Emisariusze freuda tom 1-2 (Universitas)

Niniejsza książka nie jest ani historią psychoanalizy w Polsce, ani historią „polskiej psychoanalizy". To rekonstrukcja podejmowanych przez pierwszych entuzjastów Zygmunta Freuda prób zaszczepienia jego teorii polskiej inteligencji – tych udanych, jak i tych, które zakończyły się porażką. Każda część pracy zogniskowana jest na jednym z członków Wiedeńskiego Towarzystwa Psychoanalitycznego i jego wysiłkach w tym zakresie. Omówiona została działalność Ludwika Jekelsa, Heleny Deutsch, Beaty Rank, Eugenii Sokolnickiej i Gustawa Bychowskiego, a także psychoanalitycznych pedagogów: Zygfryda Bernfelda i sióstr Berty i Stefanii Bornstein. Głównym celem było wydobycie pewnej zapomnianej formacji środkowoeuropejskiego modernizmu, stąd występowanie wielu bohaterów dalszego planu, a także obfitego tła społeczno-kulturowego. Emisariusze Freuda przynoszą zbiorową biografię całego pokolenia kosmopolitycznych intelektualistów, współtwórców najważniejszego projektu emancypacyjnego przełomu wieków, pań i panów dramatycznie odczuwających potrzebę zmieniania świata, łączących praktykę psychoanalityczną z radykalnym socjalizmem i zdecydowanymi poglądami feministycznymi. Autorka próbuje odpowiedzieć na pytanie, dlaczego przed II wojną światową nie udało się w Polsce założyć oddziału Międzynarodowego Stowarzyszenia Psychoanalitycznego, a osoby najistotniej zaangażowane w te starania figurują dziś w leksykonach jako psychoanalitycy amerykańscy.

„Badacz transferu kończy swoją pracę tam, gdzie inicjuje ją ten, kto poszukuje recepcji sensu stricte: recepcja oznacza, iż transfer kulturowy uznać trzeba za dokonany. W tej książce interesuje mnie nie fakt późnomiędzywojennej popularności psychoanalizy, ale sam rozpoczęty wraz z jej narodzinami proces, który doprowadził do tego, że pod koniec lat trzydziestych „cała Warszawa" czyta Wstęp do psychoanalizy, a na scenie triumfy święci Freuda teoria snów Antoniego Cwojdzińskiego. Moim punktem wyjścia nie jest zatem kultura polska. Nie obserwuję tego, co do niej trafia i w jaki sposób jest do niej przyswajane. Odwracam tę relację, skupiając się na samym Freudzie i jego pierwszych zwolennikach: zajmują mnie drogi rozpowszechniania się freudyzmu, a nie jego recepcja. Szczególnie zaś chodzi mi o przypomnienie najważniejszych aktorów kulturowego transferu i podejmowanych poprzez nich wysiłków" (ze Wstępu).

Lena Magnone (ur. 1980) – absolwentka Wydziału Polonistyki, Instytutu użytkowanych Nauk Społecznych i Interdyscyplinarnego Podyplomowego Studium Kształcenia Tłumaczy na Uniwersytecie Warszawskim. Doktorat w zakresie literaturoznawstwa obroniła w 2007 roku. Autorka monografii Maria Konopnicka. Lustra i symptomy (słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2011). Wydała z rękopisów Listy do synów i córek Konopnickiej (Wydawnictwo IBL, Warszawa 2010). Artykuły na temat literatury i psychoanalizy zamieszczała na łamach m.in. „Pamiętnika Literackiego", „Przeglądu Filozoficznego", „Przeglądu Filozof...