Kredyty, pożyczki i gwarancje bankowe (Wolters Kluwer Polska SA)

Tytuł Kredyty, pożyczki i gwarancje bankowe Autorzy Izabela Heropolitańska, Agnieszka Nierodka, Tomasz Zdziarski Język polski Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska SA ISBN 978-83-8223-608-8 seria Poradniki LEX Rok wydania 2020 ilość stron 1240 Format pdf Spis treści Wykaz skrótów 51

Część I. Kredyt bankowy

Rozdział 1. Wiadomości ogólne 61

1. Pojęcie kredytu 61

2. Podział kredytów 61

Rozdział 2. Typy kredytów 64

1. Kredyty na finansowanie działalności gospodarczej 64

2. Kredyty konsumpcyjne 65

3. Kredyty w rachunku kredytowym 65

4. Kredyty w rachunku bieżącym 66

5. Kredyty złotowe i w walucie obcej 66

6. Kredyty niedługo-, średnio- i długoterminowe 67

7. Kredyty o stałym albo zmiennym oprocentowaniu 68

8. Kredyty wykorzystywane jednorazowo, w transzach lub w ciągnieniach 68

9. Kredyty spłacane jednorazowo, w ratach albo z wpływów na rachunek 69

10. Kredyty w formie doraźnej transakcji (docelowe) 71

11. Linia kredytowa 71

12. Kredyty rolowane 72

13. Kredyty pomostowe 73

14. Kredyty obrotowe 74

14.1. Definicja kredytu obrotowego 74

14.2. Rodzaje kredytów obrotowych 74

14.3. Kredyty obrotowe w rachunku kredytowym 75

14.3.1. Kredyt docelowy (w formie doraźnej transakcji) 75

14.3.2. Linia kredytowa 75

14.3.3. Kredyt na wymagalne zobowiązania 76

14.3.4. Kredyt na sfinansowanie należności 76

14.3.5. Kredyt kasowy 76

14.3.6. Kredyty sezonowe 77

14.4. Kredyty obrotowe w rachunku bieżącym 77

14.4.1. Kredyt otwarty (podstawowy) 77

14.4.2. Kredyt in blanco (niepokryty) 80

14.4.3. Kredyt stała zaliczka 81

14.4.4. Kredyt kasowy (overdraft) 81

15. Kredyty inwestycyjne 82

16. Kredyty na finansowanie projektów inwestycyjnych 84

17. Kredyty refinansowe i konsolidacyjne 84

18. Kredyty lombardowe i hipoteczne 85

18.1. Kredyty lombardowe 85

18.2. Kredyt hipoteczny 85

19. Kredyty konsorcjalne 86

20. Kredyty komercyjne i preferencyjne 86

Część II. Ogólne zasady dotyczące udzielania kredytów bankowych, pożyczek i gwarancji

Rozdział 1. Czynności bankowe 89

1. Czynności bankowe według prawa bankowego 89

2. Czynności bankowe realizowane przez banki spółdzielcze 91

3. Czynności bankowe wykonywane przez banki hipoteczne 92

4. Powierzenie wykonywania czynności bankowych podmiotom zewnętrznym (outsourcing bankowy) 94

5. Regulaminy bankowe, ogólne warunki umów i instrukcje 95

6. Polityka kredytowa banku 98

7. Tajemnica bankowa 99

Rozdział 2. Forma wniosków i zleceń składanych w bankach, a także umów zawieranych przez banki 103

1. Rodzaje form oświadczeń woli 103

2. Zmiana umowy, jej rozwiązanie lub wypowiedzenie 105

3. Dokumentowa forma czynności prawnej 105

4. Pisemna forma czynności prawnej 106

4.1. Definicja formy pisemnej 106

4.2. Podpis własnoręczny 107

5. Elektroniczna forma czynności prawnej 111

6. Forma pisemna z datą urzędowo poświadczoną (datą pewną) 112

7. Forma pisemna z podpisem notarialnie poświadczonym 114

8. Forma aktu notarialnego 115

9. Elektroniczna forma czynności bankowych (art. 7 pr. Bank.) 116

9.1. Oświadczenia składane w formie elektronicznej 116

9.2. Tworzenie dokumentów sporządzonych na informatycznych nośnikach danych 117

Rozdział 3. Strony umowy kredytu i pożyczki bankowej 120

1. Bank 120

1.1. Obszar działania banku 120

1.2. Konsorcjum bankowe 122

1.2.1. Umowa konsorcjum 122

1.2.2. Uczestnicy konsorcjum bankowego 123

1.2.3. Rodzaje konsorcjów 124

1.2.4. Cel konsorcjum 125

1.2.5. Powody zawierania umowy konsorcjum 126

1.2.6. Treść umowy konsorcjum 127

1.2.7. Prawa i obowiązki banków uczestniczących w konsorcjum 130

1.2.8. Pozycja lidera konsorcjum 131

1.3. Oznaczenie banku w umowie kredytu 131

1.4. Osoby reprezentujące bank 133

2. Druga strona czynności bankowej 134

2.1. Kredytobiorca 134

2.2. Osoby fizyczne 135

2.2.1. Pojęcie osoby fizycznej 135

2.2.2. Przedsiębiorca jednoosobowy 135

2.2.3. Konsument 136

2.2.4. Rolnik jednostkowy 137

2.2.5. Komornik 139

2.2.6. Małżonkowie 141

2.2.6.1. Odpowiedzialność osoby fizycznej i jej małżonka za spłatę kredytu 141

2.2.6.1.1. Wspólne zaciągnięcie kredytu 141

2.2.6.1.2. Kredyt zaciągnięty przez jednego z małżonków 142

2.2.6.1.3. Kredyt na prowadzenie działalności gospodarczej 143

2.2.6.2. Zgoda drugiego małżonka na zaciągnięcie kredytu 144

2.2.7. Osoby niebędące w związku małżeńskim 145

2.2.8. Oznaczenie osoby fizycznej w umowie kredytu 146

2.2.9. Osoba podpisująca umowę w imieniu osoby fizycznej 147

2.3. Osoba prawna 148

2.3.1. Pojęcie osoby prawnej 148

2.3.2. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością 149

2.3.2.1. Wiadomości ogólne 149

2.3.2.2. Zaciąganie kredytów przez spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością 149

2.3.2.3. Reprezentacja spółki z ograniczoną odpowiedzialnością 152

2.3.2.4. Oznaczenie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w umowie kredytu 153

2.3.3. Spółka akcyjna 153

2.3.3.1. Wiadomości ogólne 153

2.3.3.2. Zaciąganie kredytów przez spółkę akcyjną 154

2.3.3.3. Reprezentacja spółki akcyjnej 155

2.3.3.4. Oznaczenie spółki akcyjnej w umowie kredytu 156

2.3.4. Spółdzielnia 157

2.3.4.1. Wiadomości ogólne 157

2.3.4.2. Zaciąganie kredytów przez spółdzielnię 157

2.3.4.3. Reprezentacja spółdzielni 158

2.3.4.4. Szczególne typy spółdzielni 159

2.3.4.4.1. Spółdzielnia rolników 159

2.3.4.4.2. Spółdzielnia mieszkaniowa 160

2.3.4.5. Oznaczenie spółdzielni w umowie kredytu 161

2.3.5. Przedsiębiorstwo państwowe 162

2.3.5.1. Wiadomości ogólne 162

2.3.5.2. Reprezentacja przedsiębiorstwa 162

2.3.5.3. Oznaczenie przedsiębiorstwa państwowego w umowie kredytu 163

2.3.6. Jednostki sektora finansów publicznych 164

2.3.6.1. Podmioty wytwarzające sektor finansów publicznych 164

2.3.6.2. Skarb Państwa 165

2.3.6.3. Zaciąganie kredytów i pożyczek przez podmioty sektora finansów publicznych 167

2.3.6.4. Jednostki samorządu terytorialnego 170

2.3.6.4.1. Wiadomości ogólne 170

2.3.6.4.2. Zasady zaciągania kredytów i pożyczek przez jednostki samorządu terytorialnego 172

2.3.6.4.3. Zabezpieczenie spłaty kredytu lub pożyczki udzielanej jednostkom samorządu terytorialnego 175

2.3.6.4.4. Zasady zaciągania kredytów i pożyczek poprzez gminy 178

2.3.6.4.5. Zasady zaciągania kredytów i pożyczek przez powiaty 181

2.3.6.4.6. Zasady zaciągania kredytów i pożyczek przez województwa 183

2.3.6.5. Reprezentacja jednostek samorządu terytorialnego przy zaciąganiu kredytów i pożyczek 185

2.3.6.5.1. Kredyty i pożyczki długoterminowe 185

2.3.6.5.2. Kredyty i pożyczki krótkoterminowe 186

2.3.6.6. Publiczna instytucja kultury 189

2.3.6.7. Instytut badawczy 191

2.3.6.8. Uczelnia 195

2.3.7. Podmioty lecznicze 198

2.3.7.1. Typy podmiotów leczniczych 198

2.3.7.2. Samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej 199

2.3.7.2.1. Zaciąganie zobowiązań poprzez samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej 199

2.3.7.2.2. Zmiana wierzyciela samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej 203

2.3.7.2.3. Zabezpieczenie spłaty kredytów zaciągniętych przez samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej 204

