Ortopedia i traumatologia Tom 1-2

Tytuł Ortopedia i traumatologia. Tom 1-2 Język polski Wydawnictwo PZWL ISBN 978-83-200-4165-1 Rok wydania 2010 Warszawa Wydanie 3 liczba stron 704 Format epub, mobi Spis treści AUTORZY V PRZEDMOWA VII ZAGADNIENIA OGÓLNE 1 WSTĘP – Tadeusz Sz. Gaździk 3 1. BADANIE ORTOPEDYCZNE – Tadeusz Sz. Gaździk 5 1.1. Wiadomości ogólne 5 1.2. Badania dopełniające 45 2. LECZENIE 50 2.1. Leczenie nieoperacyjne – Tadeusz Sz. Gaździk 50 2.1.1. Unieruchomienie zewnętrzne 50 2.1.2. Wyciągi 51 2.1.3. Redresje 51 2.1.4. Blokady i nakłucia 52 2.2. Leczenie operacyjne – Tadeusz Sz. Gaździk 52 2.3. Rehabilitacja 54 2.3.1. Wiadomości ogólne – Mirosław Jabłoński, Mieczysław Gorzelak 54 2.3.2. Patofizjologiczne uwarunkowania rehabilitacji – Mirosław Jabłoński, Mieczysław Gorzelak 54 2.3.3. Następstwa nieczynności i przeciwdziałanie im – Mirosław Jabłoński, Mieczysław Gorzelak 57 2.3.4. Profilaktyczne wykorzystanie kinezyterapii – Mirosław Jabłoński, Mieczysław Gorzelak 59 2.3.5. Fizykalne sposoby wspomagania kinezyterapii – Mirosław Jabłoński, Mieczysław Gorzelak 60 2.3.6. Leczenie upraszczające po uszkodzeniach kończyn – Mirosław Jabłoński, Mieczysław Gorzelak 61 2.3.7. Zasady rehabilitacji kończyn – Mirosław Jabłoński, Mieczysław Gorzelak 61 2.3.8. Progresywnanie usprawniające po urazowych uszkodzeniach kręgosłupa – Mirosław Jabłoński, Mieczysław Gorzelak 66 2.3.9. Kinezyterapia – Mirosław Jabłoński, Mieczysław Gorzelak 67 2.3.10. Fizykoterapia – Tadeusz Sz. Gaździk 74 2.3.11. Zaopatrzenie ortopedyczne – Tadeusz Sz. Gaździk 78 CHIRURGIA URAZOWA NARZĄDU RUCHU 81 3. WIADOMOŚCI OGÓLNE 83 3.1. Uraz – Tadeusz Sz. Gaździk 83 3.2. Uszkodzenie – Tadeusz Sz. Gaździk 83 3.3. Zamknięte uszkodzenia tkanek miękkich – Tadeusz Sz. Gaździk 83 3.3.1. Stłuczenie 84 3.3.2. Uszkodzenia jednostki mięśniowo-ścięgnistej 84 3.3.3. Uszkodzenia kaletek maziowych 86 3.4. Rany – Zbigniew Dudkiewicz, Krystian Żołyński 86 3.4.1. Obrażenia postrzałowe układu narządu ruchu 89 3.5. Złamanie 118 3.5.1. Wiadomości ogólne – Tadeusz Sz. Gaździk 118 3.5.2. Mechanizm powstawania złamania – Tadeusz Sz. Gaździk 118 3.5.3. Biomechanika złamań kości rosnącej – Wojciech Marczyński 119 3.5.4. Podział złamań – Tadeusz Sz. Gaździk 121 3.5.5. Objawy złamania – Tadeusz Sz. Gaździk 122 3.5.6. Ogólne zasady innowacyjnania doraźnego w przypadkach złamań – Tadeusz Sz. Gaździk 124 3.5.7. Postępowanie ostateczne w złamaniach – Tadeusz Sz. Gaździk 126 3.5.8. Leczenie czynnościowe złamań – Tadeusz Sz. Gaździk 130 3.6. Złamania otwarte – Tadeusz Sz. Gaździk 131 3.6.1. Wiadomości ogólne 131 3.6.2. Podział złamań otwartych 131 3.6.3. Postępowanie w przypadkach złamań otwartych 132 3.7. Powikłania złamań – Tadeusz Sz. Gaździk 133 3.7.1. Zrost