Kapuściński. trudny talent (Czytelnik)

Autorka tomu Kapuściński. Nieprzystępny talent śledzi, relacjonuje i analizuje całą, liczącą pół wieku drogę twórczą Ryszarda Kapuścińskiego (1932–2007) – począwszy od jego pierwszych tekstów drukowanych na łamach prasy, którymi były… wiersze, aż po Lapidaria i Podróże z Herodotem.

Poezję porzucił Kapuściński na długie lata – ale nie na zawsze! – toteż książka koncentruje się z reguły na opisie jego losów jako dziennikarza, a także coraz znaniejszego reportera i pisarza. Nie stroni przy tym od tematów trudnych, jak burzliwy spór o plagiat, toczony w latach 60.

XX wieku. Opracowanie Krystyny Strączek zostało szczególnie bogato i rzetelnie udokumentowane: autorka znajdzieła setki tekstów Kapuścińskiego publikowanych przez kilkadziesiąt lat w prasie i biuletynach PAP, a także porównała ich treść z reportażami drukowanymi w książkach i dotyczącymi analogicznej problematyki.

Zamieszczone w książce ogromne zestawienie prasowych i PAP-owskich publikacji Ryszarda Kapuścińskiego będzie z całą pewnością bezcenną pomocą dla badaczy jego życia i twórczości, a także medio- i literaturoznawców.

Młody dziennikarz Ryszard Kapuściński wyprasza ze swojego życia muzę poezji. Lecz ona wraca. Krystyna Strączek tropi ten niełatwy romans, zmagania, wybory trwające poprzez całe życie pisarza. Pokaźny reporter u szczytu sławy zwierza się przyjacielowi, że chciałby mieć na grobie napis: Poeta.

Wydawałoby się, że o Kapuścińskim napisano już wszystko. A jednak – nie. Skomplikowany talent tego dowodzi. Czytajmy! Małgorzata Szejnert Jako reporter i pisarz Ryszard Kapuściński walczył o formę własną – nową, indywidualną, niedającą się jednoznacznie zaklasyfikować.

Własną, a więc kłopotliwą, bo nienależącą bez reszty ani do reportażu, ani do prozy fabularnej, a zarazem w sposób oczywisty w nich zanurzoną. Narodziny tej innowacyjnej formy Krystyna Strączek odtwarza chronologicznie i systematycznie, toteż książka rozpędza się powoli, połyka zróżnicowane problemy biografii Kapuścińskiego i puchnie przy omawianiu historii.

Ale dzięki starannej kwerendzie i uważnej rekonstrukcji autorka osiągnęła swój cel – opowiedziała dzieje powstania „reportażu uniwersalizującego", pod którym podpisać może się tylko jeden autor: Kapuściński.

Przemysław Czapliński