2.3.7.3. Niepubliczne podmioty lecznicze 206

2.3.8. Fundacje 207

2.3.9. Stowarzyszenie rejestrowe 208

2.3.10. Związek zawodowy 209

2.3.11. Partia polityczna 211

2.3.12. Kościół oraz związek wyznaniowy 213

2.3.12.1. Wiadomości ogólne 213

2.3.12.1.1. Status prawny wyznaniowych osób prawnych 213

2.3.12.1.2. Prawne zabezpieczenie wierzytelności przysługujących bankowi od wyznaniowych osób prawnych 214

2.3.12.2. Osoby prawne Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego 217

2.3.12.2.1. Jednostki organizacyjne Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego 217

2.3.12.2.2. Zasady funkcjonowania parafii 219

2.3.12.2.3. Zaciąganie kredytów i pożyczek przez parafie 220

2.3.12.2.4. Prawne zabezpieczenia 222

2.3.12.3. Osoby prawne Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego 226

2.3.12.3.1. Jednostki organizacyjne Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego 226

2.3.12.3.2. Zaciąganie kredytów i pożyczek 227

2.3.12.4. Osoby prawne Kościoła katolickiego 228

2.3.12.4.1. Jednostki organizacyjne Kościoła katolickiego 228

2.3.12.4.2. Zaciąganie kredytów i pożyczek przez parafie 229

2.3.12.4.3. Zaciąganie kredytów i pożyczek przez diecezje 230

2.3.12.4.4. Ustanawianie prawnych zabezpieczeń 231

2.4. Jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej 234

2.4.1. Wiadomości ogólne 234

2.4.1.1. Pojęcie jednostki organizacyjnej 234

2.4.1.2. Odpowiedzialność subsydiarna 235

2.4.2. Osobowe spółki handlowe 236

2.4.2.1. Pojęcie spółki osobowej 236

2.4.2.2. Spółka jawna 236

2.4.2.2.1. Wiadomości ogólne 236

2.4.2.2.2. Zaciąganie zobowiązań poprzez spółkę jawną 237

2.4.2.2.3. Reprezentacja spółki jawnej 239

2.4.2.2.4. Odpowiedzialność za zobowiązania spółki jawnej 240

2.4.2.3. Spółka partnerska 241

2.4.2.3.1. Wiadomości ogólne 241

2.4.2.3.2. Wykorzystywanie przepisów o spółce jawnej 242

2.4.2.3.3. Reprezentacja spółki partnerskiej 242

2.4.2.3.4. Odpowiedzialność za zobowiązania spółki partnerskiej 243

2.4.2.4. Spółka komandytowa 243

2.4.2.4.1. Wiadomości ogólne 243

2.4.2.4.2. Wykorzystywanie przepisów o spółce jawnej 245

2.4.2.4.3. Reprezentacja spółki komandytowej 245

2.4.2.4.4. Odpowiedzialność za zobowiązania spółki komandytowej 245

2.4.2.5. Spółka komandytowo-akcyjna 246

2.4.2.5.1. Wiadomości ogólne 246

2.4.2.5.2. Użytkowanie przepisów o spółce jawnej i akcyjnej 247

2.4.2.5.3. Reprezentacja spółki komandytowo-akcyjnej 248

2.4.2.5.4. Odpowiedzialność za zobowiązania spółki komandytowo-akcyjnej 248

2.4.3. Spółki kapitałowe w organizacji 248

2.4.4. Wspólnota mieszkaniowa 249

2.4.4.1. Wiadomości ogólne 249

2.4.4.2. Zaciąganie zobowiązań przez wspólnotę mieszkaniową 251

2.4.4.3. Reprezentacja wspólnoty mieszkaniowej 253

2.4.4.4. Odpowiedzialność za zobowiązania wspólnoty 253

2.5. Spółka cywilna 254

2.5.1. Wiadomości ogólne 254

2.5.2. Zaciąganie zobowiązań „przez spółkę cywilną” 256

2.5.3. Oznaczenie spółki cywilnej w umowie kredytu 258

2.5.4. Reprezentacja spółki cywilnej 258

2.5.5. Odpowiedzialność za zobowiązania spółki cywilnej 260

2.5.6. Zabezpieczenie zobowiązań spółki cywilnej 261

2.5.7. Zobowiązania osobiste wspólnika spółki cywilnej 261

2.6. Konsorcjum przedsiębiorców 263

3. Udzielanie kredytów, pożyczek pieniężnych, gwarancji bankowych, poręczeń podmiotom powiązanym z bankiem 265

4. Osoby uprawnione do składania oświadczeń woli w imieniu kredytobiorcy 267

4.1. Zasada ogólna 267

4.2. Organ osoby prawnej 267

4.3. Pełnomocnik 269

4.4. Prokurent 272

Część III. Wniosek o udzielenie kredytu

Rozdział 1. Charakter prawny wniosku kredytowego 277

Rozdział 2. Treść i forma wniosku kredytowego 279

1. Forma wniosku kredytowego 279

2. Wnioskodawca 279

3. Kredytodawca 280

4. Treść wniosku kredytowego 280

Rozdział 3. Zlecenie udzielenia kredytu 282

Rozdział 4. Ocena wniosku kredytowego 286

1. Ocena formalna wniosku kredytowego 286

2. Ocena merytoryczna wniosku kredytowego 287

Rozdział 5. Decyzja kredytowa 288

Rozdział 6. Koszty kredytu 290

1. Bankowe koszty kredytu 290

1.1. Oprocentowanie kredytu 291

1.2. Prowizja za udzielenie kredytu 295

1.3. Opłaty związane z kredytem 296

2. Pozabankowe koszty kredytu lub pożyczki 299

Rozdział 7. Oszustwo kredytowe 301

Część IV. Zdolność kredytowa

Rozdział 1. Ujęcie wymogu badania zdolności kredytowej w przepisach prawa 307

1. Badanie zdolności kredytowej przed udzieleniem kredytu 307

2. Możliwość udzielenia kredytu klientowi niemającemu zdolności kredytowej 310

3. Udzielenie kredytu klientowi niemającemu zdolności kredytowej. Niedopełnienie obowiązku zbadania zdolności kredytowej 311

4. Powtórne badanie zdolności kredytowej 312

5. Udostępnienie kredytobiorcy wyniku badania zdolności kredytowej 314

Rozdział 2. Badanie zdolności kredytowej konsumentów 316

1. Mechanizm oceny zdolności kredytowej konsumenta: analiza jakościowa i ilościowa 316

1.1. Wprowadzenie 316

1.2. Analiza ilościowa: badanie dochodów i wydatków klienta 317

1.2.1. Pojęcie analizy ilościowej 317

1.2.2. Źródła dochodów akceptowane poprzez bank w procesie oceny zdolności kredytowej 318

