Bezpieczeństwo międzynarodowe. Wybrane organizacje - Wojciech J. Janik (Wydawnictwo e-bookowo)

Wojny i konflikty zbrojne towarzyszą człowiekowi od zarania dziejów. Nie zanosi się na to, iż zostaną wyeliminowane ze światowego porządku w nadchodzącym czasie. Każda wojna kończy się wygraną jednej ze stron, czy to pojedynczego kraju, czy także zawiązanego wcześniej sojuszu. Regułą jest, że to właśnie zwycięzca określa nowo powstały ład powojenny oraz doprowadza do podpisania traktatu pokojowego, kończącego formalnie prowadzone działania zbrojne. W taki właśnie sposób powstały Liga Narodów i jej następczyni, funkcjonująca po dziś dzień, Organizacja Narodów Zjednoczonych. Podmioty te miały, i nadal mają, gwarantować powstrzymywanie się od działań zbrojnych, a także rozwiązywanie sporów między państwami na zasadzie pokojowej, opartej na szeroko pojętej zgodzie krajów do nich należących. W niniejszym opracowaniu autor starał się przybliżyć czytelnikowi najważniejsze - według niego - organizacje o charakterze międzynarodowym, które realnie przyczyniły się do formowania światowego pokoju i bezpieczeństwa. Intencją autora było wyodrębnionie czytelnikowi ważniejszych dokumentów, a także aktów prawnych, mających rzeczywisty wpływ na kształtowanie się polityki omawianej organizacji, a przeważnie na decyzje podejmowane poprzez kraje w nich uczestniczące, w przypadku ścierania się interesów uczestników kontaktów międzypaństwowych, które znamionuje w głównej mierze anarchiczna natura systemu międzynarodowego, a nie wewnętrzne parametry poszczególnych państw. Charakter podmiotów polityki globalnej umożliwia funkcjonowanie mechanizmu równowagi sił, przy pomocy którego państwa nie dopuszczają do ograniczenia swej autonomii i uzależnienia się od innych. Adekwatnie kształtowana polityka zagraniczna prowadzi więc do wzajemnego zaufania i wzrostu stabilności i dobrobytu w ramach obopólnych stosunków. Sytuacje taką może tylko zapewnić współdziałanie w ramach partnerstwa w organizacji o charakterze subnarodowym. Zamierzeniem autora było zgromadzenie w jednym miejscu jednocześnie podstawowych informacji dotyczących każdej omawianej organizacji, jak i wybranych przez niego aktów prawnych i dokumentów wpływających w sposób wymierny na formowanie się ich polityki bezpieczeństwa. Przytaczając słowa Alberta Einsteina: "Istnieje tylko jedna droga do osiągnięcia pokoju i bezpieczeństwa - utworzenie organizacji ponadnarodowej...", autor żywi nadzieję, iż funkcjonujące współcześnie organizacje o charakterze ponadnarodowym spełnią stawiane przed nimi zadania i utrzymają obowiązujący dziś światowy ład i porządek. Czy to się uda, pokaże czas. To od decydentów politycznych, a także prowadzonej przez nich, odpowiednio dobranej, grze dyplomatycznej zależeć będzie los ewentualnych ofiar przyszłych konfliktów i wojen. Miejmy nadzieję, że będzie ich jak najmniej. W prezentacji organizacji i ich aktów prawnych zastosowano kryterium czasowe. Rozważania rozpoczęto od Ligi Narodów, jako podmiotu międzynarodowego ustalającego porządek światowy po zakończeniu I wojny światowej. Pomimo faktu, iż organizacja ta nie spełniła pokładanych w niej nadziei, jednak budujeła podstawę do ustalenia norm międzynarodowych obowiązujących po dziś dzień. Kolejnym omawianym podmiotem jest sukcesorka Ligi Narodów, czyli Organizacja Narodów Zjednoczonych. Jest to najważniejszy organ polityczny o charakterze ogólnoświatowym, który za podstawowy cel swej działalności stawia zapewnienie pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego, rozwój współpracy między narodami i popieranie przestrzegania praw człowieka. Następnym omawianym sojuszem o charakterze globalnym jest Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego. Autor starał się opisać NATO w sposób jak najbardziej przystępny. Pamiętając, iż jest to szczególnie istotny "gracz" na arenie międzynarodowej w zakrsie kształtowania światowego pokoju i bezpieczeństwa, nie należy zapominać, że rejonem zainteresowania Sojuszu jest cały współczesny świat, a nie tylko tzw. Obszar traktatowy. W dalszej części przedstawiona pozostała subregionalna Rada Europy. Jej działalność jest wyjątkowo ważna, ponieważ w ramach prowadzonego w niej dialogu uchwalono między innymi Konwencję o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności oraz Europejską Konwencję o Zwalczaniu Terroryzmu. Następną opisywaną organizacją jest Unia Europejska. Funkcjonowanie jej w znacznym stopniu jest oparte na współpracy z innymi podmiotami międzynarodowymi, w tym typowo z NATO. Istotne kwestie działalności Unii mają związek z podejmowanymi działaniami politycznymi w zakresie prowadzenia wspólnej polityki zagranicznej i obrony. Ostatnim omawianym podmiotem jest Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie. Zrzesza ona w swych szeregach kraje spoza Europy, dlatego również jej działalność w wymiernym stopniu przyczynia się do kształtowania się światowego bezpieczeństwa oraz budowania wzajemnego zaufania między krajami współpracującymi. W ramach prowadzonych konsultacji przyjęte pozostały dwa jakże pokaźne dokumentu kształtujące porządek światowy, a mianowicie Traktat o konwencjonalnych Siłach Zbrojnych w Europie oraz Traktat o Otwartych Przestworzach.