Krótka rozprawa między trzema osobami, panem, wójtem a plebanem (Mikołaj Rej)

„Krótka rozprawa pomiędzy trzema osobami, Panem, Wójtem, a Plebanem...” to dialog napisany poprzez Mikołaja Reja, wydany w Krakowie w 1543 r. Utwór ma charakter publicystyczny. Pokazuje konflikt między trzema stanami: szlachtą (przedstawicielem jest Pan), duchowieństwem (przedstawicielem jest Pleban) i chłopstwem (przedstawicielem jest Wójt).Dotyczy współczesnej autorowi tematyki: politycznej, społecznej i obyczajowej (pogoń za urzędami świeckimi, przekupne sądownictwo, brak stałego systemu obronnego, ciężary chłopskie, zbytki szlachty, nadużycia duchowieństwa). „Krótka rozprawa...” uznawana jest za wybitny utwór literacki. Cechuje go wyśmienita polszczyzna, celna ironia, werwa satyryczna, a przede wszystkim nieodparty komizm sytuacyjny. W „niedługiej rozprawie...” po raz pierwszy na karty polskiej literatury wprowadzono mowę potoczną.