Rażące naruszenie prawa jako przesłanka odpowiedzialności majątkowej funkcjonariusza publicznego (Wolters Kluwer Polska SA)

Tytuł Rażące naruszenie prawa jako przesłanka odpowiedzialności majątkowej funkcjonariusza publicznego Autor Andrzej Matan Język polski Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska SA ISBN 978-83-264-7818-5 kolekcja Monografie Rok wydania 2014 liczba stron 512 Format pdf Spis treści Wykaz skrótów | str. 15

Zagadnienia wprowadzające | str. 21

Rozdział 1
Zasady odpowiedzialności za szkody wyrządzone przy wykonywaniu władzy publicznej | str. 27

1. Uwagi wstępne | str. 27

2. Odpowiedzialność za szkody wyrządzone niezgodnym z prawem działaniem lub zaniechaniem przy realizowaniu władzy publicznej (art. 417 k.c.) | str. 29

2.1. Szkoda | str. 29

2.2. Realizowanie władzy publicznej | str. 33

2.3. Niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy realizowaniu władzy publicznej | str. 40

2.4. Podmioty odpowiedzialne za szkodę | str. 45

3. Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną niezgodną z prawem ostateczną decyzją lub postanowieniem (art. 4171 2 k.c.) | str. 51

3.1. Ogólne zasady odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną niezgodną z prawem ostateczną decyzją (postanowieniem) | str. 51

3.2. Wydanie decyzji ostatecznej niezgodnej z prawem | str. 52

3.3. Stwierdzenie niezgodności z prawem ostatecznej decyzji (postanowienia) we właściwym progresywnaniu administracyjnym | str. 56

3.4. Stwierdzenie niezgodności z prawem ostatecznej decyzji (postanowienia) we właściwym postępowaniu sądowym | str. 59

3.5. Wydanie ostatecznej decyzji (postanowienia) na podstawie aktu normatywnego niezgodnego z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub ustawą - problem prejudykatu | str. 63

3.6. Wyłączenie obowiązku uzyskania prejudykatu stwierdzającego niezgodność z prawem decyzji (postanowienia) | str. 66

4. Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną niewydaniem orzeczenia albo decyzji (art. 4171 § 3 k.c.) | str. 67

4.1. Ogólne zasady odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną niewydaniem decyzji (postanowienia) | str. 67

4.2. Obowiązek wydania decyzji (postanowienia) | str. 67

4.3. Niewydanie decyzji (postanowienia) | str. 69

4.4. Stwierdzenie niewydania decyzji (postanowienia) we właściwym postępowaniu | str. 70

5. Wnioski | str. 75

Rozdział 2
Zasady odpowiedzialności majątkowej funkcjonariusza publicznego za realizowanie władzy publicznej z rażącym naruszeniem prawa | str. 79

1. Zakres podmiotowy odpowiedzialności | str. 79

1.1. Pojęcie funkcjonariusza publicznego w prawie polskim | str. 79

1.2. Osoba działająca w charakterze organu administracji publicznej (członka kolegialnego organu administracji publicznej) | str. 83

1.3. Osoba działająca z upoważnienia organu administracji publicznej | str. 93

1.4. Osoba wykonująca w urzędzie organu administracji publicznej pracę w ramach stosunku pracy, stosunku służbowego albo umowy cywilnoprawnej | str. 101

1.4.1. Urząd organu administracji publicznej | str. 101

1.4.2. Osoba wykonująca pracę w ramach stosunku pracy | str. 102

1.4.3. Osoba wykonująca pracę w ramach stosunku służbowego | str. 106

1.4.4. Osoba wykonująca pracę w ramach umowy cywilnoprawnej | str. 110

1.5. Osoba "biorąca udział w prowadzeniu sprawy" rozstrzyganej w drodze decyzji albo postanowienia poprzez organ administracji publicznej | str. 112

2. Przesłanki odpowiedzialności | str. 113

2.1. Zakreślenie przedmiotu rozważań | str. 113

2.2. Wypłata odszkodowania na mocy prawomocnego orzeczenia sądu albo na mocy ugody przez podmiot odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną przy realizowaniu władzy publicznej z rażącym naruszeniem prawa | str. 114

2.2.1. Realizowanie władzy publicznej z rażącym naruszeniem prawa | str. 114

2.2.2. Prawomocne orzeczenie sądu | str. 115

2.2.3. Ugoda | str. 118

2.2.4. Wypłata odszkodowania | str. 120

2.3. Zawinione działanie albo zaniechanie funkcjonariusza publicznego prowadzące do rażącego naruszenia prawa | str. 124

2.3.1. Wina | str. 124

2.3.2. Wina umyślna | str. 125

2.3.3. Wina nieumyślna | str. 125

2.3.4. Przypisanie winy funkcjonariuszowi | str. 127

3. Wnioski | str. 128

Rozdział 3
wykonywanie władzy publicznej z rażącym naruszeniem prawa | str. 133

1. Uwagi ogólne | str. 133

2. Rażące naruszenie prawa i brak podstawy prawnej jako przesłanki stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej | str. 138

3. Rażące naruszenie prawa w doktrynie i orzecznictwie sądowym | str. 144

3.1. Rażące naruszenie prawa w doktrynie | str. 144

3.2. Rażące naruszenie prawa w orzecznictwie sądowym | str. 152

4. Wydanie decyzji bez podstawy prawnej | str. 156

4.1. Brak podstawy prawnej w doktrynie | str. 156

4.2. Brak podstawy prawnej w orzecznictwie sądowym | str. 163

5. Wnioski ogólne | str. 166

5.1. Stwierdzanie rażącego naruszenia prawa działaniami organów administracji | str. 167

5.2. Stwierdzanie rażącego naruszenia prawa dokonane zaniechaniami organów administracji | str. 170

5.3. Stwierdzanie braku podstawy prawnej | str. 172

Rozdział 4
Działania i zaniechania władzy publicznej rażąco naruszające prawo | str. 175

1. Uwagi wstępne | str. 175

2. Decyzje administracyjne | str. 178

2.1. Pojęcie decyzji | str. 178

2.1.1. Decyzja jako akt administracyjny | str. 178

2.1.2. Decyzja w doktrynie oraz w orzecznictwie sądowym | str. 182

2.1.3. Podsumowanie - parametry decyzji | str. 186

2.2. Domniemanie formy decyzji administracyjnej | str. 199

2.3. Akty administracyjne lubiane za decyzje pod wpływem orzecznictwa sądowego | str. 203

2.3.1. Akty administracyjne zakładowe "zewnętrzne" | str. 204

2.3.2. Akty organów korporacji zawodowych podejmowane wobec członków korporacji | str. 208

2.3.3. Akty w sprawach świadczeń z funduszy unijnych | str. 209

2.3.4. Akty nadzoru w sferze materialnego prawa administracyjnego | str. 210

3. Postanowienia | str. 213

3.1. Pojęcie postanowienia | str. 213

3.2. Właściwości postanowień | str. 218

3.3. Typy postanowień | str. 221

4. Zaniechania władzy publicznej | str. 225

4.1. Prawo do rozpatrzenia sprawy administracyjnej bez zbędnej zwłoki | str. 225

4.1.1. Prawo do rozpatrzenia sprawy administracyjnej bez zbędnej zwłoki w prawie unijnym | str. 226

4.1.2. Prawo do rozpatrzenia sprawy administracyjnej bez zbędnej zwłoki w prawie konstytucyjnym | str. 237

4.2. Bezczynność | str. 239

4.2.1. Ustalenia ogólne | str. 239

4.2.2. Bezczynność organu administracji publicznej stanowiąca źródło odpowiedzialności posiadajątkowej funkcjonariusza publicznego | str. 243

4.3. Przewlekłość postępowania | str. 248

4.3.1. Ustalenia ogólne | str. 248

4.3.2. Przewlekłość postępowania administracyjnego stanowiąca źródło odpowiedzialności posiadajątkowej funkcjonariusza publicznego | str. 251

5. Wnioski | str. 255

5.1. Działania władzy publicznej podlegające stwierdzeniu rażącego naruszenia prawa | str. 255

5.2. Zaniechania władzy publicznej podlegające stwierdzeniu rażącego naruszenia prawa | str. 259

Rozdział 5
Tryby stwierdzania rażącego naruszenia prawa | str. 265

1. Uwagi wstępne | str. 265

2. Administracyjne tryby uzyskiwania prejudykatu | str. 266

2.1. Tryby ogólnoadministracyjne | str. 267

2.1.1. Tryb "nieważnościowy" | str. 267

2.1.2. Stwierdzenie rażącego naruszenia prawa w trybie zażaleniowym (art. 37 k.p.a.) | str. 303

2.2. Tryby progresywnania podatkowego | str. 327

2.2.1. Tryb nieważnościowy | str. 328

2.2.2. Tryb "ponagleniowy" | str. 335

2.3. Tryb autokontroli | str. 344

2.3.1. Zakres przedmiotowy autokontroli | str. 344

2.3.2. Rozstrzygnięcia podejmowane w wyniku autokontroli, mające charakter prejudykatu w rozumieniu art. 6 pkt 3 u.o.m.f.p. | str. 347

2.4. Tryb autokontroli w ramach progresywnania szczególnego (autokontrola Prezesa UOKiK) | str. 354

2.4.1. Ogólna charakterystyka nowoczesnania autokontrolnego z art. 81 ust. 3 u.o.k.k. | str. 354

2.4.2. Zakres decyzji i postanowień podlegających uchyleniu (zmianie) w progresywnaniu autokontrolnym | str. 356

2.4.3. Autokontrola dokonywana poprzez inne (niż Prezes UOKiK) organy regulacyjne | str. 360

2.4.4. Stwierdzanie rażącego naruszenia prawa poprzez Prezesa UOKiK w trybie art. 37 k.p.a. | str. 363

3. Tryby sądowoadministracyjne | str. 364

3.1. Stwierdzenie rażącego naruszenia prawa na podstawie art. 145 § 1 pkt 2 p.p.s.a. W zw. Z art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a. | str. 364

