Kompost, czyli meandry myśli obywatelsko-patriotycznej (Wydawnictwo e-bookowo)

Ludziom konieczna jest przestrzeń publiczna czytelna i zrozumiała. Dopiero system uregulowany i czytelny jest przewidywalny. Takiego systemu potrzebuje jednostka, obywatel, człowiek zorientowany na wolność, która daje mu możliwość dokonywania wyboru i zmusza go do ponoszenia odpowiedzialności, jest szansą na społeczeństwo obywatelskie i państwo prawa. Immanuel Kant pokazał, że społeczeństwo obywatelskie to społeczeństwo, w którym wynikiem wolności jest sprawiedliwość. Mędrzec z Królewca objaśnia nam tę najistotniej istotną zależność, która pozwala rozumieć rzeczywistość realną i ją diagnozować. Diagnoza wymaga rozumienia. Spóźnione i nietrafne diagnozy były przyczyną upadków imperiów. Pomylona diagnoza skutkuje błędnymi decyzjami i działaniami. To, co się zdarza jest przeważnie wieloprzyczynowe i jest skomplikowane do zdiagnozowania. Tak, jak prawie każda choroba. Wolność powoduje zasobność wyborów i dostatek rezultatów, co daje różnice interesów i trwałą dynamikę systemów politycznych. W układy trwale energiczne trwale wpisana jest entropia, więc układy te muszą mieć trwałą zdolność regulacyjną, żeby reagować na nierównowagę i konflikt. Konflikt to najpoważniejszy problem i można do niego nie dopuszczać na etapie chaosu i narastających sprzeczności, aby nie dochodziło do konfrontacji. Konfliktu nie wolno moralizować. Nie wolno ulegać złudzeniom, że można o czymkolwiek zdecydować w sposób kategoryczny, ciągle się mylimy i im pokaźniejsze mamy aspiracje tym pokaźniejszy musimy zakładać margines błędów. Zawsze jest tylko szansa, nie ma gwarancji sukcesu. Tak ważna dla ludzi sprawiedliwość jest realna jedynie w układach uregulowanych. Ludzie muszą mieć za każdym razem nadzieję, także nadzieję na sprawiedliwość. Bez nadziei nie da się żyć. Konkurencja, która jest efektem wolności, wymusza odpowiedzialność i dyscyplinę. Człowiek rozwija się poprzez zmianę. Doświadczenie zyskuje przez dokonywanie wyborów, za które ponosi odpowiedzialność i to są sytuacje najmocniej wychowawcze i najmocniej kształcące. Wymiar egzystencjalny wymusza konieczność dostępu do zasobów i uprawnień i w tym miejscu szczególnie widocznie widać, że dostęp ten winien być zasłużony. Demokracja daje możliwości, po które trzeba się schylić i zamienić je na sukces. Na wszystko trzeba zasłużyć. Nie można lansować prawa do życia na cudzy koszt, co przeważnie się robi za pomocą wzniosłej frazeologii. Wszędzie tam, gdzie niezbędne są efekty, jest potrzebna organizacja, która wymaga dyscypliny, organizacji i odpowiedzialności. Osiągnięte efekty pozwalają myśleć o energicznej polityce społecznej, która przez kompromis, służy społecznej sprawiedliwości. Wolność jest kompromisem, a liberalizm i demokracja są strategią kompromisu. Rynek i konkurencja umożliwiają budowanie potencjału. Polityka jest trwałym dążeniem do przewagi i należy to uwzględniać w budowaniu warunków dla rozwoju i dla przetrwania. Gospodarka jest bezustannym dążeniem do korzyści, co daję szansę na osiągnięcie przewagi. Strategia zorientowana na przetrwanie wymaga zdolności do rozwoju, bo rozwój to adekwatna szansa na siłę i dynamikę. Rozwój nie musi oznaczać powiększania konsumpcji, a tylko jej racjonalizację, co już jest udziałem społeczeństw o wysokim poziomie rozwoju cywilizacyjnego. Kantowska formuła społeczeństwa obywatelskiego jest formułą logicznie ścisłą i koherentną, ale może się realizować w nieskończonej liczbie wariantów, nie jest formułą zamykającą. Ciągle poszukuje się nowych pomysłów i nowych możliwości, jednak i historia i doświadczenie pokazują, że system polityczny potrzebuje wartości w oparciu o które może generować struktury, instytucje i procedury. W walce o wolność zginęły miliony ludzi i nadal jest dla człowieka wartością najważniejszą i nie widać dla niej alternatywy. Więc jest, jak jest i trzeba się tego trzymać.