Trzydzieści morgów, AZ#843A62B9EB/DL-ebwm/mobi (Armoryka)

W tym niezbyt długim utworze autorstwa Kosiakiewicza (1863-1918) wynajdziemy perfekcyjnie odmalowaną polską wieś ze schyłku XIX wieku i obraz polskiego chłopa, z wszystkimi jego cechami, których niewątpliwie można aby się doszukać – mimo całkowitego przeobrażenia się świata – i w dzisiejszych wieśniaków.

Oto fragment opowiadania oddający klimat twórczości tego zapomnianego już trochę autora: „Dzień się poczynał. Naprzód ze wschodu szło świtanie i przecierać zaczynało ciemności nocne. Wtedy obudziły się ptaki w trawach śpiące i świergotać zaczęły i harmider robić jakby na jarmarku jakim.

Potem poczerwieniało na wschodzie, jakby kto tam krwawej farby rozlał i pomalutku w tej czerwieni wychodzić zaczęło zza ziemi na niebo słoneczko.  W Bratkowie ruch powstał. Ledwo co nieco światła wsunęło poprzez okno do której izby, zaraz budził się czujny gospodarz i skrzętna gospodyni podciągała ze snu dzieci, lub parobków, lub dziewki i nie za długo w zagrodzie każdy brał się do swej roboty.

wszelkiego tego nie widział już w owym dniu stary Tomasz, bogaty włościanin, który od dwóch miesięcy złożony ciężką chorobą, nie wznosił się z łóżka. Zmarł on w nocy prawie nieoczekiwanie. Choć chorował bowiem, nie myślano, żeby takiego silnego chłopa tak szybko choroba na śmierć zmogła.

A jednak zmogła. Leży oto na łóżku na wznak, nieruchomy, z głową zadartą do góry, z otwartymi ustami, z oczami patrzącymi sztywnie we drzwi komory. Zmienił się trochę po śmierci. Pożółkł cały i, choć nie dawno kazał się ogolić, cała broda i górna warga porosły siwymi sterczącymi, niby szczeciny, włosami...”.