1.2.3. Wydatki uwzględniane w ocenie zdolności kredytowej klienta 320

1.3. Analiza jakościowa: charakterystyka profilu klienta i jego współpracy z bankiem 322

1.3.1. Pojęcie analizy jakościowej 322

1.3.2. Badanie historii kredytowej na podstawie danych podanych poprzez konsumenta 322

1.3.3. Badanie historii kredytowej konsumenta w zewnętrznych bazach informacji 324

1.3.4. Scoring kredytowy osoby fizycznej 326

2. Analiza wskaźników zdolności kredytowej 330

2.1. Limity DTI 330

2.2. Limity LTV i wkładu własnego 331

2.3. Limit okresu kredytowania 334

2.4. Wskaźnik wolnych środków 334

2.5. Zdolność kredytowa a system spłat kredytu 335

3. Uproszczone metody badania zdolności kredytowej 335

4. Najczęstsze błędy popełniane przy ocenie zdolności kredytowej. Nowela Rekomendacji S 336

Rozdział 3. Badanie zdolności kredytowej przedsiębiorców 341

1. Wprowadzenie 341

2. Metody oceny zdolności kredytowej przedsiębiorców 342

2.1. Rodzaje metod oceny zdolności kredytowej 342

2.2. Metoda finansowa 343

2.3. Analiza dyskryminacyjna 343

2.4. Analiza wskaźnikowa 345

2.4.1. Charakterystyczne dokumenty potrzebne do analizy wskaźnikowej 345

2.4.2. Warianty wskaźników 347

2.4.3. Wskaźniki rentowności 348

2.4.4. Wskaźniki płynności 349

2.4.5. Wskaźniki sprawności 349

2.4.6. Wskaźniki zadłużenia i stopnia pokrycia 351

2.4.7. Ocena szans rozwojowych branży 352

2.4.8. Podsumowanie 352

2.5. Metoda scoringowa 353

2.6. Analiza dyskryminacyjna 355

3. Ocena przedsięwzięcia inwestycyjnego poprzez bank 357

3.1. Analiza sprawności przedsięwzięć inwestycyjnych 357

3.2. Weryfikacja ryzyka kredytowego związanego z kredytowaniem przedsięwzięcia inwestycyjnego 361

4. Podsumowanie i wnioski 364

Rozdział 4. Limity koncentracji wierzytelności 366

Część V. Umowa kredytu

Rozdział 1. Definicja umowy kredytu 371

Rozdział 2. Forma umowy kredytu 373

Rozdział 3. Treść umowy kredytu 375

1. Ustawowe elementy umowy kredytu 375

1.1. Części wymagane poprzez art. 69 ust. 2 pr. Bank. 375

1.2. Komparycja umowy 376

1.3. Kwota i waluta kredytu 378

1.4. Cel kredytu 378

1.5. Terminy i sposób postawienia do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych 379

1.6. Sposób zabezpieczenia spłaty kredytu 382

1.6.1. Wprowadzenie 382

1.6.2. Weksel własny in blanco 382

1.6.3. Poręczenie wekslowe (awal) 383

1.6.4. Poręczenie (poręczenie cywilne) 384

1.6.5. Przelew (cesja) wierzytelności 384

1.6.6. Zastaw rejestrowy 385

1.6.7. Hipoteka 385

1.7. Okres kredytowania 386

1.7.1. Wprowadzenie 386

1.7.2. Okres użycia kredytu 387

1.7.3. Karencja 388

1.7.4. Termin spłaty kredytu 388

1.7.4.1. Określenie terminu spłaty 388

1.7.4.2. Zasady obliczania terminów 390

1.7.4.2.1. Podstawa obliczania 390

1.7.4.2.2. Termin oznaczony w dniach 390

1.7.4.2.3. Termin oznaczony w tygodniach 391

1.7.4.2.4. Termin oznaczony w miesiącach lub latach 392

1.7.4.2.5. Dni kalendarzowe, dni robocze i dni uwielbiane ustawowo za wolne od pracy 393

1.8. Zasady spłaty 396

1.8.1. Forma spłaty 396

1.8.2. Miejsce spłaty 397

1.9. Wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany 397

1.9.1. Zasady oprocentowania kredytów 397

1.9.2. Warunki zmiany oprocentowania 398

1.9.3. Prowizje i opłaty 399

1.10. Zakres uprawnień banku związanych z kontrolą zastosowania i spłaty kredytu 400

1.10.1. Ocena sytuacji finansowej kredytobiorcy 400

1.10.2. Kontrola wykorzystania i spłaty kredytu 400

1.11. Warunki dokonywania zmian i rozwiązywania umowy 401

2. Specjalne postanowienia umowne 401

2.1. Zagadnienia wstępne 401

2.2. Klauzule zabezpieczające 402

2.3. Klauzule ochronne (protective covenants) 404

2.3.1. Istota klauzul ochronnych 404

2.3.2. Klauzule nakazujące lub zabraniające podejmowanie określonych działań 404

2.3.3. Klauzule negative pledge 407

2.3.3.1. Konstrukcja klauzul negative pledge 407

2.3.3.2. Zobowiązanie do nierozporządzania nieruchomością do chwili wpisu hipoteki do księgi wieczystej 408

2.3.3.3. Zobowiązanie do nierozporządzania nieruchomościami nieobciążonymi hipoteką 408

2.3.3.4. Zobowiązanie osób trzecich do nierozporządzania nieruchomościami 409

2.3.3.5. Zobowiązanie osób trzecich do nierozporządzania rzeczą lub prawem zastawionym 410

2.3.3.6. Informowanie banku o rozporządzeniu aktywami 410

2.3.3.7. Zobowiązanie do niezbywania albo nieobciążania przedmiotu zastawu rejestrowego 410

2.4. Klauzula pari passu 411

2.5. Obustronne klauzule stwierdzania niewykonania zobowiązań 412

2.5.1. Klauzula cross default 412

2.5.2. Klauzula cross acceleration 413

2.6. Klauzula wyboru prawa 413

2.7. Klauzula wyboru sądu 414

3. Oświadczenia kredytobiorcy 416

4. Szczególne postanowienia umowne w sytuacji kredytów wspólnych 416

Rozdział 4. Ograniczenia zasady swobody umów – niedozwolone postanowienia umowne 418

1. Zasada swobody umów oraz jej granice 418

2. Powszechnie niedozwolone postanowienia umowne 419

2.1. Odsetki wyższe aniżeli maksymalne (art. 359 § 2(1)–2(3) k.c.) 419

2.2. Zakaz anatocyzmu (art. 482 k.c.) 419

2.3. Samoczynne wygaśnięcie umowy kredytu 420

2.4. Zakaz przenoszenia własności nieruchomości pod warunkiem (art. 157 k.c.) 420

2.5. Przewłaszczenie na zabezpieczenie nieruchomości mieszkalnej konsumenta (art. 387(1) k.c.) 420

2.6. Zastaw lub przewłaszczenie rzeczy, którymi obrót jest zakazany 421

2.7. Zakaz rozporządzania rzeczą zastawioną (art. 311 k.c.) 422

2.8. Zakaz rozporządzania nieruchomością obciążoną hipoteką (art. 72 u.k.w.h.) 422

2.9. Klauzula przepadku tzw. Lex commissoria (art. 75 u.k.w.h.) 423

2.10. Zastrzeżenie zakazujące rozporządzania opróżnionym miejscem hipotecznym (art. 101 8 u.k.w.h.) 424

3. Klauzule niedozwolone (abuzywne) w umowach zawieranych z konsumentami 424

3.1. Pojęcie klauzul niedozwolonych (abuzywnych) na tle Kodeksu cywilnego i przepisów dyrektywy w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich 424

3.1.1. Wprowadzenie 424

3.1.2. Definicja konsumenta i przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów 425

3.1.3. Definicja klauzuli abuzywnej 425

3.1.4. Warianty klauzul abuzywnych 426

3.1.4.1. Rażące naruszenie interesów konsumenta 426

3.1.4.2. Brak jednostkowego uzgodnienia postanowienia umowy 427

3.1.4.3. Sprzeczność z prawidłowymi obyczajami 427

3.1.4.4. Postanowienia określające główne świadczenia stron 428

3.2. Kontrola abuzywności klauzul 429

3.3. Przykłady niedozwolonych postanowień umownych w umowach kredytu i pożyczki 434

3.3.1. Wprowadzenie 434

3.3.2. Brak jasnych zasad obliczania kursu walut – wadliwa klauzula 434

3.3.3. Brak wyodrębnienia ze wzorców umownych oświadczeń konsumenta o udzieleniu bankom pełnomocnictw do pobierania pieniędzy z rachunków konsumentów – wadliwa praktyka 436

