"wielka lekcja historii". prezentacja tysiąclecia polski poprzez wystawy w latach 1960-1966/67

Ukazana w książce: „spora lekcja historii". Prezentacja Tysiąclecia Polski przez wystawy w latach 1960-1966/67, „pokaźna lekcja historii" to nie tylko historia obchodów Tysiąclecia Państwa Polskiego (1960-1966/67), lecz także historia rozwoju polskiej kultury historycznej odniesiona do twórczego potencjału ludzkiego i instytucjonalnego zaplecza, dzięki któremu realne stało się umasowienie i popularyzacja wiedzy historycznej, na niezrównaną dotąd skalę i nieraz na dobrym poziomie.

Należy jednak pamiętać, iż sukces modernizacyjny polskich instytucji kultury historycznej osiągnięty w okresie obchodów Tysiąclecia Państwa Polskiego miał swoją, ciemną stronę. Ogólnonarodowe uroczystości niosły bowiem ogromny ładunek perswazyjny, służący kształtowaniu socjalistycznej świadomości i pamięci historycznej, zgodnie z wytycznymi władzy.

W związku z Tysiącleciem Państwa Polskiego archeolodzy i historycy rozpoczęli, nie bez cesji na rzecz PZPR, szeroką akcję upowszechniającą, w której wykorzystali niemal wszystkie środki stojące do ich dyspozycji.

Ogromną rolę w tym zakresie spełniły wystawy, jako forma przekazu historycznego. Nie bez powodu ekspozycje stały się dominujące w działalności muzeów, archiwów, a nawet bibliotek. Wystawy stanowiły i nadal stanowią ważny przekaźnik wiedzy, a na dodatek każdy utwór wystawowy, bez względu na swoją treść, łączy w sobie elementy architektoniczne, plastyczne i językowe.

Dlatego ekspozycje, jako forma przekazu, idealnie spełniały się i nadal spełniają się w roli, dostępnego dla wszelkich, środka popularyzacji historii, narzędzia popularyzacji myśli naukowej i skutecznego środka kształtowania świadomości społecznej.

Nic więc dziwnego, iż wszystkie punkty obchodów milenijnych: 1000. Rocznica wstąpienia Polski na widownię dziejową; 550. Rocznica bitwy pod Grunwaldem; rocznice związane z walką naro¬dowo-wyzwoleńczą narodu polskiego, ze szczególnym uwzględnieniem powstania styczniowego; 600.

lecie Uniwersytetu Jagiellońskiego i 20. Lecie Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej, znalazły odzwierciedlenie na wystawach. też były wystawy retrospektywne, obejmujące swoim zakresie 1000-letnie dzieje narodu i państwa polskiego.

Wystawy milenijne charakteryzowały się wysokim poziomem merytorycznym i dydaktycznym, lecz też silnym obciążeniem ideowym, zwłaszcza te dotyczące współczesności.