Obecność mózgu w świadomości. empiryczny status zjawisk świadomych w świetle psychofizjologii (Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego)

Książka o świadomości napisana przez eksperta od badań nad fizjologicznymi (czyli mózgowymi albo sercowo-naczyniowymi) korelatami czynności umysłowych. (...) Jan Kaiser przedstawił bardzo niebanalną propozycję tego, w jaki sposób wyniki tych badań mogą być użyte w debacie nad istotą i rolą świadomości. Dlatego jest to książka cenna i ważna dla całej psychologii, a szczególnie dla osób zainteresowanych jej podstawami teoretycznymi i metodologicznymi. Pomyliłby się ten, kto aby odłożył tę pozycję z powrotem na półkę, jako zbyt hermetyczną albo ograniczoną do wąskiego obszaru psychofizjologii prostych procesów mentalnych. Twarde dane z zakresu psychofizjologii, jak dodatkowo neurobiologii i neuroanatomii, są tam oczywiście obecne, ponieważ Jan Kaiser wyraźnie nie lubi się poruszać po grząskim gruncie rozważań czysto spekulatywnych. Dane empiryczne jednak, po pierwsze, są tu przedstawione w sposób przychylny dla czytelnika, a po drugie, służą uwiarygodnieniu głównego przesłania tego dzieła.

Do napisania takiej książki konieczna była obszerna odwaga intelektualna, ponieważ twardy grunt informacji psychofizjologicznych to tylko podstawa dalszych rozważań i analiz. Te zaś wymagały dobrej orientacji w filozofii umysłu, epistemologii i metodologii nauk oraz częstych odwołań do nauk jeszcze bardziej podstawowych, takich jak neuroanatomia i neurobiologia. Z reguły jednak książka ta wymagała od autora pełnej orientacji w podstawowych problemach teoretycznych i metodologicznych współczesnej psychologii i swobodnego poruszania się po tym obszarze. Polecam ją wszystkim psychologom i przedstawicielom nauk pokrewnych, którzy podzielają optymizm autora w kwestii możliwości naukowego dociekania natury świadomości.

Z recenzji prof. Dr. Hab. Edwarda Nęcki