Nowy problemat serca (Armoryka)

Ola Hansson (1860-1925) – szwedzki poeta, pisarz i krytyk literacki. Przedstawiciel dekadentyzmu. Przez Stanisława Przybyszewskiego był nieoficjalnie zaliczany do grona tzw. Poetów przeklętych. Dawna sława Hanssona nie przetrwała do czasów dzisiejszych; współcześnie jego dorobek popadł w niemal całkowite zapomnienie. Proza Hanssona charakteryzowała się charakterystycznymi dla nadchodzącej epoki fascynacjami dewiacjami, wybujałym erotyzmem łączącym w postaci skrajnej piękno z brzydotą, myśl o śmierci z pędem życiowym, hedonizm z idealizmem. Fragment utworu, który genialnie prezentuje te zainteresowania twórcze pisarza: „Pewnego atrakcyjnego dnia, ku końcowi września, poszedłem z moim duńskim przyjacielem do sędziego, mieszkającego w sąsiedniej wsi. W chwili, gdy wchodziliśmy na dziedziniec, zajechał wóz przed dom jego, z którego równocześnie wyszła młoda dziewczyna, służąca, w towarzystwie dwóch mężczyzn. Jeden z parobków zbliżył się do nas i opowiadał, że dziewczyna ta zamordowała swoje dziecko – że w całej okolicy mówią o strasznym tym wypadku i iż wszyscy drżą na myśl takiej zbrodni. Winowajczyni przyznała się do wszelkiego i wiadomość ta była prawdziwą; biedna, popełniła czyn okropny – była może nieprzytomną, sposób jednak, w jaki zabiła dziecko, był wstrętny i oburzający. Teraz właśnie miano odwieść zbrodniarkę do więzienia. Dziewczyna była ubrana w czarną, wytłuszczoną suknię – spódnica krzywo zapięta odsłaniała z jednej strony koszlawy trzewik i brudną pończochę aż za kostkę, z drugiej dotykała ziemi, a cała jej postać budziła odrazę i obrzydzenie. Lecz twarz... Na tę twarz patrzałem – w tej twarzy zatopiłem wzrok – oczy moje przylgnęły do niej, jak przyklejone – owa twarz ponura, sina, nabrzmiała od płaczu, brudna od łez – twarz, na której wyrzuty sumienie, strach i wzruszenia wycisnęły swoje piętna i zeszpeciły ją do szczętu – i oczy, otoczone sinymi obwódkami, zaczerwienione, pozbawione blasku, błędne – jak gdyby patrzały ciągle na obraz zbrodni – z wyrazem przytłumionego okrzyku przerażenia”.