3.3.4. Niepełna informacja przedkontraktowa – wadliwa praktyka 436

3.3.5. Nieprecyzyjne warunki ustalenia zmian oprocentowania kredytu – wadliwa klauzula 437

3.3.6. Obciążenie konsumenta kosztami wyceny nieruchomości w sytuacji braku spłaty rat kredytu – wadliwa klauzula 438

3.3.7. Pobieranie opłat ryczałtowych – wadliwa praktyka 439

3.3.8. Zużycie opłat windykacyjnych – wadliwa klauzula 439

3.3.9. Ustalanie oprocentowania kredytu hipotecznego w zależności od zmienności parametrów finansowych rynku pieniężnego i kapitałowego – wadliwa klauzula 440

3.3.10. Wypowiedzenie umowy kredytu w przypadku szerokiego obniżenia wartości zabezpieczenia – wadliwa klauzula 441

3.3.11. Wysłanie korespondencji równoważne z jej produktywnym doręczeniem – wadliwa klauzula 442

3.3.12. Zmiana tabeli opłat nie stanowi zmiany warunków umowy – wadliwa klauzula 443

3.3.13. Zobowiązanie konsumenta do powiadamiania o wszystkich okolicznościach mogących posiadać wpływ na jego sytuację finansową – wadliwa klauzula 443

3.3.14. Zobowiązanie konsumenta do powiadamiania o zmianie okoliczności mogących posiadać wpływ na jego zdolność do spłaty kredytu – wadliwa klauzula 444

Rozdział 5. Wykorzystanie kredytu 446

Rozdział 6. Spłata kredytu 448

1. Zasady spłaty kredytu 448

1.1. System spłat kredytu 448

1.2. Raty równe 449

1.3. Raty malejące 451

1.4. Inne systemy spłaty kredytu 453

2. Spłata kredytu w przypadku dłużników solidarnych 454

3. Dopuszczalność wcześniejszej spłaty kredytu 454

4. Spłata kredytu poprzez osobę trzecią 456

5. Częściowa spłata kredytu 458

6. Zarachowanie zapłaty 458

7. Waluta spłaty 460

7.1. Kredyt w walucie obcej 460

7.2. Kredyt w złotych 461

7.3. Kredyt denominowany i indeksowany 461

Rozdział 7. Zmiana umowy 462

Rozdział 8. Umowy ramowe 465

1. Charakter umowy ramowej 465

2. Treść umowy ramowej 466

3. Termin i limit 467

4. Prawne zabezpieczenie 468

5. Wypowiedzenie umowy ramowej 469

Rozdział 9. Rozwiązanie umowy kredytu 470

1. Zagadnienia wstępne 470

2. Wypowiedzenie umowy kredytu 470

2.1. Skutki wypowiedzenia umowy kredytu 470

2.2. Wypowiedzenie umowy kredytu przez bank 471

2.2.1. Przyczyny wypowiedzenia umowy kredytu 471

2.2.2. Wypowiedzenie umowy kredytu na podstawie art. 75 pr. Bank. 471

2.2.2.1. Sposób progresywnania banku 471

2.2.2.2. Przesłanki wypowiedzenia 472

2.2.2.3. Niedotrzymanie warunków udzielenia kredytu 473

2.2.2.4. Brak spłaty należności 475

2.2.2.5. Utrata poprzez kredytobiorcę zdolności kredytowej 478

2.2.3. Niedopuszczalność wypowiedzenia umowy kredytu 480

2.2.3.1. Otwarcie przyspieszonego innowacyjnania układowego 480

2.2.3.2. Program naprawczy 481

2.2.4. Oświadczenie wypowiadające banku 483

2.2.4.1. Forma wypowiedzenia 483

2.2.4.2. Terminy wypowiedzenia 484

2.2.4.3. Oświadczenie banku o wypowiedzeniu 484

2.2.4.4. Doręczenie oświadczenia banku o wypowiedzeniu 485

2.2.4.5. Miejsce doręczenia wypowiedzenia 485

2.2.4.6. Chwila doręczenia wypowiedzenia 486

2.2.5. Wypowiedzenie umowy kredytu w części 488

2.3. Wypowiedzenie umowy kredytu na podstawie art. 458 k.c. 488

2.4. Zaspokojenie wierzytelności z tytułu umowy kredytu na podstawie art. 14 u.z.r.r.z. 490

2.5. Zaspokojenie wierzytelności z tytułu umowy kredytu na podstawie art. 92 u.k.w.h. 491

2.6. Skutki wypowiedzenia umowy kredytu 494

2.7. Bezpodstawne wypowiedzenie umowy kredytu poprzez bank 495

3. Wypowiedzenie umowy kredytu przez kredytobiorcę 496

4. Cofnięcie oświadczenia o wypowiedzeniu umowy kredytu 497

5. Obniżenie kwoty kredytu 498

Rozdział 10. Odstąpienie od umowy 500

Część VI. Pożyczka bankowa

Rozdział 1. Zasady dotyczące pożyczki 505

1. Definicja pożyczki 505

2. Użytkowanie przepisów dotyczących kredytów 506

3. Parametry standardowe umowy pożyczki bankowej 506

Rozdział 2. Typy pożyczek 507

1. Podział pożyczek 507

2. Pożyczki lombardowe i hipoteczne 509

2.1. Pożyczki lombardowe 509

2.2. Pożyczka hipoteczna 509

3. Pożyczka w rachunku bieżącym 510

4. Pożyczka związana z kartą kredytową i kartą z odroczonym terminem płatności 511

Rozdział 3. Wniosek o pożyczkę 513

1. Forma wniosku 513

2. Wnioskodawca 513

3. Treść wniosku o udzielenie pożyczki 514

Rozdział 4. Umowa pożyczki 515

1. Forma umowy pożyczki 515

2. Części umowy pożyczki 515

2.1. Określenie składników umowy pożyczki 515

2.2. Data zawarcia umowy pożyczki 516

2.3. Strony umowy pożyczki 516

2.4. Przedmiot pożyczki 517

2.5. Sposób zabezpieczenia spłaty pożyczki 518

2.6. Zasady i termin spłaty pożyczki 518

2.6.1. Termin spłaty 518

2.6.2. Warunki wcześniejszej spłaty pożyczki 519

Rozdział 5. Rozwiązanie umowy 522

Rozdział 6. Odstąpienie od umowy 524

Rozdział 7. Odesłanie 526

Rozdział 8. Umowa pożyczki a inne podobne umowy 527

1. Pożyczka a kredyt 527

2. Pożyczka a depozyt nieprawidłowy 528

2.1. Pojęcie depozytu nieprawidłowego 528

2.2. Podobieństwa i różnice pomiędzy depozytem nieprawidłowym a pożyczką 530

Część VII. Szczególne warianty kredytów i pożyczek

Rozdział 1. Kredyty konsumenckie 533

1. Umowa o kredyt konsumencki 533

2. Kredytobiorca 534

3. Obowiązki banku-kredytodawcy 534

4. Treść umowy o kredyt konsumencki 535

5. Zakres ochrony konsumenta 536

6. Waluta kredytu konsumenckiego 538

7. Wcześniejsza spłata kredytu konsumenckiego 538

8. Odstąpienie poprzez konsumenta od umowy o kredyt konsumencki 540

9. Wypowiedzenie umowy o kredyt konsumencki 541

9.1. Wypowiedzenie umowy o kredyt odnawialny przez konsumenta 541

9.2. Wypowiedzenie umowy o kredyt przez bank 541

9.3. Wypowiedzenie poprzez bank prawa do dokonywania wypłat 542

Rozdział 2. Kredyty studenckie 543

Rozdział 3. Kredyty hipoteczne 547

1. Umowa o kredyt hipoteczny 547

2. Kredytobiorca 549

3. Obowiązki kredytodawcy 549

4. Badanie zdolności kredytowej kredytobiorcy 551

5. Treść umowy o kredyt hipoteczny 552

6. Opóźnienie w spłacie kredytu 552

7. Waluta kredytu 553

8. Wcześniejsza spłata kredytu hipotecznego 554

9. Prawo do odstąpienia od umowy o kredyt hipoteczny 555

10. Warunki wypowiedzenia umowy o kredyt hipoteczny (art. 37 u.k.h.) 556

Rozdział 4. Kredyty udzielane przez kasy mieszkaniowe 558

Rozdział 5. Kredyty z dopłatą w ramach programu Mieszkanie dla młodych 562

Rozdział 6. Odwrócony kredyt hipoteczny 565

Rozdział 7. Kredyty z dopłatą dla kredytobiorców w niełatwej sytuacji finansowej 567

Rozdział 8. Pożyczki na dofinansowanie działalności gospodarczej 570

Rozdział 9. Kredyty eksportowe z dopłatą 574

Rozdział 10. Dopłaty do oprocentowania kredytów inwestycyjnych udzielonych spółkom przemysłowego potencjału obronnego 577

Rozdział 11. Kredyty z dopłatą na realizację przedsięwzięć termomodernizacyjnych i remontów 579

Rozdział 12. Kredyty bankowe na cele rolnicze 582

Rozdział 13. Dopłaty do kredytów bankowych udzielanych na eliminowanie skutków klęsk żywiołowych 587

Rozdział 14. Kredyty refinansowe udzielane bankom poprzez NBP 590

Część VIII. Bankowe gwarancje, awale i poręczenia (art. 80–84 i 88 pr. Bank.)

Rozdział 1. Zagadnienia wstępne 597

Rozdział 2. Gwarancje bankowe 598

1. Pojęcie gwarancji 598

2. Charakter prawny gwarancji bankowej 598

2.1. Cechy standardowe gwarancji bankowej 598

2.2. Gwarancja bankowa jako umowa 599

2.3. Gwarancja bankowa jako umowa jednostronnie zobowiązująca 599

2.4. Gwarancja bankowa jako zobowiązanie pieniężne 599

2.5. Gwarancja bankowa jako własne zobowiązanie gwaranta 600

2.6. Gwarancja bankowa jako zobowiązanie przyszłe 601

2.7. Gwarancja bankowa jako umowa losowa 601

2.8. Odpłatność umowy gwarancji bankowej 601

2.9. Abstrakcyjność gwarancji bankowej 602

2.10. Nieakcesoryjność gwarancji 602

2.11. Gwarancja bankowa jako zobowiązanie pisemne 603

2.12. Gwarancja bankowa jako zabezpieczenie 603

3. Zlecenie udzielenia gwarancji 603

3.1. Definicja umowy zlecenia udzielenia gwarancji 603

3.2. Forma zlecenia udzielenia gwarancji 604

3.3. Treść zlecenia udzielenia gwarancji 605

3.3.1. Podstawowe komponenty zlecenia udzielenia gwarancji 605

3.3.2. Zleceniobiorca 606

3.3.2.1. Bank przyjmujący zlecenie 606

3.3.2.2. Obowiązki banku przyjmującego zlecenie. Badanie treści zlecenia 608

3.3.3. Zleceniodawca 610

3.3.3.1. Określenie zleceniodawcy 610

3.3.3.2. Zdolność kredytowa zleceniodawcy 610

3.3.4. Osoba, za którą gwarancja ma być udzielona 612

3.3.5. Beneficjent gwarancji 612

3.3.6. Wierzytelność zabezpieczana gwarancją 612

3.4. Zawarcie umowy zlecenia 613

4. Treść gwarancji bankowej 613

4.1. Ogólne zasady dotyczące treści gwarancji 613

4.2. Standardowa treść gwarancji 614

4.3. Klauzule 615

4.3.1. Klauzula o odwołalności albo nieodwołalności gwarancji 615

4.3.2. Klauzula o „bezwarunkowości” albo „warunkowości gwarancji” 616

4.3.3. Klauzula świadcząca o abstrakcyjności gwarancji 616

4.3.4. Klauzula zapłaty na pierwsze żądanie 617

4.3.5. Klauzula redukująca 617

4.3.6. Klauzula przewidująca wzrost sumy gwarancyjnej 617

4.3.7. Miejsce i godzina doręczenia żądania zapłaty 618

4.3.8. Klauzula identyfikacyjna 618

4.3.9. Klauzula ustalająca dokumenty roszczeniowe 618

4.3.10. Termin wygaśnięcia gwarancji 619

4.3.11. Określenie czasu na dokonanie wypłaty 620

4.3.12. Klauzula nakazująca uzgadnianie zmian w umowie zabezpieczonej gwarancją 620

4.3.13. Klauzula ustalająca prawo właściwe dla gwarancji 621

4.3.14. Klauzula wskazująca sąd właściwy do rozstrzygnięcia sporu 621

4.3.15. Klauzula określająca, kiedy gwarancja wchodzi w życie 621

5. Gwarancje udzielane poprzez banki 622

5.1. Rodzaje gwarancji 622

5.2. Gwarancja prawidłowego wykonania umowy 622

5.3. Gwarancja zabezpieczająca zapłatę należności za zakupione towary i usługi 624

5.4. Gwarancje celne 625

5.4.1. Gwarancja zabezpieczająca pokrycie kwoty wynikającej z długu celnego 625

5.4.2. Gwarancje we wspólnej procedurze tranzytowej 626

5.5. Gwarancja spłaty kredytu 627

5.6. Gwarancja zwrotu zaliczki 628

5.7. Gwarancje przetargowe (wadialne) 629

6. Zmiany w gwarancji 631

7. Przeniesienie praw (przelew wierzytelności) z gwarancji 631

8. Roszczenia z gwarancji 633

9. Wygaśnięcie gwarancji 635

10. Uprawnienia regresowe banku wynikające z udzielenia gwarancji 635

11. Regwarancja i potwierdzenie gwarancji 636

Rozdział 3. Poręczenie wekslowe (awal) 637

1. Warunki udzielenia awalu poprzez bank 637

2. Zapłata za weksel poprzez poręczyciela wekslowego 638

Rozdział 4. Poręczenie 639

1. Warunki udzielania poręczeń 639

2. Roszczenia z tytułu udzielonego poręczenia 640

3. Wygaśnięcie zobowiązania banku poręczyciela 641

Część IX. Inne formy finansowania przez banki działalności gospodarczej

Rozdział 1. Faktoring 645

1. Definicja faktoringu i jego prawny charakter 645

2. Funkcje faktoringu 646

2.1. Zagadnienia ogólne 646

2.2. Funkcja finansowania 646

2.3. Funkcja del credere 646

2.4. Funkcja usługowa 646

3. Przedmiot faktoringu 647

4. Podmioty uczestniczące w faktoringu 649

5. Atuty faktoringu 649

6. Warianty faktoringu 651

6.1. Kryteria podziału faktoringu 651

6.2. Faktoring pełny 651

6.3. Faktoring niepełny 652

6.4. Faktoring mieszany 653

6.5. Faktoring dyskontowy 653

6.6. Faktoring zaliczkowy 654

6.7. Faktoring wymagalnościowy 654

6.8. Faktoring otwarty, półotwarty i tajny 655

6.8.1. Zawiadomienie o zmianie wierzyciela 655

6.8.2. Faktoring otwarty 655

6.8.3. Faktoring półotwarty 656

6.8.4. Faktoring tajny 656

6.9. Metafaktoring 656

6.10. Faktoring powierniczy 657

6.11. Faktoring zmieniony 657

6.12. E-Faktoring 657

6.13. Faktoring odwrotny 657

7. Refaktoring 658

8. Wniosek faktoringowy 659

9. Umowa faktoringu 659

9.1. Forma umowy faktoringu 659

9.2. Umowa faktoringu w formie doraźnej transakcji 661

9.3. Umowa o linię faktoringu 662

9.4. Treść umowy faktoringu 662

9.4.1. Treść umowy faktoringu w formie doraźnej transakcji 662

9.4.2. Treść umowy o linię faktoringu 664

10. Prawne zabezpieczenie wierzytelności skupionej przez faktora 665

11. Koszty faktoringu 666

Rozdział 2. Forfaiting wierzytelności handlowych 667

1. Definicja forfaitingu 667

2. Przedmiot forfaitingu 667

3. Podmioty uczestniczące w forfaitingu 668

4. Wniosek forfaitingowy 668

5. Umowa forfaitingu 669

Rozdział 3. Skup wierzytelności leasingowych 670

1. Definicja skupu wierzytelności leasingowych 670

2. Przedmiot umowy skupu wierzytelności leasingowych 670

3. Podmioty uczestniczące w transakcji skupu wierzytelności leasingowej 671

4. Rodzaje skupu wierzytelności leasingowych 671

5. Wniosek o skup wierzytelności leasingowych 672

6. Umowa skupu wierzytelności leasingowych 672

7. Prawne zabezpieczenie skupionej wierzytelności leasingowej 673

Rozdział 4. Forfaiting wierzytelności leasingowych 674

1. Definicja forfaitingu wierzytelności leasingowych 674

2. Przedmiot umowy forfaitingu wierzytelności leasingowych 674

3. Podmioty uczestniczące w transakcji forfaitingu wierzytelności leasingowej 675

4. Umowa forfaitingu wierzytelności leasingowych 675

Rozdział 5. Dyskonto weksli 676

1. Pojęcie dyskonta 676

2. Wniosek dyskontowy 677

3. Warunki, jakim powinny odpowiadać weksle przyjmowane do dyskonta 677

4. Rodzaje dyskonta weksli 679

5. Technika dyskontowania weksli 679

6. Formy dyskontowania weksli 682

7. Nowoczesnanie banku dyskontującego ze zdyskontowanym wekslem 682

8. Zapłata za weksel 682

9. Odmowa zapłaty weksla 684

10. Redyskonto weksli 685

Rozdział 6. Forfaiting wekslowy 686

Rozdział 7. Akcepty bankowe 688

Część X. Prawne zabezpieczenie wierzytelności bankowych

Rozdział 1. Ogólne zasady przyjmowania zabezpieczeń poprzez banki 693