opóźniony 134 3.7.2. Staw rzekomy 134 3.8. Zapalenie tkanki kostnej – Tadeusz Sz. Gaździk 137 3.9. Przykurcze stawów – Tadeusz Sz. Gaździk 138 3.10. Zesztywnienia stawów – Tadeusz Sz. Gaździk 139 3.11. Skostnienia pozaszkieletowe – Tadeusz Sz. Gaździk 139 3.11.1. Skostnienia mięśni w schorzeniach układu nerwowego 139 3.11.2. Pourazowe skostnienia mięśni 140 3.11.3. Postępujące skostnienia mięśni 140 3.12. Zespół Volkmanna – Tadeusz Sz. Gaździk 140 3.12.1. Odmiana przykurczu spowodowana niedokrwieniem mięśni przedramienia (Bunnel) 142 3.13. Zespół Sudecka (zespół Sudecka–Babińskiego–Leriche’a, choroba Sudecka, ostry zanik kości Sudecka, dystrofia kończyn rodzaju Sudecka, ostry zapalny zanik kości, morbus Sudeck) – Tadeusz Sz. Gaździk 142 3.14. Złamania z przeciążenia (powolne, przewlekłe, marszowe) – Tadeusz Sz. Gaździk 143 3.15. Złamania patologiczne – Tadeusz Sz. Gaździk 144 3.16. Urazy porodowe – Janusz Popko 144 3.17. Urazowe uszkodzenie nasad – Tadeusz Sz. Gaździk 145 3.18. Zwichnięcie – Tadeusz Sz. Gaździk 147 3.19. Skręcenie – Tadeusz Sz. Gaździk 148 3.20. Zespoły bólowe stawów – Tadeusz Sz. Gaździk 149 3.21. Uszkodzenia chrząstki stawowej – Tadeusz Sz. Gaździk 151 3.22. Obrażenia detonacyjne – Tadeusz Sz. Gaździk 153 3.23. Zespół zmiażdżenia (crush syndrom) – Tadeusz Sz. Gaździk 154 3.24. Oparzenia – Tadeusz Sz. Gaździk 154 3.25. Odmrożenia – Tadeusz Sz. Gaździk 156 3.26. Uszkodzenia nerwów – Tadeusz Sz. Gaździk 157 3.26.1. Uszkodzenia wybranych nerwów 158 3.26.2. Uszkodzenia splotu ramiennego 161 3.27. Uszkodzenia naczyń – Tadeusz Sz. Gaździk 162 3.28. Zakrzepica żył głębokich i zator tętnicy płucnej – Tadeusz Sz. Gaździk 164 3.29. Amputacja częściowa i pełna – Tadeusz Sz. Gaździk 165 4. USZKODZENIA KRĘGOSŁUPA I RDZENIA KRĘGOWEGO – Tadeusz Sz. Gaździk 167 4.1. Kręgosłup szyjny 169 4.1.1. Stłuczenie kręgosłupa szyjnego 169 4.1.2. Skręcenia stawów międzykręgowych kręgosłupa szyjnego 170 4.1.3. Podwichnięcia i chwilowe zwichnięcia stawów międzykręgowych 171 4.1.4. Uszkodzenia wyprostne kręgosłupa szyjnego 171 4.1.5. Złamania i zwichnięcia kręgosłupa szyjnego 172 4.1.6. Wybrane urazowe uszkodzenia okolicy pierwszego i drugiego kręgu szyjnego 175 4.2. Uszkodzenia kręgosłupa piersiowego i lędźwiowego 177 4.2.1. Złamania kręgosłupa piersiowego i lędźwiowego 177 4.2.2. Stłuczenie kręgosłupa w odcinku piersiowo-lędźwiowym 182 4.2.3. Skręcenie kręgosłupa w odcinku piersiowo-lędźwiowym 182 4.2.4. Złamania wyrostków poprzecznych w odcinku lędźwiowym 182 4.3. Urazowe uszkodzenia rdzenia kręgowego 183 4.3.1. Wstrząśnienie rdzenia kręgowego 185 4.3.2. Stłuczenie rdzenia kręgowego 185 4.3.3. Ucisk rdzenia kręgowego 186 4.3.4. Uszkodzenia naczyniowe rdzenia kręgowego 186 4.3.5. Wybrane zespoły