Badania laboratoryjne (Franciszek Kokot)

Tytuł Badania laboratoryjne Podtytuł Zakres norm i interpretacja Autor Franciszek Kokot Język polski Wydawnictwo PZWL ISBN 978-83-200-5732-4 Rok wydania 2012 Warszawa Wydanie 5 liczba stron 376 Format mobi, epub Spis treści Przedmowa 7 I Diagnostyka laboratoryjna zaburzeń metabolicznych i chorób poszczególnych układów lub narządów 21 A. Diagnostyka laboratoryjna zaburzeń metabolicznych 21 Diagnostyka zaburzeń gospodarki węglowodanowej 21 Hiperglikemia 21 Hipoglikemia 22 Diagnostyka zaburzeń gospodarki aminokwasowej 23 Diagnostyka zaburzeń gospodarki białkowej 25 Diagnostyka zaburzeń gospodarki tłuszczowej 27 Diagnostyka zaburzeń gospodarki purynowej 29 Diagnostyka zaburzeń gospodarki porfirynowej 30 Diagnostyka zaburzeń gospodarki witaminowej 32 Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach 33 Witaminy rozpuszczalne w wodzie 36 Diagnostyka zaburzeń gospodarki metalami niewiele znaczącymi 40 Diagnostyka zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej i kwasowo-zasadowej 46 Diagnostyka zaburzeń gospodarki poszczególnych życiowo ważnych elektrolitów 51 Zaburzenia gospodarki kwasowo-zasadowej 56 B. Laboratoryjna diagnostyka chorób poszczególnych układów albo narządów 58 Układ krążenia 58 Diagnostyka biochemiczna chorób serca 58 Diagnostyka biochemiczna nadciśnienia tętniczego 62 Diagnostyka biochemiczna przewlekłej niewydolności krążenia 63 Układ oddechowy 64 Układ trawienny 65 Żołądek i jelita 65 Trzustka 67 Wątroba 69 Układ moczowy 75 Układ krzepnięcia 78 Układ ruchu 81 Diagnostyka biochemiczna chorób kości 81 Diagnostyka biochemiczna chorób mięśni szkieletowych 83 Układ wewnątrzwydzielniczy 83 Choroby podwzgórza i przysadki 83 Zaburzenia czynności osi podwzgórzowo-przysadkowo-tarczycowej 91 Zaburzenia czynności przytarczyc 97 Zaburzenia czynności osi podwzgórzowo-przysadkowo-nadnerczowej 101 Zaburzenia czynności rdzenia nadnerczy 118 Zaburzenia czynności osi podwzgórzowo-przysadkowo-gonadalnej 125 Zespół feminizacji jądrowej – patrz Zespół niewrażliwości receptora androgenowego 140 Zaburzenia sekrecji innych hormonów. Wskaźniki biochemiczne guzów neuroendokrynnych (NET) układu pokarmowego (GEP-NET) 153 Wskaźniki preeklampsji 155 Diagnostyka laboratoryjna chorób nowotworowych (opracowano wg [14], [46]) 156 II Interpretacja wyników badań biochemicznych ascetycznicy krwi 161 Aceton – patrz: Kwas acetooctowy 161 ACTH – patrz: Adrenokortykotropina 161 Adrenalina – patrz: Aminy katecholowe 161 Adrenokortykotropina (ACTH) 161 AFP – patrz: α-Fetoproteina 162 AlAT – patrz: Aminotransferazy 162 Albumina – patrz: Białka 162 Aldosteron 163 Aminopeptydaza leucynowa (LAP) 164 Aminotransferazy 164 Aminy katecholowe 166 Amoniak 166 α-Amylaza (diastaza) 167 ANCA (antineutrophil cytoplasmatic antibodies; przeciwciała antycytoplazmatyczne granulocytów obojętnochłonnych) 168 Androgeny 169 Androstendion – patrz: Androgeny 171 Antygen gruczołu krokowego swoisty (PSA) 171 Antygen rakowo-płodowy (CEA) 172 AspAT – patrz: Aminotransferazy 172 Asymetryczna dimetyloarginina (ADMA) 172 Base excess – patrz: Nadmiar zasad 172 Białka 173 Białko C i S 177 Białko C-reaktywne (CRP) 178 Białka wiążące kwasy tłuszczowe pochodzenia sercowego (FABP-C) 178 Bilirubina 179 Biomarkery przemijającego niedokrwienia i udaru niedokrwiennego mózgu 180 Całkowite stężenie estrogenów – patrz: Estrogeny 180 całkowita zdolność surowicy do wiązania żelaza – patrz: żelazo 180 CAP – patrz PTH 181 CBG – patrz: Transkortyna 181 CCK – patrz: Cholecystokinina 181 Ceruloplazmina 181 Chlor 181 Cholecystokinina (CCK) 182 Cholesterol 183 Cholesterol frakcji HDL i LDL 184 Cholinesteraza (ChE) 184 Chromogranina A 185 CIP – patrz: Parathormon 186 Ciśnienie cząstkowe dwutlenku węgla (pCO2) 186 Ciśnienie cząstkowe tlenu (pO2) 188 C-końcowy propeptyd prokolagenu typu I (procollagen I carboxyterminal propeptide – PICP) 189 C-końcowy telopeptyd kolagenu typu I (carboxyterminal telopeptide of type I collagen – ICTP) 189 C-końcowy usieciowany telopeptyd łańcucha α kolagenu typu I (collagen type I crosslinked C-telopeptide – Ctx) 190 CK – patrz: Kinaza kreatynowa 190 Ctx – patrz: C-końcowy usieciowany telopeptyd łańcucha α kolagenu rodzaju I 190 Cyjanokobalamina – patrz: witamina B12 190 Cynk 190 Cystatyna C 191 Czas kaolinowo-kefalinowy (czas aktywowanej tromboplastyny częściowej; APTT – activated partial thromboplastin time) 191 Czas krwawienia 192 Czas krzepnięcia 192 Czas protrombinowy 193 Czynnik wzrostowy insulinopodobny (IGF-1) 194 Czynnik wzrostu 23 fibroblastów (FGF23) 194 Czynnik wzrostu hepatocytów (HGF) 195 Dehydroepiandrosteron – patrz: Androgeny 195 D-dimery – patrz: Produkty degradacji fibryny 195 Dehydrogenaza β-hydroksymaślanowa (HBDH) 196 Dehydrogenaza mleczanowa (LDH) 196 DHEA – patrz: Androgeny 197 1,25-Dihydroksycholekalcyferol [1,25(OH)2D3] 197 24,25-Dihydroksycholekalcyferol [24,25(OH)2D3] 198 Dihydrotestosteron – patrz: Androgeny 198 Dopamina – patrz: Aminy katecholowe 198 Dopełniacz – patrz: Układ dopełniacza 198 Endotelina 198 Erytropoetyna 199 Estradiol – patrz: Estrogeny 200 Estriol – patrz: Estrogeny 200 Estrogeny 200 Estron – patrz: Estrogeny 202 Ferrytyna 202 α-Fetoproteina (AFP) 203 FDP (fibrin degradation products) – patrz: Produkty degradacji fibryny 204 Fibrynogen 204 Folitropina (FSH) 205 Fosfataza kwaśna (FK) 206 Fosfataza zasadowa (FZ) 207 Fosfor 208 FSH – patrz: Folitropina 209 Gastryna 210 α 1-Globuliny – patrz: Białka 210 α 2-Globuliny – patrz: Białka 210 β-Globuliny – patrz: Białka 210 γ-Globuliny – patrz: Białka 210 Globuliny wiążące T4 – patrz: Hormony tarczycy 210 Glukagon 211 Glukoza 211 γ-GT – patrz: Transpeptydaza γ-glutamylowa 213 HBDH – patrz: Dehydrogenaza β-hydroksymaślanowa 213 Gonadotropina kosmówkowa ludzka (HCG) 213 Hemoglobina glikowana HbAIc 214 Hepcydyna 214 HGH – patrz: Hormon wzrostu 215 Hiperlipoproteinemie rodzaju I, II, III, IV, V – patrz: Lipidy 215 Homocysteina 215 Hormon wzrostu (somatotropina, GH) 215 Hormony tarczycy 217 25-Hydroksycholekalcyferol (25-OH-D3) 218 Immunoglobuliny 220 Insulina 221 Kalcytonina (CT) 222 Karnityna 222 Kinaza kreatynowa – CK (kreatynofosfokinaza, CPK) 223 Kolagen IV 225 Kortyzol 225 Kreatyna 226 Kreatynina 227 Krioglobuliny 227 Kwas acetooctowy 228 Kwas askorbinowy – patrz: Witamina C 228 Kwas cholowy – patrz: Kwasy żółciowe 228 Kwas deoksycholowy – patrz: Kwasy żółciowe 228 Kwas foliowy 228 Kwas β-hydroksymasłowy 229 Kwas mlekowy 229 Kwas moczowy 230 Kwasy żółciowe 231 LAP – patrz: Aminopeptydaza leucynowa 232 LDH – patrz: Dehydrogenaza mleczanowa 232 Leptyna 232 LH – patrz: Lutropina 233 Lipaza 233 Lipidy 233 Lipokalina neutrofilowa asocjowana z żelatynazą (NGAL) 236 Ludzka gonadotropina kosmówkowa (HCG) – patrz: Gonadotropina kosmówkowa ludzka 237 Luka anionowa (LA) 237 Lutropina (LH) 238 Łańcuchy lekkie l i k – patrz: Wolne łańcuchy l i k 239 Magnez 239 Markery nowotworowe 240 Markery wirusowego zapalenia wątroby 242 Miedź 246 β2-Mikroglobulina 247 Mioglobina 247 Miozyna 248 Mocznik 249 Molalność (osmolalność) osocza 249 Nadmiar zasad (BE) 250 NEFA – patrz: Wolne (nieestryfikowane) kwasy tłuszczowe 250 N-końcowy propeptyd prokolagenu rodzaju I (procollagen I aminoterminal propeptide – PINP) 251 N-końcowy usieciowany telopeptyd łańcucha α kolagenu typu I – patrz: NTx w moczu 251 Noradrenalina – patrz: Aminy katecholowe 251 NR-2 i anty-NR-2 – patrz: Biomarkery przemijającego niedokrwienia i udaru niedokrwiennego mózgu 251 5-Nukleotydaza 251 Odczyn Biernackiego – patrz: Opadanie krwinek czerwonych 251 Oksytocyna 252 Opadanie krwinek czerwonych 252 Osmolalność osocza – patrz: Molalność osocza 253 Osoczowe białko ciążowe A (PAPPA) 253 Osteokalcyna 254 Osteopontyna 254 Parathormon (PTH) 255 pCO2 – patrz: Ciśnienie cząstkowe dwutlenku węgla 256 Peptyd aktywacji trypsynogenu – patrz: TAP w moczu 256 Peptyd C 256 Peptyd strukturalnie zbliżony do parathormonu (parathyroid hormone related peptide – PTHrP) 257 Peptydy natriuretyczne 257 Przedsionkowy peptyd natriuretyczny (ANP) 258 Mózgowy czynnik natriuretyczny (BNP) i N-końcowy fragment pro-BNP (NT-pro-BNP) 259 pH 259 PINP – patrz: N-końcowy propeptyd prokolagenu typu I 260 pO2 – patrz: Ciśnienie cząstkowe tlenu 260 Polipeptyd trzustkowy (PP) 260 Potas 260 Produkty degradacji fibryny – D-dimery (fibrin degradation products – FDP) 263 Progesteron 263 Prokalcytonina (P-CT) 265 Prolaktyna 265 Protrombina – patrz: Czas protrombinowy 267 Przeciwciała przeciw białkom cytoplazmatycznym granulocytów obojętnochłonnych – patrz: ANCA 267 Przeciwciała przeciw błonie podstawnej kłębuszków nerkowych (anty-GBM) 268 Przeciwciała przeciw cyklicznemu cytrulizowanemu peptydowi (anty-CCP) 268 Przeciwciała przeciwfosfolipidowe 269 Przeciwciała przeciwjądrowe (ANA) 269 Przeciwciała przeciwpaciorkowcowe (ASO) 269 Przeciwciała przeciwko receptorowi TSH (anty-TSHR) 270 Przeciwciała przeciwko tyreoglobulinie (anty-TG) 270 Przeciwciała przeciwko tyreoperoksydazie (anty-TPO) 270 Przedsionkowy peptyd natriuretyczny (ANP) – patrz: Peptydy natriuretyczne 270 PTH – patrz: Parathormon 270 Receptor transferrynowy rozpuszczalny w minimalistycznicy (sTfR) 270 Renina (aktywność reninowa osocza – ARO) 271 Sekretyna 273 Somatotropina – patrz: Hormon wzrostu 273 Sód 274 TBG – patrz: Hormony tarczycy 277 Testosteron – patrz: Androgeny 277 TIBC – patrz: żelazo 277 S-Transferazy glutationu (GST) 277 Transferryna 278 Transkortyna (globulina wiążąca kortykosteroidy, CBG) 278 Transpeptydaza γ-glutamylowa (γ-GT) 278 Triglicerydy (TG) 279 Trijodotyronina pełna – patrz: Hormony tarczycy 280 Trijodotyronina wolna – patrz: Hormony tarczycy 280 Troponiny 280 TSH – patrz: Tyreotropina 281 Tyreotropina (TSH) 281 Tyroksyna kompletna – patrz: Hormony tarczycy 282 Tyroksyna wolna – patrz: Hormony tarczycy 282 Układ dopełniacza 282 VIP – patrz: Wazoaktywny polipeptyd jelitowy 283 Wapń 283 Wazoaktywny polipeptyd jelitowy (VIP) 287 Wazopresyna (AVP) 287 Wczesny antygen raka gruczołu krokowego 2 (early prostate cancer antigen-2 – EPCA-2) 289 Witamina A 289 Witamina B12 (cyjanokobalamina) 289 Witamina C (kwas askorbinowy) 290 Wodorowęglany (stężenie typowe) 291 Wolne łańcuchy lekkie l i k 293 Wolne (nieestryfikowane) kwasy tłuszczowe (NEFA) 293 Współczynnik wiązania tyroksyny – patrz: Hormony tarczycy 294 Współczynnik wolnej tyroksyny – patrz: Hormony tarczycy 294 Żelazo 294 pełna zdolność surowicy do wiązania żelaza (TIBC) 296 III Interpretacja wyników badań morfologicznych krwi 297 Krwinki czerwone (erytrocyty) 297 Krwinki białe (leukocyty) 299 Płytki krwi (trombocyty) 302 IV Interpretacja wyników badań biochemicznych moczu 304 Adrenalina (A), noradrenalina (NA) 304 Albumina 304 Aldosteron 305 α-Amylaza 305 Androgeny – patrz: Androgeny we krwi i 17-ketosteroidy w moczu 306 Azot α-aminokwasowy 306 Białko 306 Białko Bence Jonesa 308 Bilirubina 308 Cystyna 308 Deoksypirydynolina – patrz: Pirydynolina 308 Estradiol – patrz: Estrogeny 308 Estriol – patrz: Estrogeny 308 Estrogeny 309 Estron – patrz: Estrogeny 310 FIGLU – patrz: Kwas formiminoglutaminowy 310 Fosforany nieorganiczne 310 Glukoza 311 Hemoglobina 312 5-HIO – patrz: Kwas 5-hydroksyindolooctowy 312 17-Hydroksykortykosteron – patrz: Kortyzol 312 Hydroksylizyna 312 Hydroksyprolina 312 17-Ketogenne steroidy – patrz: Kortyzol 312 17-Ketosteroidy (17-KS) 313 Kolagen IV 313 Koproporfiryny – patrz: Metabolity porfirynogenezy 314 Kortyzol 314 Kortyzol wolny – patrz: Kortyzol 315 Kreatynina 316 Kwas δ-aminolewulinowy – patrz: Metabolity porfirynogenezy 316 Kwas cytrynowy 316 Kwas formiminoglutaminowy (FIGLU) 316 Kwas 5-hydroksyindolooctowy (5-HIO) 317 Kwas 3-metoksy-4-hydroksymigdałowy – patrz: Kwas wanilinomigdałowy 317 Kwas metylomalonowy 317 Kwas moczowy 317 Kwas szczawiowy 318 Kwas wanilinomigdałowy (kwas 3-metoksy-4-hydroksymigdałowy; MHM) 319 Metabolity porfirynogenezy 319 Metanefryna – patrz: Metoksyadrenalina 320 Metoksyadrenalina (metanefryna, MA); metoksynoradrenalina (normetanefryna, MNA) 320 Mikroalbuminuria – patrz: Albuminuria 320 α1-Mikroglobulina 320 β2-Mikroglobulina 321 Mioglobina 321 N-końcowy usieciowany telopeptyd łańcucha α kolagenu typu I (collagen type I crosslinked N-telopeptide –Ntx) 322 Ntx – patrz: N-końcowy usieciowany telopeptyd łańcucha α kolagenu typu I 322 Noradrenalina – patrz: Adrenalina 322 Normetanefryna – patrz: Metoksynoradrenalina 322 Ołów 322 Peptyd będący produktem aktywacji trypsynogenu – patrz: TAP 323 pH moczu 323 Pirydynolina (Py) i deoksypirydynolina (DPy) 323 Porfobilinogen – patrz: Metabolity porfirynogenezy 323 Potas 324 Pregnandiol 324 Sód 325 TAP – peptyd będący produktem aktywacji trypsynogenu do trypsyny 326 Testosteron 326 Tetrahydroaldosteron – patrz: Aldosteron 326 Urobilinogen 326 Uroporfiryny – patrz: Metabolity porfirynogenezy 326 Wapń 327 V Interpretacja wyników badań cech fizycznych, mikroskopowych i bakteriologicznych moczu329 Zabarwienie moczu 329 Bakteriomocz 332 Chyluria 333 Gęstość względna moczu (ciężar właściwy) 334 Krystaluria 335 Krwiomocz 336 Leukocyturia 340 Wałeczkomocz 342 Zapach moczu 344 Zmętnienie moczu 345 VI Interpretacja wyników badań płynu mózgowo-rdzeniowego346 Albumina – patrz: Białko 346 kolor 346 Białko 346 Chlorki 347 Ciśnienie 347 komponenty komórkowe 348 Globuliny – patrz: Białko 348 Glukoza 348 Kwas mlekowy 348 pCO2 348 pH 349 Wodorowęglany 349 VII Diagnostyka płynu opłucnowego 350 VIII Diagnostyka płynu stawowego 358 IX Diagnostyka płynu w worku osierdziowym 361 Piśmiennictwo 362 Skorowidz 367