1. Dopuszczalność udzielenia kredytu bez zabezpieczenia 693

2. Zabezpieczenie kredytów 694

3. Nadzabezpieczenie 697

Rozdział 2. Rodzaje prawnych zabezpieczeń 699

1. Weksel własny in blanco (art. 10 pr. Weksl.) 699

1.1. Wystawienie weksla in blanco 699

1.2. Części weksla in blanco 701

1.3. Deklaracja do weksla in blanco 704

1.4. Weksel in blanco przy tzw. Kredytach transzowanych 705

2. Poręczenie wekslowe – awal (art. 30–32 pr. Weksl.) 706

2.1. Udzielenie poręczenia wekslowego 706

2.2. Zakres odpowiedzialności poręczyciela wekslowego 708

3. Poręczenie (art. 876–887 k.c.) 709

3.1. Udzielanie poręczenia 709

3.2. Typy poręczenia 710

3.3. Treść poręczenia 711

3.4. Zakres zobowiązania poręczyciela 711

3.5. Uprawnienia i obowiązki banku 713

3.6. Wygaśnięcie zobowiązania poręczyciela 714

3.7. Różnica między poręczeniem a poręczeniem wekslowym 715

4. Gwarancje bankowe 716

4.1. Udzielanie gwarancji 716

4.2. Różnice między poręczeniem a gwarancją 718

5. Przelew (cesja) wierzytelności na zabezpieczenie (art. 509–518 k.c.) 719

5.1. Wierzytelności mogące być przedmiotem przelewu 719

5.2. Warianty przelewu wierzytelności 720

5.3. Zawarcie umowy przelewu wierzytelności 721

5.4. Treść umowy 722

5.4.1. Elementy umowy przelewu 722

5.4.2. Umowa przelewu zawarta pod warunkiem rozwiązującym 722

5.4.3. Umowa przelewu zawarta pod warunkiem zawieszającym 722

5.5. Prawa i obowiązki stron 723

6. Przystąpienie do długu 723

7. Oświadczanie patronackie (list intencyjny, umowa wsparcia) 726

8. Pełnomocnictwo do dysponowania rachunkiem bankowym (art. 95–109 k.c.) 727

9. Zastaw zwykły (ogólny, cywilny) 728

9.1. Zastaw zwykły na rzeczach ruchomych (art. 306–325 k.c.) 728

9.1.1. Umowa zastawu 728

9.1.2. Przedmiot zastawu 729

9.1.3. Wykonanie przez bank prawa zastawu 730

9.1.4. Zmiana treści zastawu 731

9.1.5. Zmiana pierwszeństwa 731

9.1.6. Wygaśnięcie zastawu 731

9.2. Zastaw zwykły na prawach (art. 327–335 k.c.) 732

9.2.1. Ustanowienie zastawu 732

9.2.2. Przedmiot zastawu 734

9.2.3. Uprawnienia banku z tytułu zastawu 734

10. Zastaw rejestrowy 735

10.1. Ustanowienie zastawu rejestrowego 735

10.2. Przedmiot zastawu rejestrowego 735

10.3. Umowa zastawnicza 737

10.3.1. Treść umowy 737

10.3.2. Strony umowy zastawniczej 739

10.4. Zbieg obciążeń 740

10.5. Wygaśnięcie zastawu 740

10.6. Zaspokojenie zastawnika 741

11. Przewłaszczenie na zabezpieczenie 741

11.1. Zagadnienia wstępne 741

11.2. Forma przewłaszczenia 742

11.3. Przewłaszczenie rzeczy oznaczonych co do tożsamości (art. 155–170 oraz 710–719 k.c.) 743

11.4. Przewłaszczenie rzeczy oznaczonych co do gatunku (art. 155–170, a także 835–845 k.c.) 744

11.5. Przewłaszczenie nieruchomości 745

12. Kaucja 746

13. Przelew kwoty na rachunek banku (art. 102 pr. Bank.) 747

14. Blokada środków pieniężnych zebranych na rachunkach bankowych 747

15. Zabezpieczenia finansowe 748

15.1. Pojęcie zabezpieczenia finansowego 748

15.2. Podmiot mogący ustanowić zabezpieczenie 749

15.3. Przedmiot zabezpieczenia finansowego 750

15.4. Warianty zabezpieczeń finansowych 752

15.5. Ustanowienie zabezpieczenia finansowego 753

15.6. Odnotowanie zabezpieczenia finansowego 754

15.7. Zaspokajanie roszczeń banku z zabezpieczenia finansowego 755

15.8. Zabezpieczenie finansowe a nowoczesnanie upadłościowe 756

15.9. Wygaśnięcie zabezpieczenia finansowego 756

16. Hipoteka umowna (art. 65 u.k.w.h.) 757

16.1. Definicja hipoteki 757

16.2. Zasady prawa hipotecznego 758

16.2.1. Zasada umownego charakteru hipoteki 758

16.2.2. Zasada jawności i wiarygodności ksiąg wieczystych 758

16.2.3. Zasada rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych 759

16.2.4. Zasada pierwszeństwa hipoteki 761

16.2.5. Zasada akcesoryjności hipoteki 762

16.2.6. Zasada szczegółowości hipoteki 762

16.2.7. Zasada nierozdzielności hipoteki 762

16.3. Przedmiot hipoteki 762

16.3.1. Określenie przedmiotu hipoteki 762

16.3.2. Hipoteka na nieruchomości 763

16.3.3. Hipoteka na części ułamkowej nieruchomości 764

16.3.4. Hipoteka na stosowaniu wieczystym 765

16.3.5. Hipoteka na spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu 766

16.3.6. Hipoteka na wierzytelności hipotecznej (subintabulat) 767

16.3.7. Wielość hipotek 767

16.3.7.1. Hipoteka łączna 767

16.3.7.1.1. Istota hipoteki łącznej 767

16.3.7.1.2. Hipoteki łączna powstała z mocy prawa (hipoteka łączna ex lege) 767

16.3.7.1.3. Hipoteka łączna umowna 768

16.3.7.2. Hipoteka podzielona pomiędzy kilka nieruchomości (repartycja hipoteki) 769

16.3.7.3. Hipoteka w przypadku połączenia nieruchomości 769

16.3.7.4. Zabezpieczanie jednej wierzytelności kilkoma hipotekami na tej samej nieruchomości 770

16.3.7.5. Podział hipoteki 770

16.4. Zakres obciążenia hipoteką 771

16.4.1. Wprowadzenie 771

16.4.2. Części składowe 771

16.4.2.1. Pojęcie części składowej 771

16.4.2.2. Części składowe nieruchomości gruntowej 772

16.4.2.3. Części składowe nieruchomości lokalowej 773

16.4.3. Przynależności 773

16.5. Wierzytelność hipoteczna 775

16.6. Ustanowienie i powstanie hipoteki 776

16.6.1. Ustanowienie hipoteki 776

16.6.1.1. Dokumenty potrzebne do ustanowienia hipoteki 776

16.6.1.2. Forma ustanowienia hipoteki 777

16.6.1.3. Suma hipoteczna 779

16.6.1.4. Klauzule niedozwolone 780

16.6.2. Powstanie hipoteki 781

16.7. Zmiana treści hipoteki 782

16.7.1. Zasady zmiany treści hipoteki 782

16.7.2. Zastąpienie zabezpieczonej wierzytelności inną wierzytelnością 783

16.7.3. Zmiana przedmiotu hipoteki łącznej 784

16.7.4. Zmiana pierwszeństwa hipotek 784

16.7.5. Zmiana wierzyciela hipotecznego 785

16.8. Zmiana treści wierzytelności hipotecznej 785

16.9. Wygaśnięcie hipoteki i opróżnione miejsce hipoteczne 786

16.9.1. Przyczyny wygaśnięcia hipoteki 786

16.9.2. Skutki wygaśnięcia hipoteki 788

16.9.3. Opróżnione miejsce hipoteczne 789

16.10. Zaspokojenie roszczeń banku z nieruchomości 791

17. Hipoteka przymusowa 791

18. Akt notarialny (art. 777 § 1 pkt 4, 5 i 6 k.p.c.) 791

19. Umowa podporządkowania 792

20. Wybór formy zabezpieczenia 795

20.1. Kryteria stosowane przy wyborze formy zabezpieczenia 795

20.2. Rodzaj kredytu 795

20.3. Status prawny kredytobiorcy 796

20.4. Sytuacja finansowa kredytobiorcy 797

20.5. Właściwości zabezpieczenia 797

Rozdział 3. Zabezpieczenie pożyczek 798

Rozdział 4. Zabezpieczenie gwarancji bankowych 799

Część XI. Przekształcenia podmiotowe po stronie dłużnika po zawarciu umowy kredytu lub pożyczki