neurologiczne występujące w urazowych uszkodzeniach rdzenia kręgowego 186 4.4. Zaburzenia czynności pęcherza moczowego 188 4.5. Ból w paraplegii 190 4.6. Spastyczność 190 4.7. Skostnienia pozaszkieletowe 191 4.8. Zaparcia 191 4.9. Przykurcze 191 4.10. Odleżyny 192 4.11. Czynności seksualne 192 4.12. Prognoza po uszkodzeniach rdzenia kręgowego 193 5. USZKODZENIA KOŃCZYNY GÓRNEJ – Tadeusz Sz. Gaździk 194 5.1. Złamania obojczyka 194 5.2. Zniszczenie stawu barkowo-obojczykowego 197 5.3. Zwichnięcie stawu mostkowo-obojczykowego 200 5.4. Złamania łopatki 200 5.5. Skręcenie stawu ramiennego 202 5.6. Zwichnięcie stawu ramiennego 203 5.7. Zwichnięcie nawykowe stawu ramiennego 207 5.8. Niestabilność stawu ramiennego 207 5.9. Zniszczenie mięśnia dwugłowego ramienia 208 5.10. Uszkodzenie pierścienia rotatorów 209 5.11. Złamania bliższego końca kości ramiennej 210 5.11.1. Złamanie guzka pokaźniejszego kości ramiennej 212 5.11.2. Złamanie guzka mniejszego kości ramiennej 213 5.11.3. Złamania szyjki chirurgicznej i anatomicznej kości ramiennej 213 5.12. Złamania trzonu kości ramiennej 217 5.13. Złamania części dalszej kości ramiennej 221 5.13.1. Złamania nadkłykciowe kości ramiennej 222 5.13.2. Złamania przez- i międzykłykciowe kości ramiennej 227 5.13.3. Izolowane złamania kłykci kości ramiennej 228 5.13.4. Złamanie nadkłykcia bocznego kości ramiennej 228 5.13.5. Złamanie nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej 229 5.13.6. Złamania powierzchni stawowych dalszej nasady kości ramiennej 230 5.14. Zwichnięcia stawu łokciowego 231 5.15. Zwichnięcie głowy kości promieniowej 233 5.15.1. Podwichnięcie głowy kości promieniowej u znikomych dzieci (Chassaignac) 233 5.16. Złamania kości przedramienia 234 5.16.1. Złamanie wyrostka łokciowego 234 5.16.2. Złamania głowy kości promieniowej 235 5.16.3. Złamania trzonów kości przedramienia 236 5.16.4. Specyficzne złamania w obrębie przedramienia 240 5.16.5. Złamanie dalszej nasady kości promieniowej (w miejscu typowym) 243 5.17. Uszkodzenia w obrębie nadgarstka 248 5.17.1. Zwichnięcie kości księżycowatej i zwichnięcia i złamania okołoksiężycowate 248 5.17.2. Złamanie kości łódeczkowatej 250 5.18. Uszkodzenia w obrębie ręki 252 5.18.1. Zwichnięcia w obrębie ręki 252 5.18.2. Złamanie podstawy i kości śródręcza 253 5.18.3. Złamania kości śródręcza 254 5.18.4. Złamania palców 256 5.18.5. Uszkodzenia ścięgien 257 5.18.6. Urazy tkanek miękkich rąk 258 5.18.7. Infekcje w obrębie ręki 259 6. ZŁAMANIA MIEDNICY – Tadeusz Sz. Gaździk, Stanisław Mrozek 263 6.1. Złamania miednicy bez przerwania ciągłości obręczy kończyny dolnej 266 6.1.1. Złamanie kolców biodrowych 266 6.1.2. Złamanie guza kulszowego 266 6.1.3. Złamanie kolca kulszowego 268 6.1.4. Złamanie talerza biodrowego (Duverneya) 268 6.1.5. Złamanie jednej gałęzi kości łonowej 268 6.1.6. Złamanie gałęzi kości kulszowej 268 6.1.7. Złamanie kości krzyżowej 268 6.1.8. Złamanie kości guzicznej 270 6.2. Złamania miednicy z przerwaniem ciągłości obręczy kończyny dolnej 270 6.2.1. Rozejście spojenia łonowego 270 6.2.2. Jednostronne złamanie kości łonowej i kulszowej 272 6.2.3. Obustronne złamanie kości łonowej i kulszowej 272 6.2.4. Zwichnięcia stawu krzyżowo-biodrowego albo izolowane pionowe złamanie w jego okolicy 273 6.2.5. Podwójne złamanie miednicy rodzaju Malgaigne’a 275 6.2.6. Złamania kulszowo-panewkowe (Walthera) 277 6.2.7. Wieloodłamowe złożone złamania miednicy 277 7. USZKODZENIA KOŃCZYNY DOLNEJ – Tadeusz Sz. Gaździk 278 7.1. Zwichnięcia stawu biodrowego 278 7.2. Złamania panewki i centralne zwichnięcia stawu biodrowego 281 7.3. Złamania bliższego końca kości udowej 284 7.3.1. Złamanie szyjki kości udowej 284 7.3.2. Złamania krętarzowe 288 7.3.3. Izolowane złamania krętarzy 291 7.4. Złamanie trzonu kości udowej 292 7.4.1. Złamanie trzonu kości udowej u dorosłych 292 7.4.2. Złamania kości udowej u dzieci 296 7.5. Złamania dalszej części kości udowej 297 7.6. Zniszczenie aparatu wyprostnego kolana 300 7.6.1. Złamania rzepki 301 7.7. Uszkodzenia więzadeł stawu kolanowego 302 7.7.1. Skręcenia stawu kolanowego (uszkodzenia czynnych i biernych stabilizatorów stawu kolanowego) 303 7.8. Zwichnięcie stawu kolanowego 304 7.9. Niestabilności stawu kolanowego 305 7.10. Uszkodzenia łąkotek 308 7.11. Pourazowe zapalenie błony maziowej 310 7.12. Zapalenie kaletek 310 7.13. Choroba Hoffy 311 7.14. Zwichnięcie rzepki 311 7.15. Złamania kości goleni 312 7.15.1. Złamania bliższego końca kości piszczelowej 312 7.15.2. Złamanie albo zwichnięcie głowy kości strzałkowej 315 7.15.3. Złamanie trzonów kości goleni 315 7.16. Zniszczenie ścięgna Achillesa 318 7.17. Zespół ciasnoty przedziałów powięziowych w obrębie kończyny dolnej (ZCPP) 319 7.18. Złamania dalszej części kości piszczelowej 321 7.19. Uszkodzenia stawu skokowo-goleniowego 323 7.19.1. Skręcenie stawu skokowo-goleniowego 323 7.19.2. Złamania kostek 324 7.20. Złamanie i zwichnięcie kości skokowej 328 7.21. Złamanie kości piętowej 329 7.22. Złamania kości stępu 332 7.22.1. Złamanie kości łódkowatej 332 7.22.2. Złamanie kości sześciennej 333 7.22.3. Złamania kości klinowatych 333 7.23. Złamania kości śródstopia 333 7.24. Złamania palców 335 7.25. Zwichnięcia w obrębie stopy 335 SKOROWIDZ I AUTORZY V WRODZONE I NABYTE CHOROBY NARZĄDU RUCHU 337 8. WADY WRODZONE NARZĄDU RUCHU 339 8.1. Część ogólna – Tadeusz Sz. Gaździk 339 8.2. Część szczegółowa 340 8.2.1. Płodowe zbliznowacenie mięśni, wrodzona sztywność stawów, artrogrypoza (arthrogryposis multiplex congenita, myodysplasia foetalis deformans Middleton) – Tadeusz Sz. Gaździk 340 8.2.2. Kręcz szyi (torticollis) – Tadeusz Sz. Gaździk 340 8.2.3. Klatka piersiowa lejkowata, szewska (pectus infundibiliforme, pectus excavatum) – Tadeusz Sz. Gaździk 342 8.2.4. Klatka piersiowa kurza (pectus carinatum) – Tadeusz Sz. Gaździk 343 8.2.5. Wysokie wrodzone ustawienie łopatki, choroba Sprengela (scapula alta congenita) – Tadeusz Sz. Gaździk 343 8.2.6. Żebro szyjne (costa cervicalis) – Tadeusz Sz. Gaździk 345 8.2.7. Wady rozwojowe kręgów – Tadeusz Sz. Gaździk 345 8.2.8. Mielodysplazja i stan dysraficzny – Tadeusz Sz. Gaździk 348 8.2.9. Wady wrodzone kończyn – Tadeusz Sz. Gaździk 349 8.2.10. Wrodzone zniekształcenia stóp – Marek Napiontek, Tadeusz Sz. Gaździk 359 9. POSTAWA I WADY STATYCZNE – Sławomir Snela 393 9.1. Postawa 393 9.2. Wady statyczne kończyn dolnych 395 9.2.1. Stopa płasko-koślawa statyczna (pes planovalgus staticus) 395 9.2.2. Stopa poprzecznie płaska statyczna (pes transversoplanus staticus) 399 9.2.3. Kolana koślawe (genua valga) 400 9.2.4. Kolana szpotawe (genua vara) 403 9.2.5. Paluch koślawy (hallux valgus) 404 10. DEFORMACJE KRĘGOSŁUPA U DZIECI I MŁODZIEŻY – Daniel Zarzycki 407 10.1. Klasyfikacja deformacji kręgosłupa 407 10.2. Boczne idiopatyczne skrzywienie kręgosłupa 408 10.2.1. Charakterystyka skolioz idiopatycznych 409 10.2.2. Naturalna historia bocznych idiopatycznych skrzywień kręgosłupa 414 10.3. Wrodzone skrzywienia (deformacje) kręgosłupa 424 10.3.1. Naturalna historia wrodzonych skrzywień kręgosłupa 427 11. JAŁOWE MARTWICE KOŚCI (NECROSIS ASEPTICA OSSIUM, NECROSIS ISCHEMICA APOPHYSITIS, CHONDROOSTEONECROSIS) – Andrzej Grzegorzewski, Marek Synder 433 11.1. Wiadomości ogólne 433 11.2. Jałowa martwica głowy kości udowej, choroba Calvégo–Legga–Perthesa, choroba Perthesa (osteochondrosis coxae iuvenilis, osteochondropathia deformans coxae iuvenilis) 434 11.3. Martwica guzowatości kości piszczelowej, choroba Osgooda–Schlattera (necrosis aseptica tuberositas tibiae, morbus Osgood–Schlatter) 445 11.4. Jałowa martwica głowy II kości śródstopia (necrosis aseptica capitis ossis metatarsi II, morbus Freiberg, s. Köhler II) 447 11.5. Jałowa martwica guza piętowego (morbus Haglund–Sever, apophysitis calcanei) 449 11.6. Jałowa martwica kości łódkowatej stopy (morbus Köhler) 450 11.7. Martwica kości księżycowatej, choroba Kienböcka (necrosis aseptica ossis lunati, morbus Kienböck) 452 11.8. Oddzielająca martwica kostno-chrzęstna, choroba Königa (osteochondrosis dissecans) 453 11.9. Chrzęstniakowatość stawów (chondromatosis, osteochondromatosis) 455 12. ZNIEKSZTAŁCENIA I DYSFUNKCJE NARZĄDU RUCHU W CHOROBACH UKŁADU NERWOWO-MIĘŚNIOWEGO 457 12.1. Mózgowe porażenie dziecięce – Marek Jóźwiak 457 12.1.1. Innowacyjnanie