Mené-mené-thekel-upharisim!... quasi una fantasia (Wydawnictwo IX)

"Mené-Mené-Thekel-Upharisim!" jest powieścią niezwyczajną i niekonwencjonalną, pisaną z jednej strony jako pamiętnik, z drugiej zaś jako pełen fantazji twór nieposiadający w sobie nic z realności. Jej wyjątkowość polega jednak nie tylko na tym, iż stanowi swoisty ewenement wśród wszystkich powieści młodopolskich,w głównej mierze na tym, że szczegółowo rozwija problem osobowości głównego bohatera. Miciński mieszcząc w powieści marzenia, urojenia, fantazje czy także wizje senne, płynnie przeistaczające się w rzeczywistość, która na dodatek, posiadając podłoże halucynacyjne, nie stanowi realnego bytu, powoduje, że utwór nabiera cech niepowtarzalnych dla zespołu zjawisk określanych ogólnie jako oniryczne albo wręcz parapsychologiczne. Powieść natomiast poprzez swoją strukturalną i fabularną mglistość nabiera atrybuty typowych dla koncepcji czerpiących z tendencji surrealistycznych. Poruszając się w niej bez „ingerencji trzeźwego, obserwującego narratora”, możemy w zupełności stwierdzić, iż jest ona całkowitą wizyjności fantazją powieściową. Pozorny chaos, który zatem może się rodzić w naszym umyśle przy pobieżnej lekturze tego utworu, okazuje się być wyłącznie iluzorycznym, gdy wnikniemy głębiej w jego treść i poznamy kompilację.

Wojciech Kowalewski