Choinka w kulturze polskiej (Universitas)

Bożonarodzeniowa choinka i jej ozdoby są znakami symbolicznymi o wieloplanowych sensach, różnej motywacji i funkcjach. Współczesny Polak przypisuje im z reguły funkcje estetyczne. Aczkolwiek odgrywają one na dodatek rolę przedmiotów o funkcji religijnej, w pierwszym rzędzie związanych z chrześcijaństwem, gdyż świąteczna jodełka stała się symbolem narodzenia Chrystusa oraz rajskich drzew. Zwyczaj choinki powstał zarazem z ludowych obyczajów o funkcji magicznej, dlatego świąteczna jodełka i jej szczegóły zachowały i tę najszczególniej archaiczną funkcję. Jest więc choinka drzewkiem ofiarowanym Bogu i przodkom w zamian za błogosławieństwo, urodzaj, bogactwo, zdrowie i szczęście w miłości. Broni dom i jego mieszkańców przed działaniem złych duchów.

Ubrane zielone drzewko staje się więc jedną z licznych w kulturze europejskiej i pozaeuropejskiej konkretyzacji drzewa kosmicznego i drzewa życia. Te i dużo innych znaczeń opisuje autorka w książce-leksykonie symboliki choinkowej. Książka rekonstruuje sposób potocznego myślenia współczesnego Polaka przez pryzmat jego wyobrażenia bożonarodzeniowej choinki wedle zasady: „pokaż mi swoją choinkę, a powiem Ci, kim jesteś”. Pisząc o konwencjonalnej i współczesnej choince, odtworzono więc nie tylko obraz choinki, lecz także portret jej kreatora, skupiając się na zasadniczym dla humanisty zagadnieniu: jakimi wartościami kieruje się współczesny Polak, definiując swoje miejsce w świecie.