str. 429
2. Ograniczenie wolności budowlanej | str. 430
3. Ograniczenie prawa własności | str. 432
4. Prawo zabudowy | str. 433
5. Wolność budowlana jako zasada prawa | str. 436
6. Normy optymalizacyjne w Prawie budowlanym | str. 439

Rozdział drugi
Charakterystyka prawa budowlanego | str. 441
1. Zakres pojęcia „prawo budowlane” | str. 441
2. Przedmiot regulacji | str. 444
3. Wpływ prawa europejskiego | str. 447

Rozdział trzeci
Uczestnicy procesu budowlanego | str. 451
1. Wprowadzenie | str. 451
2. Inwestor | str. 452
3. Inspektor nadzoru inwestorskiego | str. 453
4. Projektant (nadzór autorski) | str. 455
5. Kierownik budowy albo kierownik robót | str. 458
6. Deregulacja zadań administracji | str. 460

Rozdział czwarty
progresywnanie poprzedzające rozpoczęcie robót budowlanych | str. 465
1. Wprowadzenie | str. 465
2. Pozwolenie na budowę | str. 465
2.1. Zakres przedmiotowy | str. 465
2.2. Właściwości pozwolenia na budowę | str. 471
2.3. Strona progresywnania w sprawie pozwolenia na budowę | str. 476
3. Roboty budowlane niewymagające pozwolenia na budowę oraz zgłoszenie | str. 478
4. Rozbiórka obiektów budowlanych | str. 486
5. Elementy wniosku o pozwolenie na budowę (rozbiórkę) | str. 488
6. Zatwierdzenie projektu budowlanego | str. 494

Rozdział piąty
Budowa i oddawanie do korzystania obiektów budowlanych | str. 499
1. Rozpoczęcie budowy i prace przygotowawcze | str. 499
2. Wejście na cudzą nieruchomość | str. 502
3. Samowola budowlana | str. 506
4. Stosowanie obiektu budowlanego | str. 513

Rozdział szósty
Utrzymanie obiektów budowlanych i katastrofa budowlana | str. 521
1. Obowiązki właściciela albo zarządcy i użytkownika obiektu budowlanego | str. 521
2. Kompetencje organów nadzoru budowlanego | str. 525
3. Zmiana sposobu stosowania obiektu budowlanego | str. 530
4. Katastrofa budowlana | str. 532

Rozdział siódmy
Organy administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego | str. 537
1. Wprowadzenie | str. 537
2. Organy administracji architektoniczno-budowlanej | str. 538
3. Pojęcie nadzoru i organy nadzoru budowlanego | str. 539

Rozdział ósmy
Przepisy techniczno-budowlane | str. 543
1. Pojęcie przepisów techniczno-budowlanych | str. 543
2. Obowiązywanie przepisów technologiczno-budowlanych | str. 545
3. Odstępstwo od przepisów technologiczno-budowlanych | str. 548