ortopedyczne w mózgowym porażeniu dziecięcym 457 12.2. Jamistość rdzenia (syringomyelia) – Tadeusz Sz. Gaździk 466 12.3. Wiąd rdzenia (tabes dorsalis) – Tadeusz Sz. Gaździk 467 12.4. Porażenia i niedowłady wiotkie – Tadeusz Sz. Gaździk 468 12.4.1. Porażenie dziecięce, choroba Heinego–Medina (poliomyelitis anterior acuta) 468 13. ZABURZENIA NERWOWE POCHODZENIA OBWODOWEGO – Tadeusz Sz. Gaździk 470 13.1. Zespół ciasnoty kanału nadgarstka (syndroma canalis carpi) 470 13.2. Zespół kanału Guyona (syndroma canalis Guyoni) 471 13.3. Zespół rowka nerwu łokciowego (syndroma sulcus nervi ulnaris) 471 13.4. Choroba Mortona (morbus Mortoni) 472 14. ZMIANY ZWYRODNIENIOWE STAWÓW, CHOROBA ZWYRODNIENIOWA, ZNIEKSZTAŁCAJĄCE ZAPALENIE STAWÓW (ARTHROSIS DEFORMANS, OSTEOARTHROSIS, ARTHRITIS DEFORMANS, OSTEOARTHRITIS) – Tadeusz Sz. Gaździk 473 14.1. Wiadomości ogólne 473 14.2. Zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa i stawów międzykręgowych (spondylosis et spondyloarthrosis) 474 14.2.1. Choroba Baastrupa (morbus Baastrupi) 477 14.3. Zmiany zwyrodnieniowe stawu biodrowego (coxarthrosis) 477 14.3.1. Choroba Otto–Chrobaka (protrusio acetabuli intrapelvica) 480 14.3.2. Samoistna martwica głowy kości udowej u dorosłych (necrosis idiopathica capitis femoris) 480 14.4. Zmiany zwyrodnieniowe stawu kolanowego (gonarthrosis) 481 14.5. Zmiany zwyrodnieniowe stawu rzepkowo-udowego (arthrosis art. Patello-femoralis) 484 14.6. Zmiany zwyrodnieniowe stawu ramiennego (omarthrosis) 484 14.7. Zmiany zwyrodnieniowe stawu łokciowego (arthrosis cubiti) 485 15. CHOROBY ŚCIĘGIEN, WIĘZADEŁ I TKANKI ŁĄCZNEJ – Tadeusz Sz. Gaździk 486 15.1. Przykurcz Dupuytrena (contractura Dupuytreni) 486 15.2. Zapalenie kaletki maziowej (bursitis) 487 15.3. Zmiany zwyrodnieniowe i odczynowo-zapalne pochewek ścięgnistych (tendovaginitis) 488 15.3.1. Zespół de Quervaina, choroba de Quervaina (tendovaginitis stenosans musculi abductoris longi et extensoris brevis pollicis) 488 15.3.2. Palec przeskakujący, trzaskający, strzelający (tendovaginitis stenosans) 488 15.4. Torbiel galaretowata (ganglion) 489 15.5. Ostroga piętowa (calcar calcanei) 489 15.6. Tenopatie 489 15.6.1. Entezopatia nadkłykcia bocznego kości ramiennej, łokieć tenisisty (enthesopathia epicondyli lateralis humeri, epicondylitis radii) 490 15.6.2. Entezopatia nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej, łokieć golfisty (enthesopathia epicondyli medialis humeri) 490 15.6.3. Zapalenie okołostawowe kolana (periarthritis genu, epicondylitis genu) 491 15.6.4. Zapalenie okołostawowe biodra (periarthritis coxae) 491 15.6.5. Entezopatia ścięgna piętowego (enthesopathia Achillis) 491 15.7. Zespół bolesnego barku (periarthritis humeroscapularis, frozen shoulder) 