3.1.1. Sądowe stwierdzenie nieważności decyzji | str. 364

3.1.2. Sądowe stwierdzenie nieważności postanowień | str. 368

3.2. Stwierdzenie rażącego naruszenia prawa na podstawie art. 149 p.p.s.a. | str. 371

3.2.1. Uwagi wstępne | str. 371

3.2.2. Przedmiotowy zakres art. 149 p.p.s.a. | str. 372

3.2.3. Orzeczenia sądu podejmowane na podstawie art. 149 p.p.s.a., posiadające charakter prejudykatu w rozumieniu art. 6 pkt 8 u.o.m.f.p. | str. 376

3.3. Stwierdzenie rażącego naruszenia prawa na podstawie art. 154 § 2 p.p.s.a. | str. 382

3.3.1. Uwagi wstępne | str. 382

3.3.2. Orzeczenia sądu podejmowane na podstawie art. 154 § 2 p.p.s.a., posiadające charakter prejudykatu w rozumieniu art. 6 pkt 8 u.o.m.f.p. | str. 384

4. Tryby sądowe | str. 388

4.1. Stwierdzenie rażącego naruszenia prawa na podstawie art. 47714 § 3 k.p.c. | str. 388

4.1.1. Przedmiotowy zakres wykorzystywania art. 47714 § 3 k.p.c. | str. 388

4.1.2. Specyfika nowoczesnań w sprawach ubezpieczeniowych | str. 390

4.1.3. Orzeczenia sądu podejmowane na podstawie art. 47714 § 3 k.p.c., mające charakter prejudykatu w rozumieniu art. 6 pkt 9 u.o.m.f.p. | str. 396

4.2. Stwierdzenie braku podstawy prawnej lub rażącego naruszenia prawa na podstawie art. 47931a § 3 k.p.c. | str. 397

4.2.1. Użytkowanie art. 47931a § 3 k.p.c. W sprawach z zakresu ochrony konkurencji i konsumentów | str. 397

4.2.2. Wykorzystywanie art. 47931a § 3 k.p.c. W sprawach z zakresu regulacji energetyki, regulacji telekomunikacji i poczty oraz regulacji transportu kolejowego | str. 399

5. Wnioski ogólne | str. 402

5.1. Stwierdzenie rażącego naruszenia prawa działaniami podejmowanymi poprzez organy administracji publicznej | str. 403

5.1.1. Stwierdzenie rażącego naruszenia prawa w stosunku do decyzji i postanowień | str. 403

5.1.2. Stwierdzenie rażącego naruszenia prawa innymi działaniami administracji publicznej | str. 409

5.2. Stwierdzenie rażącego naruszenia prawa zaniechaniem organu | str. 410

5.2.1. Stwierdzanie rażącego naruszenia prawa bezczynnością lub przewlekłością nowoczesnania w sprawie załatwianej w formie decyzji lub postanowienia | str. 410

5.2.2. Stwierdzanie rażącego naruszenia prawa bezczynnością lub przewlekłością nowoczesnania w sprawach załatwianych w innych formach aniżeli decyzja albo postanowienie | str. 413

Rozdział 6
Formy stwierdzania rażącego naruszenia prawa | str. 416

1. Uwagi wstępne | str. 416

2. Ostateczne decyzje administracyjne | str. 418

2.1. Decyzje stwierdzające rażące naruszenie prawa | str. 418

2.2. Problem ostateczności decyzji administracyjnej | str. 418

2.3. Decyzje ostateczne | str. 422

2.3.1. Decyzje organu odwoławczego ("quasi-odwoławczego") | str. 422

2.3.2. Ostateczne decyzje pierwszoinstancyjne | str. 423

2.3.3. Decyzje wydane w ramach autokontroli na podstawie art. 54 § 3 p.p.s.a. | str. 432

2.3.4. Prawomocność decyzji | str. 434

2.4. Związanie decyzją ostateczną | str. 442

2.5. Utrata przymiotu "ostateczności" przysługującej decyzji | str. 446

2.5.1. Kodeksowe tryby wzruszania decyzji ostatecznych | str. 447

2.5.2. Pozakodeksowe tryby wzruszania decyzji ostatecznych | str. 448

2.5.3. Sądowe tryby wzruszania decyzji ostatecznych | str. 450

3. Postanowienia | str. 451

3.1. Postanowienia stwierdzające rażące naruszenie prawa | str. 451

3.2. "Ostateczność" postanowień | str. 453

3.3. Utrata przymiotu "ostateczności" przysługującej postanowieniom | str. 458

4. Prawomocne wyroki sądu administracyjnego | str. 460

5. Prawomocne wyroki sądu powszechnego | str. 463

6. Wnioski | str. 468

Wnioski końcowe | str. 471

Wykaz literatury | str. 477

Wykaz orzeczeń | str. 497