Rozdział 1. Wprowadzenie 803

Rozdział 2. Przejęcie długu 805

1. Wprowadzenie 805

2. Podstawy przejęcia długu 805

3. Wariant przejmowanego długu 806

4. Umowna zmiana dłużnika (art. 519–524 k.c.) 807

4.1. Warunki przejęcia długu z tytułu kredytu albo pożyczki bankowej 807

4.2. Zawarcie umowy o przejęcie długu 808

4.2.1. Ogólne zasady 808

4.2.2. Forma umowy o przejęcie długu 809

4.2.3. Zgoda na przejęcie długu 810

4.2.3.1. Wprowadzenie 810

4.2.3.2. Zgoda banku na przejęcie długu 810

4.2.3.3. Zgoda kredytobiorcy na przejęcie długu 812

4.2.4. Strony umowy o przejęcie długu 812

4.2.4.1. Kredytodawca 812

4.2.4.2. Kredytobiorca 813

4.2.4.3. Przejemca 813

4.2.5. Skutki przejęcia długu 814

4.2.5.1. Sytuacja prawna osoby przejmującej dług 814

4.2.5.2. Prawne zabezpieczenia 815

4.2.5.3. Zmiana umowy kredytu 817

Rozdział 3. Przystąpienie do długu 818

1. Umowne przystąpienie do długu 818

1.1. Pojęcie przystąpienia do długu 818

1.2. Przypadki umownego przystąpienia do długu 819

1.3. Forma przystąpienia do długu 819

1.4. Treść umowy przystąpienia do długu 820

1.5. Przystępujący do długu 821

1.6. Zakres odpowiedzialności przystępującego do długu 822

1.7. Odpowiedzialność przystępującego do długu w sytuacji upadłości kredytobiorcy 824

1.8. Odpowiedzialność przystępującego do długu w przypadku prowadzenia postępowania restrukturyzacyjnego 825

1.9. Spłata kredytu przez przystępującego do długu 826

1.10. Dochodzenie poprzez kredytodawcę roszczeń od przystępującego do długu 826

1.11. Wygaśnięcie zobowiązania przystępującego do długu 827

2. Ustawowe przystąpienie do długu 828

2.1. Wprowadzenie 828

2.2. Zmiana wspólnika spółki handlowej osobowej 828

2.3. Nabywca przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego 829

2.4. Przekształcenia w spółce jawnej 831

2.4.1. Przystąpienie wspólnika do spółki jawnej 831

2.4.2. Zawiązanie spółki jawnej z przedsiębiorcą jednoosobowym 831

2.5. „Przekształcenia” w spółce partnerskiej 832

2.6. „Przekształcenia” w spółce komandytowej 833

2.6.1. Przystąpienie do spółki wspólnika w charakterze komandytariusza 833

2.6.2. Przystąpienie do spółki wspólnika w charakterze komplementariusza 833

2.6.3. Zawarcie spółki komandytowej z przedsiębiorcą jednoosobowym 834

Rozdział 4. Umowna zmiana wierzyciela 835

Rozdział 5. Kumulatywne przejęcie praw i zobowiązań 836

Rozdział 6. Zmiana statusu prawnego osoby fizycznej 838

1. Wprowadzenie 838

2. Rozwód 838

3. Separacja 839

4. Umowy majątkowe małżeńskie (intercyzy) 839

5. Zawarcie związku małżeńskiego 841

6. Zmiana nazwiska 842

7. Przekształcenie formy prowadzonej działalności gospodarczej 842

7.1. Zawarcie umowy spółki cywilnej 842

7.2. Przystąpienie do spółki jawnej 843

7.3. Przystąpienie do spółki komandytowej 845

7.4. Przekształcenie formy prowadzonej działalności w jednoosobową spółkę kapitałową 845

7.4.1. Odpowiedzialność za zaciągnięty kredyt 845

7.4.2. Wpływ przekształceń na prawne zabezpieczenia 847

Rozdział 7. Przekształcenia w spółce cywilnej 848

1. Przystąpienie nowego wspólnika do spółki 848

2. Wystąpienie wspólnika ze spółki 849

2.1. Wypowiedzenie udziału 849

2.2. Skutki majątkowe wystąpienia wspólnika ze spółki 850

3. Zmiana wspólnika 851

4. Śmierć wspólnika 852

5. Przekształcenie spółki cywilnej w spółkę jawną 853

6. Przekształcenie spółki cywilnej w spółkę handlową inną niżeli spółka jawna 855

Rozdział 8. Przekształcanie spółek handlowych 857

1. Wprowadzenie 857

2. Skutki posiadajątkowe przekształcenia spółki 858

2.1. Przekształcenie spółki handlowej osobowej w spółkę kapitałową 858

2.2. Przekształcenie spółki handlowej osobowej w inną spółkę handlową osobową 858

2.3. Przekształcenie spółki kapitałowej w spółkę osobową 859

2.4. Przekształcenie spółki kapitałowej w inną spółkę kapitałową 859

3. Prawne zabezpieczenia spłaty kredytu w sytuacji przekształcenia spółki 860

Rozdział 9. Łączenie się spółek handlowych 861

1. Skutki majątkowe łączenia się spółek handlowych 861

2. Łączenie się z udziałem spółek kapitałowych 863

3. Łączenie się z udziałem spółek osobowych 863

Rozdział 10. Podział spółek handlowych 864

Część XII. Utrata bytu prawnego przezbdłużnika banku

Rozdział 1. Śmierć kredytobiorcy albo pożyczkobiorcy 869

1. Sytuacja banku i spadkobierców w przypadku śmierci dłużnika 869

1.1. Wprowadzenie 869

1.2. Umowa kredytu udzielonego konsumentowi 870

1.3. Umowa kredytu udzielonego przedsiębiorcy 871

1.4. Umowa pożyczki 872

1.4.1. Pożyczka udzielona konsumentowi 872

1.4.2. Pożyczka udzielona przedsiębiorcy 874

2. Nabycie spadku 874

2.1. Chwila nabycia spadku 874

2.2. Oświadczenia spadkobierców dotyczące spadku 875

2.2.1. Zdolność do dziedziczenia 875

2.2.2. Spadek i dziedziczenie 876

2.3. Udowodnienie praw wynikających z dziedziczenia 877

2.4. Charakter odpowiedzialności za długi spadkowe 877

2.5. Rozmiar odpowiedzialności spadkobierców 879

2.6. Spłata kredytu poprzez spadkobierców 879

2.6.1. Przyjęcie spadku 879

2.6.2. Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza 880

2.7. Dopuszczalność przejęcia albo przystąpienia do długu przez spadkobierców 881

2.8. Możliwość udzielenia spadkobiercom kredytu na spłatę kredytu udzielonego spadkodawcy 882

3. Wpływ śmierci kredytobiorcy na prawne zabezpieczenia 882

4. Zarząd sukcesyjny przedsiębiorstwem osoby fizycznej 884

4.1. Wprowadzenie 884

4.2. Przedsiębiorstwo w spadku 884

4.3. Właściciel przedsiębiorstwa w spadku 885

4.4. Prowadzenie przedsiębiorstwa w spadku od chwili śmierci przedsiębiorcy 887

4.5. Ustanowienie zarządu sukcesyjnego poprzez przedsiębiorcę za życia 888

4.6. Powołanie zarządcy sukcesyjnego 888

4.7. Powołanie zarządcy sukcesyjnego po śmierci przedsiębiorcy 889

