Germanosa patriarchy Konstantynopola objaśnienie liturgii i rozważania nad świętymi obrzędami

Traktat liturgiczny patriarchy Germanosa I należał w Bizancjum do szczególnie poczytnych tekstów, o czym świadczą liczne kopie rękopiśmienne, w których się zachował. Wprawdzie nie upraszczają one ustalenia pierwotnej redakcji – można przyjąć, że ewoluował wraz ze zmieniającą się liturgią – dają jednak pojęcie o jego znaczeniu, polegającym właściwie na pełnieniu roli oficjalnej wykładni kultu. Autor, czczony jako święty, niemal męczennik ikonoklazmu, pozostawił spójne objaśnienie nie tylko poszczególnych czynności, lecz także architektury, a także szat i naczyń. W swoich tłumaczeniach wykorzystał dwie perspektywy egzegetyczne – aleksandryjską i antiocheńską – uzyskując w ten sposób złożony obraz świętych obrzędów, w którym symbolika jest warstwowa i wieloznaczna. Ten traktat jest pokaźny dla badań tak nad dziejami przedikonoklastycznej liturgii w Konstantynopolu (nie istnieje bowiem dla niej zbyt niemało źródeł), jak i nad sztuką bizantyńską.

Magdalena Garnczarska – pracuje w Zakładzie Historii Sztuki średniowiecznej i Bizantyńskiej Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jej zainteresowania badawcze dotyczą pomiędzy innymi estetyki późnoantycznej i bizantyńskiej, a także bizantyńskich tekstów źródłowych odnoszących się do kwestii artystycznych.