Część piąta

Rozdział pierwszy
Podziały nieruchomości | str. 555
1. Wprowadzenie | str. 555
2. Zakres wykorzystywania przepisów o administracyjnym zatwierdzaniu geodezyjnych podziałów nieruchomości na działki | str. 556
3. Materialnoprawne uwarunkowania zatwierdzenia projektu podziału nieruchomości | str. 560
3.1. Materialnoprawne przesłanki administracyjnego zatwierdzenia geodezyjnego podziału nieruchomości objętej planem miejscowym | str. 560
3.1.1. Kwalifikowana zgodność z planem miejscowym | str. 561
3.1.2. Dostęp do drogi publicznej | str. 563
3.1.3. Ograniczenia dotyczące dzielenia nieruchomości gruntowych zabudowanych | str. 566
3.2. Podział nieruchomości nieobjętej planem miejscowym | str. 567
3.2.1. Przesłanki pozytywne zatwierdzenia podziału nieruchomości nieobjętej planem miejscowym | str. 568
3.2.2. Przesłanki negatywne zatwierdzenia podziału nieruchomości nieobjętej planem miejscowym | str. 570
3.3. Podziały nieruchomości niezależne od planu miejscowego, a także od warunków zabudowy i zagospodarowania terenu | str. 573
3.3.1. Charakterystyka podziałów niezależnych od planu miejscowego | str. 573
3.3.2. Charakterystyka podziałów niezależnych od warunków zabudowy i zagospodarowania terenu | str. 574
3.3.3. Katalog podziałów niezależnych od planu miejscowego | str. 574
4. Problematyka proceduralna | str. 579
4.1. Progresywnanie podziałowe prowadzone na wniosek | str. 580
4.1.1. Legitymacja czynna w progresywnaniu o podział nieruchomości | str. 580
4.1.2. Legitymacja bierna (roszczenie o udział w nowoczesnaniu o zatwierdzenie projektu podziału nieruchomości zainicjowanym poprzez inny podmiot) | str. 582
4.2. Nowoczesnanie podziałowe prowadzone z urzędu | str. 583
4.3. Tryb zatwierdzania projektu podziału nieruchomości objętych planem miejscowym | str. 583
4.3.1. Etapy progresywnania podziałowego | str. 583
4.3.2. Dokumenty wymagane w postępowaniu podziałowym | str. 585
4.3.3. Pozwolenie konserwatorskie | str. 585
4.4. Tryb innowacyjnania podziałowego nieruchomości nieobjętej planem miejscowym | str. 586
4.5. Tryb innowacyjnania podziałowego niezależnego od planu miejscowego | str. 586
4.6. Decyzja o zatwierdzeniu geodezyjnego podziału | str. 587
4.6.1. Istota decyzji zatwierdzającej geodezyjny podział | str. 587
4.6.2. Charakter decyzji zatwierdzającej geodezyjny podział | str. 587
4.6.3. Skutki powodowane decyzją zatwierdzającą podział geodezyjny | str. 588
5. Wywłaszczenie podziałowe | str. 589
5.1. Istota wywłaszczenia podziałowego | str. 589
5.2. Przesłanki wywłaszczenia podziałowego | str. 589
5.2.1. Przesłanka wydzielenia gruntu pod drogę publiczną | str. 590
5.2.2. Przesłanka wszczęcia i prowadzenia progresywnania podziałowego na wniosek właściciela albo użytkownika wieczystego | str. 590
5.2.3. Zagadnienie innych przesłanek | str. 591
6. Odszkodowanie | str. 591
6.1. Istota odszkodowania za wywłaszczenie podziałowe | str. 591
6.2. Uzgadnianie wysokości odszkodowania za wywłaszczenie podziałowe | str. 593
6.3. Zagadnienie możliwości uzgadniania innych warunków odszkodowania aniżeli jego wysokość | str. 594
6.4. Ustalanie odszkodowania według przepisów o wywłaszczaniu nieruchomości | str. 594
7. Opłaty adiacenckie | str. 594
7.1. Istota opłat adiacenckich związanych z zatwierdzeniem podziału geodezyjnego | str. 594
7.2. Geneza opłat adiacenckich związanych z administracyjnym zatwierdzaniem podziałów geodezyjnych | str. 596
7.3. Przesłanki ustalenia opłaty adiacenckiej związanej z administracyjnym zatwierdzeniem podziału geodezyjnego | str. 597
7.4. Uchwała w sprawie stawki procentowej opłaty adiacenckiej | str. 599
7.4.1. Charakter prawny uchwały w sprawie stawki procentowej opłaty adiacenckiej | str. 599
7.4.2. Treść uchwały | str. 600
7.4.3. Promulgacja | str. 601
7.5. Decyzja o ustaleniu opłaty adiacenckiej | str. 601
7.5.1. Istota | str. 601
7.5.2. Charakter decyzji o ustaleniu opłaty adiacenckiej | str. 601
7.5.3. Uzupełniające rozstrzygnięcia zawarte w decyzji o ustaleniu opłaty adiacenckiej | str. 603
7.6. Możliwości rozliczenia opłaty adiacenckiej | str. 603

Rozdział drugi
nowoczesnanie scaleniowo-podziałowe | str. 605
1. Wprowadzenie | str. 605
2. Zakres użytkowania | str. 606
3. Materialnoprawne przesłanki scalenia i ponownego podziału nieruchomości | str. 607
3.1. Materialnoprawne przesłanki scalenia i ponownego podziału nieruchomości z urzędu | str. 608
3.1.1. Objęcie danego terenu planem miejscowym | str. 609
3.1.2. Określenie w planie miejscowym szczegółowych warunków scalenia i ponownego podziału | str. 609
3.1.3. Określenie w planie miejscowym granic obszarów przewidzianych do scalenia i ponownego podziału | str. 610
3.2. Materialnoprawne przesłanki scalenia i ponownego podziału na wniosek | str. 610
3.3. Przesłanka negatywna | str. 612
4. Tryb scalenia i ponownego podziału nieruchomości | str. 612
4.1. Wszczęcie procedury scaleniowo-podziałowej | str. 612
4.1.1. Wniosek o przystąpienie do scalenia i ponownego podziału | str. 613
4.1.2. Uchwała o przystąpieniu do scalenia i podziału | str. 613
4.2. Czynności realizowane po podjęciu uchwały o przystąpieniu do scalenia i podziału | str. 616
4.2.1. Wniosek o ujawnienie scalenia i podziału w księdze wieczystej | str. 616
4.2.2. Powiadomienie właścicieli i użytkowników wieczystych | str. 616
4.2.3. Sporządzenie projektu uchwały o scaleniu i podziale | str. 616
4.2.4. Zaopiniowanie projektu uchwały poprzez radę uczestników scalenia i podziału | str. 620
4.2.5. Wyłożenie projektu uchwały do wglądu uczestnikom scalenia i podziału | str. 621
4.2.6. Przyjmowanie wniosków, uwag i zastrzeżeń | str. 621
4.2.7. Analiza wniosków, uwag i zastrzeżeń poprzez organ wykonawczy gminy | str. 621
4.2.8. Ugoda w sprawie terminów i sposobów uiszczenia opłat adiacenckich | str. 622
4.3. Uchwała o scaleniu i podziale | str. 622
4.3.1. Charakter prawny uchwały o scaleniu i podziale | str. 622
4.3.2. Podjęcie uchwały o scaleniu i podziale | str. 623
4.4. Skutki powodowane uchwałą o scaleniu i podziale | str. 623
4.4.1. Skutki w zakresie geodezyjnego podziału, ewidencji gruntów i budynków oraz numeracji porządkowej nieruchomości | str. 624
4.4.2. Skutki w sferze prawa własności, prawa stosowania wieczystego, a także ograniczonych praw rzeczowych | str. 624
4.4.3. Skutki wywłaszczeniowe | str. 625
4.4.4. Skutki finansowe dla gminy | str. 626
4.4.5. Ewentualne skutki finansowe dla innych podmiotów publicznych | str. 628
4.4.6. Skutki finansowe dla uczestników scalenia i podziału | str. 628
5. Opłaty adiacenckie związane ze scaleniem i podziałem | str. 629
5.1. Istota opłaty adiacenckiej | str. 630
5.2. Obligatoryjny charakter | str. 630
5.3. Stawka procentowa, terminy i sposoby uiszczenia | str. 630
5.4. Ustalenie opłaty adiacenckiej | str. 631
5.4.1. Forma ustalenia opłaty adiacenckiej | str. 631
5.4.2. Czynniki kształtujące treść rozstrzygnięcia | str. 631
5.5. Możliwości rozliczenia opłaty adiacenckiej | str. 632

Rozdział trzeci
Ustawowe prawo pierwokupu | str. 633
1. Wprowadzenie | str. 633
2. Zakres użytkowania prawa pierwokupu | str. 635
3. Podmiot prawa pierwokupu | str. 635
4. Materialnoprawne przesłanki ustawowego prawa pierwokupu | str. 636
4.1. Przesłanki pozytywne | str. 637
4.1.1. Przesłanka pozytywna a | str. 637
4.1.2. Przesłanka pozytywna b | str. 639
4.1.3. Przesłanka pozytywna c | str. 639
4.1.4. Przesłanka pozytywna d | str. 640
4.2. Przesłanki negatywne | str. 641
4.2.1. Przesłanka negatywna a | str. 642
4.2.2. Przesłanka negatywna b | str. 642
4.2.3. Przesłanka negatywna c | str. 642
4.2.4. Przesłanka negatywna d | str. 643
4.2.5. Przesłanka negatywna e | str. 643
4.2.6. Przesłanka negatywna f | str. 643
4.2.7. Przesłanka negatywna g | str. 644
4.2.8. Przesłanka negatywna h | str. 644
4.2.9. Przesłanka negatywna i | str. 645
5. Tryb i forma realizowania prawa pierwokupu | str. 645
5.1. Tryb wykonania prawa pierwokupu | str. 646
5.1.1. Organ gminy uprawniony do wykonania prawa pierwokupu | str. 646
5.1.2. Termin wykonania prawa pierwokupu | str. 648
5.1.3. Miejsce wykonania prawa pierwokupu | str. 648
5.1.4. Moment zawarcia umowy | str. 649
5.2. Forma wykonania prawa pierwokupu | str. 650
6. Warunki wykonania prawa pierwokupu | str. 650

