Człowiek wobec losu (Universitas)

HORYZONTY innowacyjnOŚCI, Tom 86 Czym jest los, czy kryje się on w człowieku, czy leży poza nim, czy jest tajemną koniecznością, czy zwykłym przypadkiem? Pytania o los są obecne w myśli Zachodu od dawna.

Ich korzenie sięgają mitów starożytnej Grecji oraz wyrosłej z nich tragedii, będącej literacką formą otwierającą szczególną przestrzeń dla rozmyślań o losie. Przez wieki swojego istnienia pojęcie losu ulegało oczywiście różnym przemianom, w których ukształtowała się jego długa i skomplikowana historia.

Zarazem jednak, przechodząc przez dużo meandrów własnych dziejów, pojęcie losu zachowalo bez dwóch zdań określoną tożsamość swojej treści, która pojawia się jako ta sama, albo nawet tylko podobna, ilekroć człowiek w myśleniu do tego pojęcia się odwołuje.

Z długiej historii pojęcia losu wybieramy w tej książce jedynie niedługi jej odcinek. Rozważamy tu dzieje losu między Kandydem Woltera, a człowiekiem bez właściwości Musila. Są te dzieje widoczne, pozwalają lepiej rozumieć dzisiejszą problematyczność losu oraz nieustające dążenia rozumu instrumentalnego, by nad nim ostatecznie zapanować.

Problem losu to za każdym razem także kwestia granic wolności człowieka i jego nieprzerwanego dążenia do ich przekraczania.