4.8. Prowadzenie przedsiębiorstwa w spadku poprzez zarządcę sukcesyjnego 890

4.9. Wygaśnięcie zarządu sukcesyjnego 891

4.10. Przejęcie zezwoleń 892

Rozdział 2. Rozwiązanie spółki cywilnej 893

1. Ustawowe przyczyny rozwiązania spółki 893

2. Umowne rozwiązanie spółki 894

2.1. Przyczyny rozwiązania umowy spółki 894

2.2. Domniemanie trwania spółki cywilnej 894

2.2.1. Przedłużenie umowy 894

2.2.2. Udzielenie kredytu lub pożyczki 895

2.2.3. Skutki rozwiązania spółki 895

3. Zarząd sukcesyjny w sytuacji śmierci wspólnika spółki cywilnej 896

3.1. Wprowadzenie 896

3.2. Wykonywanie praw spadkobierców wspólnika poprzez zarządcę sukcesyjnego w sytuacji zastrzeżenia wejścia spadkobierców do spółki 897

3.3. Realizowanie praw spadkobierców wspólnika przez zarządcę sukcesyjnego w przypadku niezastrzeżenia wejścia spadkobierców do spółki 897

3.4. Rozwiązanie spółki cywilnej w następstwie pozostania w niej jednego wspólnika 898

3.5. Przejęcie zezwoleń 898

Rozdział 3. Rozwiązanie i likwidacja spółki osobowej 899

1. Rozwiązanie i likwidacja spółki jawnej 899

1.1. Ustawowe przyczyny rozwiązania spółki jawnej (art. 58 k.s.h.) 899

1.2. Umowne rozwiązanie spółki jawnej 899

1.2.1. Przyczyny rozwiązania spółki jawnej 899

1.2.2. Utrzymanie spółki jawnej pomimo wystąpienia przyczyn jej rozwiązania 900

1.2.2.1. Przedłużenie umowy spółki jawnej (art. 59 k.s.h.) 900

1.2.2.2. Kontynuacja spółki jawnej (art. 64 k.s.h.) 900

1.2.3. Udzielenie kredytu albo pożyczki 901

1.3. Likwidacja spółki jawnej 901

1.3.1. Wszczęcie likwidacji 901

1.3.2. Udzielenie kredytu spółce w likwidacji 902

1.3.3. Skutki likwidacji spółki jawnej 902

1.3.3.1. Spłata zobowiązań spółki 902

1.3.3.2. Wpływ likwidacji spółki jawnej na umowę kredytu 903

1.3.4. Zakończenie likwidacji 904

1.4. Ogłoszenie upadłości spółki jawnej (art. 85 k.s.h.) 904

2. Rozwiązanie i likwidacja spółki partnerskiej 905

3. Rozwiązanie i likwidacja spółki komandytowej 905

4. Rozwiązanie spółki komandytowo-akcyjnej 906

Rozdział 4. Rozwiązanie i likwidacja spółki z ograniczoną odpowiedzialnością 907

1. Ustawowe przyczyny rozwiązania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (art. 270 k.s.h.) 907

2. Umowne przyczyny rozwiązania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością 909

3. Możliwość zapobieżenia rozwiązaniu spółki (art. 273 k.s.h.) 909

4. Likwidacja spółki z ograniczoną odpowiedzialnością 910

5. Udzielenie kredytu spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w likwidacji 911

6. Skutki likwidacji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością 912

6.1. Spłata zobowiązań spółki z ograniczoną odpowiedzialnością 912

6.2. Wpływ likwidacji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością na umowę kredytu i prawne zabezpieczenia 913

6.3. Zakończenie likwidacji 914

6.4. Ukończenie innowacyjnania upadłościowego (art. 289 k.s.h.) 915

Rozdział 5. Rozwiązanie i likwidacja spółki akcyjnej 916

1. Ustawowe przyczyny rozwiązania spółki akcyjnej (art. 459 k.s.h.) 916

2. Umowne przyczyny rozwiązania spółki akcyjnej 917

3. Możliwość zapobieżenia rozwiązaniu spółki akcyjnej (art. 460 k.s.h.) 918

4. Likwidacja spółki akcyjnej 918

5. Udzielenie kredytu spółce akcyjnej w likwidacji 919

6. Skutki likwidacji spółki akcyjnej 920

6.1. Spłata zobowiązań spółki akcyjnej 920

6.2. Wpływ likwidacji spółki akcyjnej na umowę kredytu i prawne zabezpieczenia 921

6.3. Zakończenie likwidacji 922

6.4. Ukończenie postępowania upadłościowego (art. 477 k.s.h.) 923

Część XIII. Upadłość i restrukturyzacja dłużnika banku

Rozdział 1. Upadłość dłużnika banku 927

1. Ogólne zasady nowoczesnania upadłościowego 927

2. Podstawa ogłoszenia upadłości (art. 10–13 pr. Up.) 928

3. Zdolność upadłościowa (art. 5 i 6 pr. Up.) 928

4. Wszczęcie progresywnania upadłościowego (art. 18–35 pr. Up.) 929

5. Podmioty uprawnione do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości (art. 20 i 21 pr. Up.) 931

6. Oddalenie wniosku o ogłoszenie upadłości (art. 12a–13 pr. Up.) 934

7. Ogłoszenie upadłości (art. 51–54b pr. Up.) 934

8. Zgłoszenie i ustalenie wierzytelności (art. 236–266 pr. Up.) 935

9. Zgromadzenie wierzycieli (art. 191–200 pr. Up.) 936

10. Rada wierzycieli (art. 201–213 pr. Up.) 936

11. Zgłoszenie i ustalenie wierzytelności (art. 236–266 pr. Up.) 938

12. Skutki ogłoszenia upadłości 938

12.1. Zasady ogólne 938

12.2. Skutki ogłoszenia upadłości co do majątku upadłego (art. 57 pr. Up.) 939

12.3. Wpływ ogłoszenia upadłości na zobowiązania upadłego (art. 91 pr. Up.) 940

12.4. Wpływ ogłoszenia upadłości na prawne zabezpieczenia 941

12.4.1. Weksel własny in blanco i poręczenie wekslowe 941

12.4.2. Poręczenie 942

12.4.3. Gwarancja bankowa 943

12.4.4. Przystąpienie do długu 944

12.4.5. Przelew wierzytelności (cesja) 944

12.4.6. Przewłaszczenie na zabezpieczenie 945

12.4.7. Zastaw 946

12.4.8. Zabezpieczenia finansowe 947

12.4.9. Hipoteka 948

12.5. Wpływ ogłoszenia upadłości na stosunki posiadajątkowe małżeńskie upadłego 950

13. Likwidacja masy upadłościowej 952

14. Układ w upadłości 954

15. Umorzenie postępowania upadłościowego (art. 361–372 pr. Up.) 955

16. Uprawnienia banku wierzyciela 956

17. Uprawnienia upadłego 957

Rozdział 2. Upadłość osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej – tzw. Upadłość konsumencka (art. 491(1)–491(24) pr. Up.) 959

1. Ogólne zasady konsumenckiego progresywnania upadłościowego 959

2. Podstawa ogłoszenia upadłości 960

3. Zdolność upadłościowa (art. 491(1) ust. 1 pr. Up.) 960

4. Wszczęcie postępowania upadłościowego 961

5. Podmioty uprawnione do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej (art. 20 pr. Up.) 963

6. Ogłoszenie upadłości konsumenckiej 963

7. Likwidacja masy upadłości 965

7.1. Plan spłaty wierzyci