Rozdział czwarty
Wywłaszczenie nieruchomości | str. 653
1. Wprowadzenie | str. 653
1.1. Wywłaszczenie i instytucje zbliżone do wywłaszczenia | str. 654
1.1.1. Nacjonalizacja | str. 654
1.1.2. Ograniczenie prawa własności | str. 654
1.1.3. Konfiskata | str. 655
1.1.4. Przepadek (rzeczy) | str. 657
1.2. Wywłaszczenie formalne i materialne (de facto) | str. 659
2. Rys historyczny instytucji wywłaszczenia | str. 661
2.1. Geneza instytucji wywłaszczenia | str. 661
2.2. Ewolucja instytucji wywłaszczenia w czasach PRL | str. 662
2.3. Powrót do konwencjonalnego wzorca | str. 663
3. Ogólna charakterystyka obecnych uregulowań prawnych | str. 664
4. Przedmiotowy zakres użytkowania przepisów o formalnym wywłaszczeniu nieruchomości | str. 667
4.1. Przesłanka przeznaczenia nieruchomości w planie miejscowym na cel publiczny | str. 667
4.1.1. Cel publiczny | str. 668
4.1.2. Cel publiczny a cel uzasadniający wywłaszczenie | str. 670
4.2. Przesłanka ustalenia lokalizacji inwestycji celu publicznego | str. 671
4.3. Pozostałe przesłanki stosowania przepisów o formalnym wywłaszczeniu nieruchomości | str. 672
4.4. Przesłanki używania przepisów o formalnym wywłaszczeniu nieruchomości w przypadkach określonych w specustawach | str. 673
5. Podmiotowy zakres stosowania przepisów o formalnym wywłaszczeniu nieruchomości | str. 673
5.1. Krąg podmiotów, na rzecz których może nastąpić wywłaszczenie | str. 674
5.2. Krąg podmiotów, których wywłaszczenie może dotknąć | str. 674
6. Materialne przesłanki formalnego wywłaszczenia nieruchomości | str. 675
6.1. Przesłanki pozytywne | str. 675
6.1.1. Przeznaczenie nieruchomości na cele publiczne | str. 675
6.1.2. Brak możliwości zrealizowania inwestycji celu publicznego w inny sposób | str. 676
6.1.3. Brak możliwości nabycia prawa niezbędnego do zrealizowania celu publicznego w inny sposób poprzez wywłaszczenie | str. 678
6.2. Przesłanka negatywna | str. 679
7. Kryteria formalne wywłaszczenia nieruchomości | str. 679
7.1. Czynności poprzedzające wszczęcie postępowania wywłaszczeniowego | str. 679
7.1.1. Negocjacje | str. 679
7.1.2. Wezwanie do zawarcia umowy | str. 680
7.2. Umowa ekspropriacyjna | str. 681
7.3. Wszczęcie nowoczesnania wywłaszczeniowego | str. 682
7.3.1. Treść wniosku o wywłaszczenie | str. 682
7.3.2. Wszczęcie nowoczesnania wywłaszczeniowego z urzędu | str. 683
7.3.3. Moment wszczęcia progresywnania wywłaszczeniowego na wniosek | str. 683
7.3.4. Moment wszczęcia innowacyjnania wywłaszczeniowego z urzędu | str. 684
7.3.5. Etapy progresywnania wywłaszczeniowego | str. 684
7.3.6. Następstwo prawne w postępowaniu wywłaszczeniowym | str. 685
8. Odmowa wszczęcia progresywnania wywłaszczeniowego | str. 685
9. Decyzja o wywłaszczeniu nieruchomości | str. 686
9.1. Charakter decyzji o wywłaszczeniu nieruchomości | str. 686
9.2. Części osnowy decyzji o wywłaszczeniu nieruchomości | str. 687
9.3. Skutki wydania decyzji o wywłaszczeniu nieruchomości | str. 689
9.3.1. Skutki w sferze praw rzeczowych | str. 689
9.3.2. Skutki w sferze regulacji wieczystoksięgowej | str. 690
9.3.3. Skutki w sferze praw obligacyjnych | str. 690
9.3.4. Powstanie obowiązku odszkodowania | str. 691
9.4. Wykonalność decyzji wywłaszczeniowej | str. 693
9.4.1. Wymóg prawomocności jako reguła | str. 693
9.4.2. Natychmiastowa wykonalność decyzji o wywłaszczeniu nieruchomości | str. 694
9.4.3. „Odroczona” wykonalność decyzji o wywłaszczeniu nieruchomości | str. 694
10. Odszkodowanie | str. 695
10.1. Charakter prawny instytucji odszkodowania z tytułu formalnego wywłaszczenia nieruchomości | str. 695
10.1.1. Teza o cywilnoprawnym charakterze odszkodowania z tytułu wywłaszczenia | str. 695
10.1.2. Krytyka tezy o cywilnoprawnym charakterze odszkodowania | str. 696
10.2. Konsekwencje publicznoprawnego charakteru roszczenia o odszkodowanie z powodu formalnego wywłaszczenia
nieruchomości | str. 699
10.2.1. Brak przedawnienia roszczenia o odszkodowanie z tytułu wywłaszczenia | str. 699
10.2.2. Brak możliwości zrzeczenia się roszczenia o odszkodowanie z tytułu wywłaszczenia, a także rozporządzania nim | str. 700
10.3. Konstytucyjna zasada optymalnego odszkodowania | str. 700
10.3.1. Realizacja konstytucyjnej zasady słusznego odszkodowania poprzez ustawodawcę zwykłego | str. 701
10.3.2. Ewolucja stanowiska judykatury w kwestii słusznego odszkodowania | str. 702
10.4. Formy odszkodowania za wywłaszczenie | str. 704
10.4.1. Pieniężna forma odszkodowania | str. 704
10.4.2. Rzeczowa forma odszkodowania | str. 704
10.5. Zasady ustalania odszkodowania | str. 705
10.6. Zasady wypłaty odszkodowania | str. 706
10.6.1. Zasada jednorazowej wypłaty odszkodowania | str. 707
10.6.2. Zasada wypłaty odszkodowania w terminie wykonalności decyzji o wywłaszczeniu nieruchomości | str. 707
10.6.3. Wyjątki od zasady wypłaty odszkodowania w terminie wykonalności decyzji o wywłaszczeniu nieruchomości | str. 708
10.6.4. Skutki zwłoki lub opóźnienia w wypłacie odszkodowania | str. 709
10.6.5. Waloryzacja odszkodowania | str. 710

