Bohdan wodiczko (Universitas)

Monografia aktywności wybitnego polskiego dyrygenta-modernisty – Bohdana Wodiczki (1911–1985), autora wszechstronnego wskrzeszenia Teatru obfitego w Warszawie po II wojnie światowej, bezkompromisowego i zarazem naznaczonego tragizmem propagatora muzyki XX wieku.

Praca omawia działalność dyrygenta, niemniej należy do gatunku szerzej traktującego tę działalność artystyczną, przejawiającą się nie tylko w samych koncertach,kompletnie życia muzycznego. Stąd przedmiotem książki związanym z postacią Bohdana Wodiczki stają się: spore wzory muzyczne, życie muzyczne metropolii europejskich, zainteresowanie duchowym znaczeniem wybranej muzyki, sympatia dla postępowości języka wykonawczego, progresywność języka wykonawczego w prymacie konstrukcji dzieła, odkrywanie muzyki dawnej, zachwyt dla idei kanonu muzyki XX wieku i muzyki dawnej, uznanie konieczności starań o nowego słuchacza i nową świadomość estetyczną, własna aksjologia muzyczna, zachwyt wartości muzycznych dla poczucia wspólnoty w ramach kultury muzycznej, równouprawnienie zróżnicowanych, świadomie uwielbianych gatunków muzycznych, świadomość punktów przecięcia się koncepcji muzycznych z ideologiami i przyjętymi rolami społecznymi artystów. Tak rozumiany świat intelektualny artysty-wykonawcy należy w Polsce do rzadkości, a tym samym staje się cennością, o którą kultura muzyczna winna zabiegać i którą winna podejmować już w następnej epoce, po tej, do której sam artysta przynależał.

Prof. Dr hab. Michał Bristiger
Komitet Nauk o Sztuce PAN

Praca ma obfite walory dokumentacyjne, obok dokonań indywidualnych dyrygenta dostajemy też historię recepcji w Polsce twórczości muzycznej tak symfonicznej, jak operowej. Preferencje dyrygenta w kierunku dzieł nowych, pochodzących z warsztatów najwybitniejszych kompozytorów XX wieku, zderzały się nierzadko z polityką kulturalną PRL i jej oporami wobec Europy Zachodniej czy z natury konserwatywną publicznością filharmoniczną. Niemniej książka ukazuje, że wybitna osobowość i talent artysty oraz sztuka dźwięku i teatru (w operze) pozostawia na boku lub neutralizuje niekorzystne uwarunkowania polityczne, co więcej, może nawet w sposób, który nazwałbym z francuska brillant, zastosować mecenat państwa do promocji nowatorskiej twórczości muzycznej. W tym sensie opracowanie odszuka zachwyt nie tylko wśród muzykologów, ale także u historyków i kulturoznawców, ponieważ ukazuje rangę wybitnej jednostki w kształtowaniu ogólnej kultury artystycznej, a także jej jednostkowy wpływ na świadomość społecznego funkcjonowania sztuki. Praca dokumentuje praktykę artystyczną ponad czy poza koniunkturą polityczną.

Prof. Dr hab. Piotr Dahlig
Instytut Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego