Dzieciństwo w rodzinie robotniczej międzywojennej Łodzi. Perspektywa etnograficzno-pedagogiczna

Publikacja zawiera prezentację materiału źródłowego przechowywanego w Etnograficznym Archiwum im. Bronisławy Kopczyńskiej-Jaworskiej Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Łódzkiego. Materiał ten – w postaci biografii, wspomnień, zapisu rozmów i opowieści, skategoryzowany od osób pochodzenia robotniczego – był gromadzony w latach 70. I 80. XX wieku w celu przeprowadzenia szeroko zakrojonych badań nad kulturą robotniczą Łodzi. Zasób archiwalny pozwolił na przedstawienie wielu aspektów dzieciństwa przeżywanego w łódzkiej rodzinie robotniczej w latach 1918–1939.

*

Autorki podjęły się skomplikowanego zadania, jakim jest ukazanie dzieciństwa w rodzinie robotniczej międzywojennej Łodzi z perspektywy wspomnień pracownic i pracowników fabryk (zawartych w materiałach źródłowych skategoryzowanych podczas badań etnograficznych). Tematyka monografii należy wciąż do stosunkowo rzadko podejmowanych i analizowanych problemów w polskiej nauce – równocześnie na gruncie pedagogiki, jak i historiografii pedagogicznej i w kontekście badań etnograficzno-pedagogicznych. Pozycja wpisuje się w najnowszy nurt badań regionalnych i badań nad historią życia codziennego i społeczną historią wychowania.

Z recenzji dr hab. Katarzyny Kabacińskiej-Łuczak, prof. UAM

Autorki książki porządkują i prezentują materiał archiwalny pod kątem kategorii „dzieciństwa" i w tym sensie publikacja jest dziełem oryginalnym i niebanalnym. Efektowność tematu potwierdza również rosnąca popularność badań nad dzieciństwem, zwrot ku dziecku w naukach społecznych. Z całą pewnością, dla formujących się dopiero polskich studiów nad dzieciństwem monografia ta będzie stanowiła ważną pozycję z zakresu etnografii historycznej – przykład potężnych badań osadzonych w określonym momencie historycznym i dotyczących wąskiej grupy, która wypracowała standardową kulturę materialną, praktyki społeczne oraz rozumienie dziecka. Na wyróżnienie zasługuje nie tylko precyzyjność opisu wywiadów i charakterystyka rozmówców, ale także projekt „oddania głosu" osobom, które poddają refleksji własne dzieciństwo, dzieciństwo swoich dzieci oraz wpływ własnego usytuowania społecznego na życie codzienne dziecka.

Z recenzji dr hab. Anny Witeski-Młynarczyk, prof. UW