Rozdział piąty
Zwrot nieruchomości wywłaszczonych | str. 713
1. Wprowadzenie | str. 713
2. Ewolucja stanowiska ustawodawcy w kwestii zwrotu nieruchomości wywłaszczonych | str. 714
3. Przesłanki zwrotu nieruchomości wywłaszczonej | str. 715
3.1. Pozytywne przesłanki zwrotu nieruchomości wywłaszczonej | str. 715
3.1.1. Zbędność faktyczna (rzeczywista) | str. 716
3.1.2. Zbędność domniemana (oparta na ustawowej fikcji zbędności) | str. 719
3.2. Wygaśnięcie roszczenia zwrotowego | str. 721
3.2.1. Zrealizowanie celu wywłaszczenia | str. 721
3.2.2. Zagospodarowanie nieruchomości wywłaszczonej niezgodnie z celem wywłaszczenia | str. 722
3.2.3. Upływ terminu złożenia wniosku o zwrot | str. 723
3.3. Negatywne przesłanki zwrotu nieruchomości wywłaszczonej | str. 723
3.3.1. Sprzedaż albo oddanie w wykorzystywanie wieczyste nieruchomości wywłaszczonej na rzecz osoby trzeciej | str. 723
3.3.2. Sytuacja następców prawnych wywłaszczonych osób prawnych | str. 724
3.3.3. „Podwójne” wywłaszczenie | str. 724
3.3.4. Zajęcie nieruchomości pod drogę publiczną | str. 725
3.3.5. Zagadnienie wyzbycia się nieruchomości zamiennej | str. 726
4. Krąg podmiotów uprawnionych do żądania zwrotu nieruchomości wywłaszczonej | str. 728
5. Decyzja zwrotowa | str. 729
5.1. Istota decyzji zwrotowej | str. 729
5.2. Charakter decyzji zwrotowej | str. 730
5.2.1. Konstytutywny charakter decyzji zwrotowej | str. 730
5.2.2. Związany charakter decyzji zwrotowej | str. 731
5.2.3. „Rzeczowy” charakter decyzji zwrotowej | str. 732
5.3. Elementy osnowy (zwrot i rozłożenie na raty – art. 139 i 141 u.g.n.) | str. 732
5.3.1. Orzeczenie o zwrocie wywłaszczonego prawa | str. 732
5.3.2. Orzeczenie o zwrocie odszkodowania albo nieruchomości zamiennej | str. 733
5.3.3. Rozstrzygnięcia akcesoryjne | str. 733
5.4. Skutki wydania decyzji zwrotowej | str. 735
5.4.1. Skutki występujące zawsze | str. 735
5.4.2. Moment wystąpienia skutków głównych | str. 735
5.4.3. Skutki występujące tylko niekiedy | str. 736
6. Zasady rozliczeń w przypadku zwrotu | str. 736
6.1. Zasada zwrotu nieruchomości w takim stanie faktycznym, w jakim znajduje się ona w dniu zwrotu | str. 736
6.2. Zasada waloryzacji zwracanego odszkodowania | str. 737
6.3. Zasada stosowności zwracanego odszkodowania do zwrotu nieruchomości | str. 737
6.4. Zasada uwzględnienia zmian w wartości nieruchomości po wywłaszczeniu | str. 737
6.5. Zasada nieuwzględniania zmian w wartości zwracanej nieruchomości wynikających ze zmiany jej przeznaczenia i ze zmian w jej otoczeniu | str. 737
6.6. Zasada obciążenia kosztami progresywnania podmiotu odzyskującego odszkodowanie | str. 738
6.7. Zasada terminowego rozliczenia | str. 738
6.8. Zasada rozliczenia nakładów poniesionych na zwracaną nieruchomość poprzez trwałego zarządcę albo użytkownika | str. 738
7. Stosowne używanie przepisów zwrotowych do umów ekspropriacyjnych, do wywłaszczeń dokonanych pod rządami innych przepisów i do instytucji o charakterze zbliżonym do wywłaszczenia | str. 739
7.1. Umowy ekspropriacyjne | str. 739
7.1.1. Umowy ekspropriacyjne zawarte na podstawie ustawy o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości | str. 739
7.1.2. Umowy ekspropriacyjne zawarte na podstawie dekretu o nabywaniu i przekazywaniu nieruchomości koniecznych dla realizacji narodowych planów gospodarczych | str. 740
7.1.3. Umowy ekspropriacyjne zawarte na podstawie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości | str. 740
7.2. Pierwokupy | str. 741
7.3. Przymusowe umowy niezagrożone wywłaszczeniem | str. 741
7.4. Wywłaszczenia | str. 741
7.5. Konfiskaty | str. 742

