Umieralność mieszkańców wsi kujawskiej w latach 1815-1914 na tle zmian społeczno-gospodarczych (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika)

Analizy, jakie zostały podjęte w ramach niniejszej pracy, miały umożliwić prześledzenie ewentualnych powiązań pomiędzy liczbą zgonów a czynnikami społeczno-ekonomicznymi i politycznymi w populacji kujawskiej, zamieszkującej obszar parafii Kowal na Kujawach Wschodnich w Królestwie Polskim (lata 1815–1914).

Dzięki nim osiągalna stała się rekonstrukcja zmian poziomu umieralności mieszkańców wsi kujawskiej w XIX w. W pierwszych dziesięcioleciach badanego okresu modelowały ją z zasady kolejne, cechujące się wyraźną sezonowością, fale epidemii, których wpływ selekcyjny z czasem jednak tracił na znaczeniu.

Skalę strat spowodowanych chorobami epidemicznymi potęgowały okresy niedożywienia, będące pochodną kryzysów polityczno-społecznych i zawirowań ustrojowych, ale też wywołane po prostu niekorzystnymi warunkami klimatycznymi (m.in.

suszami lub długofalowymi mroźnymi zimami). Osłabiona nimi populacja w dalszej perspektywie była bardziej narażona na choroby, o charakterze równocześnie endemicznym, jak i epidemicznym.