Nieoswojone ptaki (Maria Rodziewiczówna)

Tola została sierotą jeszcze jako niemowlę. Po śmierci rodziców dziewczynką zaopiekował się stryj, Kazimierz Łużycki. W jego domu Tola wyrasta na piękną młodą kobietę. Na jej drodze pojawia się wreszcie miłość.

To przystojny malarz Jan Stankar, który zasypuje Tolę romantycznymi gestami, rozkochując ją w sobie na tyle, że ta decyduje się porzucić dotychczasowe życie. Bez zgody stryja, który od początku sprzeciwia się małżeństwu Toli i Jana, dziewczyna wyjeżdża za wybrankiem do Warszawy.

Tam jej wizje szczęśliwego życia momentalnie niweczy rzeczywistość. Jan okazuje się hulaką, zaciągającym coraz obszerniejsze długi, który ostatecznie porzuca rodzinę i emigruje z kraju. Dla Toli oznacza to bój o życie dla niej i jej dziecka.-