Rozdział szósty
Partycypacja w kosztach budowy maszyn infrastruktury technologicznej | str. 745
1. Rys historyczny | str. 745
1.1. Geneza instytucji | str. 745
1.2. Rozwój regulacji prawnych | str. 745
1.3. Rozwój regulacji prawnych w polskim systemie prawnym | str. 746
2. Charakterystyka ogólna obecnego stanu prawnego | str. 748
3. Przedmiotowy zakres używania przepisów art. 143–148b u.g.n | str. 749
4. Podmiotowy zakres użytkowania przepisów art. 143–148b u.g.n | str. 750
5. Przesłanki pozytywne materialne naliczenia opłaty adiacenckiej | str. 755
5.1. Przesłanki pozytywne zaktualizowania się obowiązku uczestniczenia w kosztach budowy sprzętów infrastruktury technicznej | str. 755
5.1.1. Wybudowanie urządzenia albo stworzenie warunków podłączenia nieruchomości do urządzenia | str. 756
5.1.2. Zaangażowanie do budowy środków publicznych, środków pochodzących z UE albo środków ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi | str. 758
5.1.3. Wzrost wartości nieruchomości w następstwie wybudowania urządzenia albo stworzenia warunków podłączenia jej do urządzenia | str. 759
5.2. Przesłanka pozytywna formalna naliczenia opłaty adiacenckiej – uchwała rady gminy | str. 759
5.3. Przesłanka negatywna naliczenia opłaty adiacenckiej | str. 761
6. Oczekiwania formalne naliczenia opłaty adiacenckiej | str. 763
6.1. Uchwała w sprawie ustalenia stawki procentowej opłaty adiacenckiej | str. 763
6.2. Decyzja w sprawie naliczenia opłaty adiacenckiej | str. 765
6.2.1. Podstawy prawne decyzji o naliczeniu opłaty adiacenckiej | str. 765
6.2.2. Treść decyzji o naliczeniu opłaty adiacenckiej | str. 766
6.3. Charakter rozstrzygnięć zawartych w decyzji o ustaleniu opłaty adiacenckiej | str. 769
7. Termin płatności opłaty adiacenckiej | str. 769
7.1. Aktualizacja obowiązku wpłacenia opłaty adiacenckiej | str. 770
7.2. Wymagalność obowiązku wpłacenia opłaty adiacenckiej | str. 770

Bibliografia | str. 773