491 15.8. Biodro trzaskające (coxa saltans) 493 15.9. Trzaskająca łopatka (scapula stenosans) 493 15.10. Fibromialgia 493 16. ZAPALENIA NARZĄDU RUCHU 495 16.1. Nieswoiste zapalenia kości (ostitis non specifica) – Tadeusz Sz. Gaździk 495 16.1.1. Postacie podostre zapaleń 498 16.2. Zapalenie stawów (arthritis) – Tadeusz Sz. Gaździk 499 16.3. Swoiste zapalenia kości i stawów 500 16.3.1. Gruźlica kostno-stawowa – Tadeusz Sz. Gaździk 500 16.3.2. Kiła kości (syphilis ossinum) – Tadeusz Sz. Gaździk 507 16.3.3. Rzeżączkowe zapalenie stawów (arthritis gonorrhoica) – Tadeusz Sz. Gaździk 508 16.3.4. Bruceloza (brucelosis) – Tadeusz Sz. Gaździk 509 16.3.5. Wirusowe zapalenia stawów – Tadeusz Sz. Gaździk 509 16.3.6. Reumatoidalne zapalenie stawów (polyarthritis rheumatoidea) – Paweł Małdyk 510 16.3.7. Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów (polyarthritis chronica juvenilis) – Paweł Małdyk 518 16.3.8. Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (spondyloarthritis ankylopoetica) – Paweł Małdyk 521 16.3.9. Łuszczycowe zapalenie stawów (arthritis psoriatica) – Paweł Małdyk 523 16.3.10. Zapalenia stawów towarzyszące enteropatiom – Paweł Małdyk 524 16.3.11. Reaktywne zapalenia stawów – Paweł Małdyk 525 16.3.12. Zespół Reitera (syndroma Reiteri) – Paweł Małdyk 528 16.3.13. Dna moczanowa (arthritis urica) – Paweł Małdyk 528 16.3.14. Chondrokalcynoza (chondrocalcinosis) – Paweł Małdyk 531 17. NOWOTWORY NARZĄDU RUCHU – Tomasz Mazurkiewicz 532 17.1. Część ogólna 532 17.2. Nowotwory pierwotne złośliwe kości 545 17.2.1. Mięsak kościopochodny (sarcoma osteogenes, osteosarcoma) 545 17.2.2. Mięsak przykostny (osteosarcoma juxtacaticale, parosteal osteosarcoma) 547 17.2.3. Mięsak chrzęstnopochodny, chrzęstniakomięsak (chondrosarcoma) 548 17.2.4. Włókniakomięsak (fibrosarcoma) 549 17.2.5. Mięsak Ewinga 550 17.2.6. Szpiczak mnogi 551 17.3. Przerzuty nowotworów do kości 552 17.4. Nowotwory łagodne i zmiany guzopodobne kości 555 17.4.1. Guz olbrzymiokomórkowy (osteoclastoma, gigant cell tumor) 555 17.4.2. Chrzęstniak (chondroma) 556 17.4.3. Wyrośl kostnochrzęstna, kostniakochrzęstniak (exostosis osteocartilaginea, osteochondroma) 556 17.4.4. Chrzęstniak zarodkowy niezłośliwy (chondroblastoma benignum, chondroblastoma epiphyseale), guz Codmana 558 17.4.5. Włókniak chrzęstnośluzowaty (fibroma chondromyxoides, chondromyxofibroma) 559 17.4.6. Kostniak (osteoma) 560 17.4.7. Kostniak kostnawy (osteoid osteoma) 560 17.4.8. Kostniak zarodkowy (osteoblastoma benignum) 561 17.4.9. Naczyniak (hemangioma) 561 17.4.10. Włókniak (fibroma), włókniak niekostniejący (fibroma non ossificans), włóknisty ubytek (defectus fibrosus) 562 17.4.11. Dysplazja włóknista (dysplasia fibrosa), uogólnione torbielowato-włókniste zwyrodnienie kośćca, zespół Albrighta 563 17.5. Zmiany guzopodobne kości 564 17.5.1. Torbiel samotna kości (cystis ossis solitaria) 564 17.5.2. Torbiel tętniakowata kości (cystis aneurysmatica ossis) 565 17.5.3. Ziarniniak kwasochłonny (granuloma eozynophilicum) 567 17.5.4. Dystrofia kości przytarczyczkowa, guz brunatny spowodowany nadczynnością przytarczyc (osteodystrofia parathyroidea, osteodystrofia fibrosa cystica generalisata) 568 17.6. Nowotwory tkanek miękkich 569 17.6.1. Maziówczak złośliwy (sarcoma synovialis) 569 17.6.2. Tłuszczakomięsak (liposarcoma) 570 17.6.3. Złośliwy mięsak histiocytarny włóknisty (fibrohistiocytoma malignum) 571 17.6.4. Mięsak prążkowokomórkowy (rhabdomyosarcoma) 571 17.6.5. Tłuszczak (lipoma) 572 17.6.6. Barwnikowe kosmkowo-guzkowe zapalenie błony maziowej, kaletek i pochewek ścięgien (synovitis bursitis et tenosynovitis villonodularis pigmentosa) 572 17.6.7. Nerwiakowłókniakowatość (neurofibromatosis, choroba Recklinghausena) 572 18. INNE CHOROBY NARZĄDU RUCHU 574 18.1. Młodzieńcze złuszczenie głowy kości udowej (epiphyseolysis capitis femoris) – Tadeusz Sz. Gaździk 574 18.2. Piszczel szpotawa, choroba Blounta (morbus Blount) – Tadeusz Sz. Gaździk 577 18.3. Kręgoszczelina (spondylolysis) i kręgozmyk (spondylolisthesis) – Andrzej Wall 578 18.4. Stenoza kanału kręgowego (stenosis canalis vertebralis) – Andrzej Wall 582 18.5. Zespoły bólowe kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego – Andrzej Wall, Mirosław Kulej 584 18.6. Zespoły bólowe kręgosłupa szyjnego – Szymon Dragan 589 18.7. Algodystroficzne zespoły odruchowo-współczulne – Tadeusz Sz. Gaździk 595 18.8. Choroby układowe narządu ruchu – Janusz Popko 596 18.9. Achondroplazja (chondrodystrophia foetalis, achondroplasia) – Janusz Popko 597 18.10. Wrodzona łamliwość kości (fragilitas ossium congenita, osteogenesis imperfecta) – Janusz Popko 601 18.11. Choroba Pageta (osteitis deformans, morbus Paget) – Edward Czerwiński, Tomasz Chrzanowski 603 18.12. Osteoporoza – Edward Czerwiński, Tomasz Chrzanowski, Maria Czerwińska 606 18.12.1. Wprowadzenie 606 18.12.2. Podział 607 18.13. Osteomalacja – Edward Czerwiński, Przemysław Borowy 614 18.13.1. Patomechanizm osteomalacji 614 18.14. Choroby zawodowe narządu ruchu – Tadeusz Sz. Gaździk 619 18.15. Patologie kości towarzyszące chorobom narządów wewnętrznych – Beata Łącka-Gaździk 621 19. AMPUTACJE I PROTEZOWANIE 628 19.1. Amputacje – Marek Bożek 628 19.1.1. Definicja 628 19.1.2. Zapadalność 628 19.1.3. Wyznaczonia 629 19.1.4. Wiek a wyodrębnionia do amputacji 630 19.1.5. Typy amputacji 630 19.2. Podstawy zaopatrzenia protetycznego z elementami ortotyki – Tomasz Bielecki 634 19.2.1. Protezy kończyn górnych 635 19.2.2. Protezy kończyn dolnych 638 SKOROWIDZ I