Magiczna liczba jeden, czyli co jeszcze zmieści się w pamięci roboczej (Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego)

Pamięć robocza to centralny konstrukt we współczesnej psychologii poznawczej, odgrywający kluczową rolę w funkcjonowaniu poznawczym jednostki. Stanowi swoiste centrum dowodzenia taktycznego i operacyjnego umysłu, które z podlegającymi mu jednostkami sztabowymi pełni różnorakie i, co ważniejsze, uniwersalne dla umysłu funkcje. Jest szeroko użytkowana jako hipotetyczny mechanizm poznawczy, wpływający na produktywność zarówno wyrafinowanych, abstrakcyjnych procesów intelektualnych, jak i czynności wykonywanych w życiu powszednim. Książka jest próbą podsumowania dorobku badawczego autora, dotyczącego problemów z zakresu struktury i głównych funkcji pamięci roboczej i pogranicza poznania i różnic indywidualnych, zawężonego do związków funkcjonowania pamięci roboczej z efektywnością wybranych form rozumowania relacyjnego.
Tematyka pamięci roboczej należy do tych obszarów badań psychologicznych, w których obserwujemy największy przyrost wiedzy, lecz i najszybsze tempo zmiany obowiązujących poglądów. Dlatego tysiące publikacji na ten temat to z zasady artykuły empiryczne. Tymczasem środowisko badaczy potrzebuje także uogólnień i syntez, a to jest osiągalne tylko w dłuższym, bardziej teoretycznym tekście. Takie kryterium spełnia niniejsza monografia, choć mieści ona - obok rozważań teoretycznych - opis badań empirycznych. Autor prezentuje się jako ekspert w wybranej dziedzinie badań psychologicznych, a jego erudycja i wiedza na temat modeli pamięci roboczej są imponujące. Książka mieści mnóstwo oryginalnych wątków i pomysłów badawczych. Bardzo cenne jest ujęcie problemu myślenia dywergencyjnego. Większość badań nad związkami pamięci roboczej z rozumowaniem dotyczy myślenia konwergencyjnego, nie istnieją natomiast tego typu analizy dotyczące myślenia dywergencyjnego. Autor nie tylko podjął ten problem, lecz też wymyślił oryginalne procedury badawcze.

Z recenzji prof. Dr. Hab. Edwarda Nęcki